Het leek zo'n snelle oplossing voor het tekort aan plekken in Amsterdamse ziekenhuizen om te bevallen. Ziekenhuis Amstelland in Amstelveen wil een aantal verloskamers Amsterdams grondgebied laten verklaren, zodat Amsterdammers daar ook kunnen bevallen van een écht Amsterdammertje. Het blijkt makkelijker gezegd dan gedaan.
Amstelveen? Voor veel Amsterdamse ouders (in spe) is het een teleurstelling als de bevalling uit ruimtegebrek noodgedwongen in een ziekenhuis buiten de stad moet plaatsvinden. Het probleem: dan krijgt hun kind niet Amsterdam maar Amstelveen of Zaandam in het paspoort.
Ziekenhuis Amstelland kwam in januari met de oplossing van een stukje Amsterdams grondgebied. Amstelland wist toen al dat zoiets landelijk geregeld moet worden, maar dacht dat in afwachting van de regels er wel een tijdelijke, snelle manier was om het voor elkaar te krijgen.
'Omdat het tekort zo nijpend is, willen we graag snel iets doen om goede zorg te kunnen leveren voor zwangere vrouwen in Amsterdam. We dachten dat we het alvast op een makkelijke manier konden oplossen in overleg met de lokale overheden Amstelveen en Amsterdam', zegt een woordvoerder. 'We merken in de praktijk dat er een drempel is bij Amsterdammers, terwijl het ziekenhuis Amstelland eigenlijk om de hoek ligt.'
Maar die snelle oplossing blijkt nu niet mogelijk. Het is wachten tot de nieuwe regering ermee bezig gaat. Ziekenhuis Amstelland belooft er wel alles aan te doen om het onderwerp op de politieke agenda te houden.
Lees ook: Vrouw moest bevallen in Hoofddorp: 'Ik baal dat mijn dochter geen Amsterdamse is'
'Zwangere in meerdere ziekenhuizen geweigerd'
Het contrast tussen Amsterdam en Amstelveen is groot. Terwijl Amstelland meestal plek heeft voor een bevalling, is dat in Amsterdam een heel ander verhaal. 'Er moet nu wat gebeuren', zegt Meltem Kaya, directeur van Bevalcentrum West. Voor haar verloskundigen is het geregeld een grote uitdaging een plekje te vinden in een ziekenhuis.
'Amsterdam ligt eigenlijk permanent vol. Ik zie dat verloskundigen soms in meerdere ziekenhuizen geweigerd worden en dan een uur aan het bellen zijn om met de zwangere vrouw uiteindelijk in Zaandam of Almere te belanden.'
Groeiende stad met personeelstekort
Eén van de oorzaken is de groei van de stad. Sinds 2008 groeit het aantal nieuwe Amsterdammers met gemiddeld 11.000 per jaar. Doordat in Amsterdam veel twintigers en dertigers wonen, is het aantal geboortes groot. De komende jaren blijft de stad groeien. Naar verwachting zijn we in 2050 met 922.000 inwoners.
Daar komt het personeelsprobleem in ziekenhuizen bij. Er zijn bevalkamers genoeg, maar ziekenhuizen moeten soms nee zeggen omdat er te weinig gespecialiseerde verpleegkundigen zijn om ze te bemannen. Het OLVG, waar twee derde van alle kinderen in Amsterdam wordt geboren, bevestigt dat. Wat de situatie extra lastig maakt is dat het bevalcentrum van het Slotervaart-ziekenhuis is gesloten. Hierdoor moeten de andere ziekenhuizen ongeveer 1100 extra bevallingen per jaar opvangen.
'Ik zie geen andere oplossing'
Ondanks dat de afgelopen jaren meer personeel is opgeleid, blijft er een tekort. 'Dit is bijna niet meer uit te leggen aan vrouwen', vindt Meltem Kaya. 'Daarom heeft de Amsterdamse vereniging van verloskundigen EVAA een model ontwikkeld waarmee vrouwen met hun eigen vroedvrouw de bevalling af kunnen maken en een gynaecoloog kan worden ingevlogen als dat nodig is. Iedereen weet dat het voor de vrouw prettiger is als ze niet verplaatst hoeft te worden en iedereen weet dat ziekenhuizen het niet aankunnen. Ik zie geen andere oplossing.'
Lees ook: Bevallen in 'huiskamerkliniek': stad krijgt nieuwe geboortecentra
Als pijnbestrijding gevraagd wordt, als de baby in het vruchtwater heeft gepoept, als de ontsluiting niet vordert of de baby er niet vlot genoeg uitkomt moet een vrouw nu worden doorverwezen naar het ziekenhuis, zegt Kaya. 'Als verloskundigen hiervoor opgeleid worden, kunnen vrouwen op één plek blijven liggen, thuis of in een bevalcentrum.'
De directeur van Bevalcentrum West voelt zich gesterkt door het regeerakkoord: 'Een van de grote ambities van het nieuwe kabinet is dat er een verschuiving plaatsvindt van de tweede lijn (het ziekenhuis) naar de eerste lijn (de verloskundige). Zodat de dure ziekenhuisbedden bewaard blijven voor mensen die echt medische zorg nodig hebben.' Het is nu wachten op het ministerie van Volksgezondheid, zegt Kaya.
Gehaast rondbellen verleden tijd?
Ziekenhuis OLVG noemt als oplossing het nieuwe initiatief 'Acuut Zorgportaal'. Op die website zien verloskundigen direct in welk ziekenhuis hun zwangere vrouw terecht kan voor de bevalling. Het gehaast rondbellen naar ziekenhuizen op zoek naar een plek is daarmee hopelijk verleden tijd, zegt OLVG.
Mochten de oplossingen niet goed genoeg werken, dan zouden we misschien ook gewoon blij kunnen zijn met een Zaandammertje of Amstelvenertje in de familie.