De skyline van Amsterdam verandert nu in rap tempo. Het taboe van hoogbouw lijkt doorbroken. Niet zo gek: de noodzaak om woningen te bouwen is enorm.
Wolkenkrabbers om in te wonen. Dat zijn we hier niet gewend. Begin vorige maand maakte de gemeente plannen bekend voor een hoogbouweiland in Zeeburg met maar liefst 28 woontorens waarvan de hoogste even hoog is als de Rembrandttoren (143 meter).
Lees ook: Zeeburg moet wolkenkrabbers krijgen: hoogste toren straks 143 meter
De stad lijkt een nieuwe weg in te zijn geslagen. Want behalve de Sluisbuurt staan nog veel meer hoge gebouwen op het programma, sommige zijn zelfs al in aanbouw. Amsterdam is altijd terughoudend geweest met hoogbouw. Onze trots was lange tijd de 'wolkenkrabber' van 40 meter aan de Vrijheidslaan. Gebouwen vanaf 30 meter worden hier al hoogbouw genoemd. Laat New York het maar niet horen.
Bijlmer
De eerste hoogbouw op groot schaal was in de Bijlmer in de jaren zestig en zeventig, vertelt Pieter Klomp van de dienst Ruimte en Duurzaamheid van de gemeente Amsterdam. 'Maar die wijk werd geen succes en zo heeft hoogbouw in Amsterdam een slechte naam gekregen.' Daarna volgden wel de kantoortorens op de Zuidas en in Sloterdijk. Nu zijn torens herontdekt als een gebouw om in te willen wonen.
Lees ook: Indrukwekkende beelden: skyline Amsterdam verandert door hoogbouw
Alleen, hoog bouwen in Amsterdam is behoorlijk ingewikkeld. Doordat de grachten werelderfgoed zijn moet in een zone van 2 kilometer daaromheen ontzettend voorzichtig worden gedaan. Bij elk ambitieus plan moet worden getest of het zicht vanuit de grachtengordel niet belemmerd wordt.
Ook Schiphol maakt het moeilijk. We moeten rekening houden met de aanvliegroutes en de radar. Het ligt iets ingewikkelder, maar over het algemeen is het hoe dichter bij Schiphol hoe strenger de hoogteregel. 143 meter, de lengte van de hoogste toren in het plan voor de Sluisbuurt, is ongeveer het maximum. Zelfs daarvoor is dan wel speciale toestemming nodig.
50.000 extra woningen
Is die hoogbouw nodig, zullen sommigen zich afvragen. Ja, zegt Pieter Klomp. 'Amsterdam wil verdichten, dat betekent meer woningen bouwen binnen de stad en het landschap er omheen zo veel mogelijk met rust laten. Hoogbouw kunnen we daarbij goed gebruiken.'
De vraag naar woningen is nu enorm. Tot 2025 worden er daarom 50.000 woningen bijgebouwd, en waarschijnlijk nog meer. Klomp: 'Het gaat gewoon heel erg snel nu. Het is niet zo dat hoogbouw vroeger niet mocht, maar nu komen al die hoge gebouwen tegelijk en valt het op.'
Rotterdam
Toch hoeven we niet bang te zijn (of te hopen) dat Amsterdam een tweede Rotterdam wordt, zegt Klomp. Hoogbouw in het centrum gaat sowieso niet gebeuren en een toren van 215 meter, het nieuwste plan in Rotterdam, ziet Klomp hier niet zo snel staan. 'Niet dat het nooit zou kunnen, maar dat zal waarschijnlijk een zeer zware toestemmingsprocedure worden. Maar belangrijker is de vraag: wil Amsterdam dat? Volgens mij is hier niet zo'n behoefte aan zo'n statement. Prima dat Rotterdam de hoogste heeft.'
De komst van de Sluisbuurt, dat het silhouet van de stad zonder twijfel zal veranderen, is nog niet 100 procent zeker. De gemeenteraad moet nog instemmen met de plannen van het stadsbestuur.
Lees ook: De skyline verandert: Amsterdam in 2018