Cultuur
'Provo-krassen in Paleis op de Dam moeten monument worden'
Een omgevallen appel, met een schroevendraaier in een muur van het Paleis op de Dam gekerfd door provo Robert Jasper Grootveld, zou het stempel cultureel erfgoed moeten krijgen. Dat betogen een vriend van de kunstenaar en het Amsterdam Museum precies 50 jaar na het ontstaan van de anti-autoritaire beweging.
In 1975 wordt Grootveld aangehouden door een agent, als hij het provofiguur in de linkermuur van het paleis krast. Volgens kunstenaar Aja Waalwijk, ook een vriend van de in 2009 overleden Grootveld, moeten de krassen de status van een monument krijgen. 'Ze staan voor een periode waarin de vrijheid op straat werd bevochten', zegt hij erover.
'Je werd in die tijd voor de gekste dingen opgepakt. Voor het uitdelen van krenten', gaat de kunstenaar verder, doelend op Koosje Koster, die in 1966 werd opgepakt toen ze tijdens een provo-actie krenten uitdeelde, om de 'krenterigheid van de Nederlanders aan de kaak te stellen. De provobeweging en het figuur op het paleis zijn volgens Waalwijk 'een bijdrage aan een vrijere straat' geweest.
Ook volgens Annemarie de Wildt, conservator bij het Amsterdam Museum, heeft de provobeweging van 1965 tot 1967 een stempel op de stad gedrukt. 'Ze hebben maar twee jaar bestaan, maar ze hebben allerlei plannen bedacht, zoals het Witte Fietsenplan, het Witte Wijvenplan en het Witte Kinderenplan, die Amsterdam echt veranderd hebben'.
De krassen in de muur van het paleis zijn het enige symbool in de openbare ruimte dat de provobeweging in herinnering brengt. 'Het zou mooi zijn om het daarom wat meer accent te geven', zegt De Wildt erover. 'Veel mensen weten niet dat het er is en door er een monument van te maken, zeg je eigenlijk: 'Het bestaat''.