Amsterdam is overvallen door de snelle verspreiding van de duizenden deelfietsen in de stad. Het ingrijpen van wethouder Litjens is de enige logische reactie van de gemeente, stelt deelfietsenexpert Sven Huysmans. 'Ik begrijp dat de gemeente het systeem nu een halt heeft toegeroepen.'
De deelfietsen in de stad waren de laatste weken een veel besproken onderwerp. Sinds begin deze maand werd de stad plots overspoeld door duizenden tweewielers die te huur zijn via een app. Even een code scannen op het stuur met je mobiel en je kan vertrekken. Maar de gemeente zegt er voor nu klaar mee te zijn. De fietsen zullen worden verwijderd. 'Ik hoop niet dat dit het einde is van de deelfiets in de stad', reageert Huysmans. Hij deed onderzoek naar deelfietsen.
Bevoorradingsprobleem
Huysmans zegt wel te begrijpen dat de gemeente er nu met een gestrekt been ingaat. 'Het was niet meer houdbaar. De opschaling van de bedrijven was enorm. Ik hoor zelfs signalen uit de sector dat ze kampen met een bevoorradingsprobleem voor onderdelen voor de gewone fietsen. Niet alleen de gemeente en Amsterdammers zijn hiervan geschrokken, de fietssector zelf ook. De gemeente wil met deze reactie op dit dossier weer de regie in handen nemen.'
Lees ook: Plots einde aan deelfietsen: gemeente verwijdert rijwielen in openbare ruimte
Het succes van de deelfietsen was al eerder door Huysmans voorspeld. 'Ik had alleen niet verwacht dat het zo snel zou gaan en op deze manier.' De deskundige zegt nog steeds te geloven in het systeem deelfietsen, omdat het voor de stad positief kan uitpakken. 'Dan moet het beleid wel goed zijn. De maatschappelijke en commerciële belangen moeten in evenwicht zijn. De bedrijven moeten wat inleveren en de gemeente moet duidelijk maken wat in de stad kan en wat niet.'
'Minder fietsen in de stad'
Huysmans heeft onderzoek gedaan naar wat deelfietsen voor de stad kunnen betekenen. Zo kan het resulteren in minder fietsen in de stad, als Amsterdammers kiezen voor de deelfietsen. 'Dat zorgt voor minder eigen geparkeerde fietsen op straat, minder handhaving op weesfietsen, minder fietsparkeerplekken bouwen op de dure grond in de stad en een verminderde druk op het openbaar vervoer. De korte ritjes kunnen immers afgelegd worden met een deelfiets', legt hij uit.
Lees ook: 'Term deelfiets is misleidend, stad is grote winkelstalling'
Om dit allemaal te kunnen bereiken moet er een beleidsmatige keuze worden gemaakt, zegt Huysmans. Hij noemt Barcelona als voorbeeld. 'Daar is een systeem uitgerold waar toeristen geen toegang hebben tot de deelfietsen. Deze zijn er écht alleen voor de inwoners van de stad. Het is een keuze van de stad en de bedrijven geweest. Dat kan Amsterdam ook doen. Als je je richt op de inwoners van de stad, dan kan het ervoor zorgen dat zij hun fietsen gaan vervangen door een deelfiets. De gemeente heeft nu de mogelijkheid om deze kaders vorm te geven om zo een vergunningenmodel rond deelfietsen uit te rollen.'
'Markt te veel gericht op toeristen'
Volgens Huysmans richten veel van de huidige deelfietsinitiatieven in de stad zich te veel op toeristen. 'Dat is niet nodig, want zij hebben al de mogelijkheid om fietsen te huren bij de Yellow Bike's van deze wereld. Als bedrijven zich enkel gaan richten op toeristen, dan zou dat alleen maar negatieve gevolgen hebben voor de stad. Als je deelfietsen neerzet voor toeristen, zorg je er alleen maar voor dat er meer fietsen in de openbare ruimte terechtkomen.'
'Paal en perk'
Huysmans adviseert de gemeente bij het opstellen van nieuw beleid rond de deelfietsen. Hoe dat beleid eruit gaat zien is nog onduidelijk, maar verantwoordelijk wethouder Litjens (Verkeer en Vervoer) lijkt aan te sturen op een systeem dat zich richt op de Amsterdammer, zo bleek gisteren uit zijn reactie. 'Het doel van deelfietsconcepten moet zijn dat het aantal fietsen in de stad vermindert. Tot nu toe lijken het er alleen maar meer te worden, daar willen we paal en perk aan stellen.'
Lees ook: 'Handrem' op deelfietsen geen verrassing voor oprichter Flick Bike
De gemeente is met de markt in gesprek om te kijken naar oplossingen. 'Als naast de toeristen ook de bewoners gebruik gaan maken van dit deelsysteem en minder hun eigen fiets gaan bezitten, dan kan dit concept bijdragen aan het verlagen van de fietsparkeerdruk. Om dit op een gereguleerde manier te kunnen doen is het echter nodig nieuw beleid vast te stellen', aldus Litjens.
Overleg met wethouder
De twee grootste partijen op de Amsterdamse markt, oBike en Flickbike, reageerden ook al op het besluit van de gemeente de fietsen te zullen gaan verwijderen. oBike zei het jammer te vinden dat 'een aantal Amsterdammers deelfietsen als hinder ondervindt'. 'We hopen in overleg met de wethouder tot een goede oplossing en tot een passend beleid voor de stad Amsterdam te komen.'
Lees ook: 'Jammer dat aantal Amsterdammers voordelen van deelfietsen niet ziet'
Flickbike is daarentegen blij met het besluit van de stad. Oprichter Vikenti Kumanikin verwacht goede regels rondom deelfietsen. 'Jammer dat het zo negatief wordt opgepakt door de gemeente. Maar ze moeten wel nu. Er zijn zoveel partijen die hun fietsen in grote aantallen dumpen in de stad. De handrem moest even worden aangetrokken.'
Wegknippen
Vanaf september of oktober krijgen stadsdelen vanuit de centrale stad de mogelijkheid om de deelfietsen weg te knippen. Wanneer de gemeente met een beleidsplan komt voor deelfietsen is nog niet duidelijk.
Lees ook: Regels ontbreken voor deelfietsbedrijven: 'Het is het Wilde Westen'