Start van hoofdcontent

Stad

nl

De bewogen geschiedenis van de Zilvermeeuw

1 januari 1900, 00.19 uur · Aangepast 18 december 2015, 23.06 uur · Foto: Flickr/GVB

Al bijna veertig jaar rijdt hij rond door en onder Amsterdam. Maar nu gaat hij verdwijnen: de Zilvermeeuw, oftewel de LHB. De metro's die GVB vanaf de opening van het metronet in Amsterdam in gebruik had. Ze worden vervangen door de moderne M5. In de tijd dat ze op het metronet reden, heeft de Zilvermeeuw veel meegemaakt.

In 1968 werd het Plan Stadsspoor goedgekeurd. Amsterdam zou, in navolging van wereldsteden als Londen en New York, een metronetwerk krijgen. In dat jaar komt er ook voor het eerst een Zilvermeeuw naar de stad. Er komt tijdelijk een metrostel te staan in de tramremise in West. Het gebouw waar nu De Hallen zijn gevestigd. Gemeenteambtenaren en personeel van GVB kunnen in de metro zitten en zien wat voor model het is. Er werd later tot de aankoop overgegaan.

Nieuwmarktrellen
De aanleg van het metronetwerk stuiten in de jaren erna op veel verzet. Vooral rond de Nieuwmarkt, waren de inwoners niet blij. In die tijd was het nog niet mogelijk om een tunnel te boren, zoals dat nu wel gebeurd. Tunneldelen werden in de grond afgezonken. Maar die tunnel zou ook dwars door het centrum en de Nieuwmarktbuurt lopen. Hiervoor moesten veel historische panden in de verpauperde Nieuwmarktbuurt tegen de vlakte. Er komen nieuwe woningen voor in de plaats, maar de sloop stuit op hevig verzet van bewoners uit de buurt. Op 24 maart 1975 slaat de vlam in de pan en komt het tot de Nieuwmarktrellen. Het verzet voorkomt echter niet dat de sloop van woningen en de aanleg van de metro gewoon doorgaat en dat de Zilvermeeuw twee jaar later echt kan gaan rijden.

Dan, in 1977 is het zover. De Zilvermeeuw wordt in gebruik genomen. In oktober van dat jaar was het eerste ritje met de metro met Koningin Beatrix en Prins Claus. Een paar dagen daarvoor was het al de beurt aan journalisten en gemeentebestuurders om een ritje te maken.

Brandbom
Later, in 1983, was de Zilvermeeuw onderdeel van protest. Een metrostel dat bij station Gein stond, brandde volledig uit. Volgens een anonieme bron die naar het ANP belde was de brand aangestoken door het Militant Autonomen Front (MAF). De groep was ontevreden over de prijsverhoging in het openbaar vervoer. De anonieme bron meldde: 'Als deze prijsverhogingen niet worden uitgesteld zullen er meer aanslagen volgen'. Zo schreef het Reformatorisch Dagblad op 17 januari 1983.

Graffiti
Een terugkerend probleem waar de Zilvermeeuw mee te kampen had was graffiti. De zilverkleurige treinstellen werden en worden vaak doelwit van de 'straatkunst'. Eind jaren ’80 was graffiti een nieuw probleem waar niet direct een oplossing voor was. De metrostellen moesten chemisch gereinigd worden. Maar omdat er geen milieuvergunning was voor het reinigen, gebeurde dit vaak niet en bleef de graffiti op de metrostellen zitten. De ruiten werden vaak wel ontdaan van de graffiti. Later werd er een nieuwe wasplaats in gebruik genomen met de juist vergunningen en konden de metro’s op de Gaasperplaslijn worden gereinigd. De metro’s van de Geinlijn konden pas later van graffiti worden ontdaan, omdat er op die lijn nog niet zo’n wasplaats was. Jaarlijks is de gemeente meer dan een half miljoen euro kwijt aan het reinigen van de metrostellen. De nieuwe metrostellen hebben overigens een dun folielaagje die kan worden verwijderd als er graffiti op de metro is gespoten.

Om het reizen in de metro prettiger te maken werd er besloten om kunstwerken aan te brengen aan de binnenkant. De kunst moest er voor zorgen dat de reiziger het reizen met de metro als prettig ervaart, zegt het GVB in 2009. Ook moest het aanstormende kunstenaars de kans geven het werk aan het grote publiek te tonen.  

Laatste rit
Een bewogen geschiedenis voor de koekblikken. Zaterdag gaan ze met pensioen. De allerlaatste rit is met metrostel 23, deze metro verzorgde ook de eerste rit met Beatrix en Claus. 

abc5media_image_0