Start van hoofdcontent

Achtergrond

nl

Overzicht: Wie is wie in de Staatsliedenbuurt-zaak?

1 januari 1900, 00.19 uur · Aangepast 18 december 2018, 14.01 uur · Foto: frank Buis/AT5

Deze week is in de zwaarbeveiligde zittingszaal van de bunker in Osdorp de inhoudelijke behandeling van de zaak rond de liquidaties in de Staatsliedenbuurt gestart.

Voor AT5 volgt verslaggever Mark Schrader de zaak, die in totaal twee weken in beslag zal nemen. Hieronder lees je kort waar de zaak precies om draait en wie de hoofdrolspelers zijn.  

De zaak
Ruim twee jaar geleden wordt Amsterdam opgeschrikt door een ongekend gewelddadige schietpartij. Op zaterdagavond 29 december 2012, vlak voor de jaarwisseling, worden in de Staatsliedenbuurt de 21-jarige Saïd el Yazidi en de 28-jarige Youssef Lkhorf geliquideerd. Op hun vlucht voor de politie schieten de daders ook op twee motoragenten, die aan de dood ontsnappen. 

Kogelgaten worden teruggevonden in huizen, auto’s en zelfs in een kinderkamer. Volgens politie is het een wonder dat er geen onschuldige slachtoffers zijn gevallen. Burgemeester Van der Laan noemt de gebeurtenissen de volgende dag 'wild west'. In één klap maakt de stad kennis met een nieuwe generatie meedogenloze criminelen, die het gebruik van zware vuurwapens niet schuwen. In de jaren erna krijgt Amsterdam te maken met diverse liquidaties die verband houden met de Staatsliedenbuurt.

Bekijk ook deze uitzending van het AT5-programma Misdaad BV over de liquidaties in de Staatsliedenbuurt.

Twee weken
Voor de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak worden twee weken uitgetrokken. Er staan drie verdachten terecht. Omdat het gaat om zogenoemde 'high profile' verdachten wordt de rechtszaak behandeld in de bunker in Osdorp. Eén van de verdachten verklapte tijdens een eerdere zitting dat hij en zijn mede-verdachte per helikopter vanuit de Extra Beveiligde Inrichting in Vught naar Amsterdam werden vervoerd.

In het Marokkaanse Tanger is eind vorig jaar een vierde verdachte veroordeeld. De vijfde verdachte van de dubbele liquidatie werd vorig jaar zomer zelf geliquideerd. Er is nog een zesde verdachte, maar die zit ondergedoken in het buitenland. Hieronder vind je een overzicht van de hoofdrolspelers. We focussen ons alleen op de gebeurtenissen in de Staatsliedenbuurt. Om het een beetje overzichtelijk te houden, laten we andere liquidaties hier buiten beschouwing.

Bekijk ook: [Video] Geen makkie om deze zaak als rond te presenteren



De verdachten:
Adil A. (26)
Een kleine maand na de dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt arresteert de politie een eerste verdachte: Adil A. Op dat moment 24 jaar. In de Van Hallstraat (vlakbij de plek waar de wild west-schietpartij plaatsvond) wordt Adil opgewacht door een arrestatieteam. Na een korte achtervolging, botst hij op de Buyskade tegen een lantaarnpaal en een aantal geparkeerde auto’s. A. ziet nog maar één uitweg om aan de politie te ontkomen: het ijskoude water van de Kostverlarenvaart. Aan de overkant klimt hij weer op het droge. Agenten vuren meerdere waarschuwingsschoten af, maar Adil trekt zicht daar niets van aan. Pas wanneer het arrestatieteam hem gericht neerschiet, kan hij worden opgepakt. Na zijn arrestatie vindt de politie bij meerdere huiszoekingen op verschillende locaties een aantal automatische vuurwapens met munitie en kogelwerende vesten.


Ten tijde van de dubbele liquidatie had Adil A. eigenlijk thuis moeten zitten met een enkelband om. Die had hij gekregen, nadat hij vervroegd vrijkwam van een 6 jaar durende gevangenisstraf uit 2008. Die kreeg hij in december van dat jaar opgelegd in verband met twee gewapende overvallen in Noord-Holland, waarbij ook op de politie werd geschoten. Adil mocht het laatste deel van zijn straf dus thuis uitzitten. Maar wel onder strikte voorwaarden. Hij maakt er dankbaar gebruik van: in januari 2012 knipte hij zijn enkelband door en slaat op de vlucht. Adil weet een jaar lang onder de radar te blijven. In die periode zou hij - volgens het Openbaar Ministerie - dus betrokken zijn geweest bij de liquidaties in de Staatsliedenbuurt.

Overigens is de aanklacht tegen Adil A. iets uitgebreider dan tegen de andere twee verdachten. Volgens justitie schoot A. enkele weken voor de schietpartij in de Staatsliedenbuurt namelijk ook op een vrouw in Beverwijk.

Anouar B. (34)
Op 19 maart 2013 wordt in zijn woning in West de tweede verdachte aangehouden: Anouar B. De arrestatie is onderdeel van een grote politie-actie waarbij in totaal tien verdachten werden opgepakt in Amsterdam en in Rotterdam. Overigens staat deze actie in eerste instantie los van de Staatsliedenbuurt; er loopt al geruime tijd een ander onderzoek naar drugshandel. Naast Anouar worden ook 5 van zijn familieleden opgepakt bij de invallen. Daarbij worden onder meer een vuurwapen, munitie, veel contant geld en drugs aangetroffen. Anouar B. wordt officieel pas later in zijn cel aangehouden voor betrokkenheid bij de dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt.

Stefan S. (45)
De derde verdachte die zich voor de rechter moet verantwoorden, is Stefan S. Hij wordt pas anderhalf jaar na de dubbele liquidatie gearresteerd. Op 5 augustus 2014 doet de politie een inval in zijn woning aan de De Rijpstraat in West. Het Openbaar Ministerie denkt dat Stefan onderdak bood aan zijn mede-verdachte Anouar. De arrestatie van S. volgde na een undercover-operatie. Stefan zou tegen een politie-informant belastende verklaringen hebben afgelegd over de twee mede-verdachten. Stefan S. werd onlangs door de rechtbank vrijgelaten. De verdenkingen tegen hem zijn onvoldoende om hem langer in voorarrest te houden.

Overige verdachten
Naast de drie verdachten die nu terechtstaan, zijn er nog drie verdachten.

Hamza B. (27)
Hij is al even op de vlucht, maar in de zomer van 2013 maakt Hamza B. een kapitale fout. Op het vliegveld van Tanger in Marokko wacht hij zijn Nederlandse vriendin op. Wat hij dan niet weet, is dat even verderop een speciale eenheid van de Marokkaanse politie hém opwacht. Omdat Marokko geen onderdanen uitlevert, heeft het Nederlandse Openbaar Ministerie de zaak overgedragen aan hun Marokkaanse collega’s. Een nieuw verdrag tussen Nederland en Marokko maakt de vervolging van Hamza B. in Marokko mogelijk: justitie in Nederland draagt het dossier over met de garantie dat alleen de doodstraf niet kan worden opgelegd. Op 23 december 2014 wordt Hamza veroordeeld tot een gevangenisstraf van 20 jaar. Het Openbaar Ministerie had levenslang tegen hem geëist. Hamza verschijnt in 2010 nog als held voor de camera van AT5. In een winkel in Bos & Lommer ziet hij een man dreigen met een vuurwapen. Samen met een andere voorbijganger pakt Hamza het pistool af.

Derkaoui van der Meijden (34)Hij was pas net op vrije voeten van een zes jaar durende celstraf. Derkaoui kreeg in de zomer van 2009 tijdens een avondje uit op het Rembrandtplein ruzie met een - voor hem - totaal onbekende. Toen hij de man later weer tegenkwam op het Thorbeckeplein schoot hij hem door z’n borst. Wonder boven wonder overleefde het slachtoffer de aanslag. Justitie beschouwt hem officieel als vijfde verdachte in de Staatsliedenbuurt-moorden. Maar hij kan niet meer worden vervolgd: Van der Meijden werd op 19 augustus 2014 zélf geliquideerd op de Borneokade in Oost.

Naoufal F. (?)
Er is weinig over hem bekend, maar justitie ziet Naoufal F. wel als verdachte van de moorden in de Staatsliedenbuurt. Op een oproep om een verklaring af te leggen, liet F. via zijn advocaat weten daar niet aan mee te willen werken. Hij is voortvluchtig en zit in in het buitenland, aldus een woordvoerder van het Openbaar Ministerie.

De slachtoffers:
Saïd el Yazidi (21)
Saïd komt uit de Kolenkitbuurt en wordt gerekend tot de Lidewijdepadgroep, één van de vele hanggroepjes in West. Saïd is populair in de buurt, geen notoire overlastgever. Zonder diploma verlaat hij het Marcanti College. Later behaalt hij wel een papiertje met zijn opleiding installatietechniek. Saïd speelt een klein rolletje in de Nederlandse speelfilm ‘In Oranje’ (2004) met Thomas Acda en Wendy van Dijk. Hij speelt de keeper van het elftal. In het echt doet hij dat ook, bij RKSV DCG in Osdorp. El Yazidi werkt al jaren bij het ‘etnomarketingbedrijf’ van zijn neef; marketing gericht op het bereiken van allochtonen. Saïd el Yazidi was onafscheidelijk van Rida Bennejam, die een paar maanden na de schietpartij in de Staatsliedenbuurt wordt geliquideerd in de Comeniusstraat in West. Verondersteld wordt dat Rida ook in de Staatsliedenbuurt was op zaterdagavond 29 december. Maar zeker is dat niet. In de Tweede Keucheniusstraat wordt Saïd el Yazadi die avond van dichtbij doodgeschoten. Hij overlijdt ter plekke.

Youssef Lkhorf (28)
‘Ajax-fan, een vrolijke jongen’, zo staat te lezen in het boek ‘Mocro Maffia’. De 28-jarige Youssef Lkhhorf komt uit de buurt van het Scheepvaartmuseum, op het randje van het centrum en Oost. Hij is vaak op straat te vinden en geliefd in de buurt. Hij komt uit een gezin van twaalf kinderen en is onafscheidelijk van Omar, zijn zes jaar jongere broertje. Youssef volgt een opleiding waarmee je boekhouder kunt worden. Maar hij wil liever het onderwijs in: docent maatschappijleer worden. Youssef Lkhorf was geen grote crimineel. Hij was wel eens in aanraking gekomen met de politie, maar nooit voor zware misdrijven. Toch wordt hij die bewuste zaterdagavond 29 december 2012 op brute wijze geliquideerd. In de Van Bossestraat wordt Youssef als eerste onder vuur genomen. Hij overlijdt later in het ziekenhuis aan zijn verwondingen. Vermoedelijk was Youssef, net als Saïd, een loopjongen van een veel grotere crimineel: Benaouf A., die die avond ook in de Staatsliedenbuurt aanwezig was.

Getuige/Doelwit Benaouf A. (30)
Hij speelt een sleutelrol in dit proces. Aangenomen wordt dat Benaouf A. het eigenlijke doelwit was van de brute schietpartij op zaterdagavond 29 december 2012. Deze Eindhovense Marokkaan zou een paar maanden eerder de moord op de Amsterdamse crimineel Najeb Bouhbouh in Antwerpen hebben aangestuurd. De wild west schietpartij in de Staatsliedenbuurt zou als wraakactie hebben gediend voor de moord op Bouhbouh. Maar Benaouf weet ternauwernood aan het moordcommando te ontkomen door in het water te springen tussen de woonboten aan het Van Bossepad. Later legt Benaouf - via de telefoon - een gedeeltelijke verklaring af tegenover de recherche: ‘Het is een wonder dat ik met je praat hier, hoor. Want, eh, ze hebben zoveel kogels op me afgevuurd. Ik dacht alleen maar bij mezelf: wanneer is dat kankermagazijn eindelijk leeg? Ik rende voor mijn leven’.

Benaouf A. werd op 1 december 2014 veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf voor de moord op Najeb Bouhbouh. Hij gaat in hoger beroep.

De officieren van Justitie
Maaike van Kampen
Sinds 2005 officier van justitie in Amsterdam. Ze leidde eerder het onderzoek naar de moord op Arzu Erbas, de vrouw die in de zomer van 2009 voor de deur van haar crèche Moeders Schoot in Geuzenveld werd doodgestoken. Van Kampen was als officier van justitie ook betrokken bij de Amsterdamse zedenzaak. Begin vorig jaar eiste ze 4 jaar cel in het omvangrijke proces tegen kickbokser Badr Hari. De rechtbank veroordeelde Hari uiteindelijk tot een lagere straf: 1,5 jaar. Het hoger beroep begint deze zomer.

Hans Oppe
Sinds 1999 officier van justitie in Amsterdam. Hij was als aanklager betrokken bij het grootste strafproces uit de Nederlandse geschiedenis: Passage. Niet geheel toevallig was hij ook degene die eind vorig jaar Benaouf A. vervolgde voor zijn betrokkenheid bij de geruchtmakende liquidatie op Najeb Bouhbouh in Antwerpen, oktober 2012. Volgens justitie staat deze moord direct in verband met de dubbele liquidatie in de Staatsliedenbuurt. Benaouf A. was namelijk het vermeende doelwit in de Staatsliedenbuurt, maar hij wist te ontkomen. Hans Oppe eiste 16 jaar gevangenisstraf tegen Benaouf. De rechtbank legde hem tien jaar celstraf op. Het hoger beroep volgt nog.

De advocaten
Bénédicte Ficq - Advocaat van Adil A.
Sinds 1986 advocaat en sinds ‘92 bestiert ze samen met onder andere Nico Meijering een eigen kantoor. Ze stond onder meer vastgoedmagnaat Jan-Dirk Paarlberg, Dino Soerel en kickbokser Badr Hari bij. Die laatste werd vorig jaar veroordeeld tot 1,5 jaar celstraf. Het hoger beroep vindt deze zomer plaats. Ook was ze de advocaat van Soufiane B., die in 2013 door het Gerechtshof werd veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf voor de gewapende overal op juwelier Fred Hund. De juwelier kwam bij die overval om het leven.

Rutger Lonterman - Advocaat van Anouar B.
23 jaar strafrechtadvocaat en bestiert al enige tijd zijn eigen kantoor samen met advocaten Hugo Bakker en Ivo Rigter. Rutger Lonterman stond in het verleden onder meer mede-verdachten bij in de zaken van topcriminelen Willem Holleeder, Mink K. en Greg R. Ook was hij als advocaat betrokken bij het megaproces rondom de moord op drie leden van Nomads, de Limburgse tak van de Hells Angels. De drie clubleden werden op 13 februari 2004 dood gevonden in de Geleenbeek bij Echt. Het Openbaar Ministerie eiste veertien keer levenslang tegen leden van de Nomads. De rechtbank achtte slechts doodslag op een van de drie slachtoffers bewezen. De veertien verdachten kregen zes jaar cel, maar werden later in hoger beroep collectief vrijgesproken.

De rechters 
Mr. Tarlavski (voorzitter), Mr. Martens en Mr. Dinjens
Mr. Tarlavski is de voorzitter van de rechtbank. Eerder was zij als rechter betrokken bij het grootste strafproces van de Nederlandse geschiedenis: Passage. Die rechtszaak duurde al met al ruim 4 jaar. In deze zaak stonden 11 verdachten terecht voor 7 liquidaties en 5 moordpogingen in de Amsterdamse onderwereld. Drie van de verdachten werden begin vorig jaar veroordeeld tot levenslang. Op dit moment is het hoger beroep aan de gang. Alle ogen zijn daarin gericht op Fred Ros, die zich heeft opgeworpen als kroongetuige van justitie.