De raadsverkiezingen in Amsterdam waren dit jaar opnieuw niet op orde.
Dat concludeerde de Gemeentelijke Ombudsman dinsdag na een onderzoek naar de gemeente- en deelraadsverkiezingen op 3 maart.
In 2006 deed de ombudsman ook al onderzoek naar de verkiezingen in Amsterdam naar aanleiding van diverse incidenten in stembureaus. De ombudsman stelt dat de verkiezingen dit jaar wel ordelijker zijn verlopen dan vier jaar geleden, ,,maar toch waren ze nog niet op orde''.
Het zogeheten 'family-voting', de situatie waarbij er meer dan één persoon in het stemhokje staat, is volgens ombudsman Ulco van de Pol nog steeds een probleem. Iemand mag een kiezer in een stemhokje alleen helpen als hij een lichamelijke handicap heeft, maar dat gebeurde ook zonder dat daarvan sprake was. Dat was bijvoorbeeld het geval bij kiezers met een geestelijke handicap of bij allochtone kiezers met een taalprobleem.
Ook het afgeven van volmachten in het stembureaus kwam voor. ,,Dat is niet de bedoeling van de volmacht'', aldus Van de Pol. ,,Een volmacht is bedoeld om iemand die niet in staat is te gaan stemmen, toch een mogelijkheid te bieden van zijn democratisch recht gebruik te maken.'' Uit het onderzoek van de ombudsman bleek dat kiezers ter plekke een persoon machtigden om te stemmen, omdat ze de Nederlandse taal onvoldoende beheersten.
Stembureauvoorzitters lieten weten dat ook zij met problemen kampten. Zo was er op een aantal stembureaus te weinig ruimte om alle stemmen goed te kunnen tellen. Verder heeft de identificatieplicht tot vertragingen en verwarring geleid. Er ontstond grote drukte op de stembureaus omdat burgers moesten wachten op de controle van de legitimatiebewijzen.
Van de Pol heeft de burgemeester geadviseerd maatregelen te nemen met betrekking tot de training van stembureauvoorzitters, de voorlichting aan de burger en de inrichting van de stemlokalen.
De Dienst Persoons- en Geo-informatie dat de verkiezingen in Amsterdam organiseert is het oneens met de Ombudsman.
Volgens de DPG is het bijvoorbeeld wel toegestaan om een volmacht in het stemlokaal af te geven: ''De Kiesraad stelt echter dat artikel L1 in de Kieswet, waarin dit is geregeld, de mogelijkheid biedt dat een volmacht in het stemlokaal wordt afgegeven. Voorwaarde is wel dat degene die de volmacht verleent niet zelf aan de stemming kan meedoen, zelf het volmachtbewijs tekent (ook als persoon analfabeet is) en een geldig identiteitsdocument kan meegeven aan de gemachtigde.''
Op de kritiek dat het te vaak voorkomt dat er meerdere personen in het stemhokje staan reageert DPG als volgt: ''Op elk stembureau staat een bord in meerdere talen, met de voorwaarden waaronder hulp geboden mag worden.
Het taalprobleem maakt het soms onmogelijk om de regels uit te leggen. Hieraan zal in de toekomst nog meer aandacht worden geschonken in de communicatie richting de (buitenlandse) kiezers. Ook het ministerie van Binnenlandse Zaken onderkent dit probleem en vandaar dat zij posters hebben ontwikkeld waarop in beeldtaal wordt uitgelegd wat de regels zijn in het stembureau en in het stemhokje. Deze worden op 9 juni gebruikt.''