Het Stadionplein wordt definitief geen Johan Cruijffplein, zo werd vorige week bekend. De gemeente wil wel nog steeds, naast de Johan Cruijff Arena, een andere prominente plek in de stad naar de voetballegende vernoemen. De grote vraag is alleen, waar kan dit? En wat past er bij Johan Cruijff?
Er zijn grofweg drie criteria voor het plein of de straat die naar Cruijff vernoemd wordt. Het moet een prominente plek in de stad zijn, een plein waar veel Amsterdammers regelmatig komen en die recht doet aan de statuur van Cruijff. De locatie moet een connectie hebben met de voetballer. Met zijn persoonlijke leven of met zijn voetbalcarrière. Tot slot, moet de huidige naam van de te vernoemen straat of plein niet historisch bepaald zijn. Veel straten en pleinen in de stad zijn vernoemd naar historische figuren of gebeurtenissen en kunnen om die reden niet gewijzigd worden. Maar zijn er eigenlijk nog wel plekken over die aan deze voorwaarden voldoen? Het lijkt er niet op.
Museum- of Leidseplein?
De Dam is het historisch middelpunt van de stad en naamgever van Amsterdam, om deze redenen niet geschikt voor hernoeming. Het Museumplein is óók een centraal plein in de stad. Eentje die de stadsdelen Zuid, West en Centrum met elkaar verbindt. Een plein waar Ajax sinds 2007 bij kampioenschappen gehuldigd werd en waar vorig jaar nog honderdduizend fans de Europa League-finale keken. Maar, ten tijde van de spelers en trainerscarrière van Cruijff vonden de Ajax huldigingen van Ajax nog plaats op het Leidseplein. Van een echte band tussen Cruijff en het Museumplein is dan ook geen sprake. Een hernoeming van het Museumplein naar Johan Cruijffplein zou daarnaast gek zijn, het plein kreeg zijn naam immers in 1885 bij de opening van het Rijksmuseum, praktische alle grote kunstinstellingen zitten tegenwoordig aan het Plein en de wijk rondom heet het Museumkwartier met straten vernoemd naar grote Nederlandse kunstenaars.
Lees ook: Stadionplein wordt definitief geen Johan Cruijffplein
Dan moet het 't Leidseplein worden, zou je zeggen. Dé plek waar Ajaxfans traditiegetrouw wedstrijden van hun club kijken in de cafés op het plein. Waar Cruijff als speler van Ajax 1 meerdere keren het landskampioenschap en Europees succes vierde. En waar hij in 1987 als trainer van Ajax 1 werd gehuldigd na het winnen van de Europa Cup II. In zijn vrije tijd was Cruijff ook een veel geziene gast in de cafés van het Leidseplein. Wat betreft relevantie is het Leidseplein natuurlijk ook gewoon één van de bekendste stukjes Amsterdam. Wat het een ideale plek voor een Cruijff hommage maakt. Maar het Leidseplein is zo’n iconische plek in de stad, die een andere naam geven zou de identiteit van Amsterdam voorgoed veranderen. Een beetje alsof je Cruijff zijn geliefde nummer 14 afneemt.
Ook pleinen als het Rembrandtplein, Waterlooplein en Muntplein zijn door diezelfde historische waarden niet geschikt voor een hernoeming naar Johan Cruijfplein.
Betondorp
Deze historische naamgeving bemoeilijkt ook de hernoeming van een straat naar Nederlands’ grootste voetballer. De meeste wijken in de stad zijn een eerbetoon aan een historisch figuur of gebeurtenis. Denk bijvoorbeeld aan de Zeeheldenbuurt, waar alle straten de naam dragen van een Nederlandse ontdekkingsreiziger, zoals Willem Barentsz. Maar ook de Czaar Peterbuurt vernoemd naar Peter de Grote, de Staatsliedenbuurt en Frederik Hendrikbuurt vallen in deze categorie. En de meeste andere wijken hebben ook een overkoepelend thema. Grote wateren in de Rivierenbuurt, Indonesische eilanden in de Indische buurt en vogels in de Vogelbuurt. Een straat hernoemen in deze wijken zou een enorme stijlbreuk zijn.
Lees ook: 'Als je aan Johan Cruijff denkt, dan denk je aan Betondorp'
Dan rest er eigenlijk alleen nog Betondorp. De wijk waar Johan Cruijff opgroeide en waar hij zich op Sportpark De Meer ontwikkelde tot topspeler van Ajax. Al eerder gingen er geluiden op om een stuk Middenweg te hernoemen, die straat speelde een grote rol in het leven van Cruijff en heeft geen historische verwijzing die een verandering in de weg zit. De Commissie Naamgeving Openbare Ruimte (CNOR) adviseerde echter negatief over de Middenweg, zoals ze dat ook deden over Betondorp. Kunnen ze na het Stadionplein debacle, van mening veranderen?