Er zijn door de gemeente grote fouten gemaakt bij de beoordeling van rondvaartboten. Belangrijke documenten zijn door elkaar gehaald waardoor er niet meer was te achterhalen welke papieren bij welke rederij hoorden.
Dat blijkt uit eerste onderzoeksresultaten van onderzoeksbureau Deloitte. Ambtenaren gingen onzorgvuldig en ongeorganiseerd te werk. Het college heeft daarom besloten dat Waternet nu van het dossier afgehaald wordt, alle vergunninguitgiftes zijn tijdelijk stopgezet.
Lees ook: Nog meer fouten gemaakt bij beoordeling rondvaartboten
'Slordig' bleek puinhoop
Al maandenlang is er onrust over de nieuwe verdelingen van de vergunningen in de rondvaart-sector. AT5 berichtte eerder over fouten bij de beoordeling van de boten, vergunningen leken te zijn afgewezen op verkeerde criteria. Maar reders en booteigenaren bleken het verkeerde rapport gekregen te hebben.
Wethouder Water Udo Kock deed dit toen af als 'slordig', maar uit de brief van de wethouder en het onderzoek van Deloitte blijkt dat er veel meer aan de hand is geweest: de werkwijze van Waternet, verantwoordelijk voor de uitvoering, blijkt een enorme puinhoop te zijn geweest.
Lees ook: Reders woedend: identieke boten kregen totaal andere beoordeling van commissie
Documenten via WeTransfer gedeeld
Gemeentemedewerkers wisselden de beoordelingsrapporten van de boten uit via WeTransfer, een openbare website die gebruikt wordt om grote bestanden te versturen. Van die rapporten hing af of boten een vergunning zouden krijgen, en daarmee of ondernemers al dan niet failliet zouden gaan. Die documenten werden door elkaar gehaald, zo bleek al eerder, waardoor de verkeerde beoordelingsrapporten bij reders belandden.
Omdat WeTransfer bestanden na een korte periode automatisch verwijderd, was het daarna onmogelijk om te controleren welke rapporten bij welke boten hoorden. Daarom 'is er geen materiaal meer aanwezig om de juistheid, volledigheid en het anonimiseren van de met de beoordelingscommissie Beeldkwaliteit gedeelde bestanden op het moment van dit onderzoek vast te stellen', zo schrijft het college in een brief aan de raad. Kort gezegd: documenten waren niet meer te herleiden.
Lees ook: Verkoop boot gaat niet door na verliezen vergunning: 'Ik verlies m'n pensioen'
Oppervlakkig onderzoek naar stromannen
Dan zijn er ook fouten gemaakt in de toetsing van mogelijke schijnconstructies of het gebruik van stromannen. De ambtenaren deden, tegen de voorschriften in, slechts een oppervlakkig onderzoek bij de Kamer van Koophandel naar gegoochel met BV's. Rederijen konden zo meer dan het toegestane aantal rondvaartboten inschrijven voor een vergunning.
Dat zou onmogelijk moeten zijn, zo schreef wethouder Kock vorig jaar nog in een brief aan de gemeenteraad. Maar de gemeente bleek niet bij machte om deze constructies tegen te gaan. Branchevereniging Verenigde Rederijen Amsterdam (VRA) waarschuwde begin mei al dat er sprake was van dit soort praktijken.
Lees ook: Branchevereniging: Grote rederijen zetten stroman-bv's in bij verkrijgen rondvaartvergunningen
Grote speler op de rondvaartmarkt Kooij had een kleine reder benaderd voor zo'n constructie. De rederij wees dat af, vertelde hij aan AT5 maar het vermoeden bestaat dat Kooij bij andere reders meer succes had. Kooij heeft dit altijd ontkend.
Ook Stromma, voorheen Canal Company, liet een oud-directeur boten inschrijven op een nieuwe BV, en publiceerde daar zelfs over op hun website. Een aangekondigd onderzoek naar dit soort constructies zei Stromma 'met vertrouwen tegemoet', zo staat er te lezen: 'We zijn namelijk bij onze aanvragen van vergunningen niet van de wet afgetreden.'
Exit Waternet
Een uitspraak van de Raad van State zorgde er drie weken voor dat het vergunningsysteem voor grote rondvaartschepen in de prullenbak kon. Maar nu de problemen bij gemeente zo groot blijken te zijn, is er een algehele stop voor alle vergunningaanvragen in alle segmenten afgekondigd. Ook het plan voor herverdeling van aanlegsteigers op A-locaties als het Rokin en de Heinekenbrouwerij gaat mogelijk op de lange baan.
Waternet, verantwoordelijk voor de afgifte van de vergunningen, is van het dossier afgehaald. De uitwerking van het vaarbeleid wordt overgedragen aan het Bestuurlijk Team Drukte van de gemeente, waar onder andere de wethouders Kajsa Ollongren, Eric van der Burg en burgemeester Van der Laan inzitten. Udo Kock zelf is aan het team toegevoegd.
De gemeente gaat opnieuw met alle betrokkenen, onder wie de reders, de nieuwe toetreders, pleziervaarders, wal- en woonbootbewoners, de toerismesector, in gesprek om tot een nieuw beleid te komen.
Lees ook: Raad van State zet streep door nieuw vergunningsysteem voor rondvaartboten
Wethouder Udo Kock gaat vandaag op AT5 uitgebreid in op het rapport. Dit interview is in de loop van middag te zien op AT5.nl