Start van hoofdcontent

Stad

nl

Dildo-dader nog spoorloos: 'Iedereen houdt elkaar hand boven het hoofd'

26 januari 2018, 16.08 uur · Aangepast 26 januari 2018, 18.17 uur · Foto: Anne Sachtleven

'Dit zijn geen grapjes meer', zegt brandweercommandant Leen Schaap over het incident waarbij een vrouwelijke medewerker een dildo in haar bureaulade vond. 'Volstrekt onacceptabel, zéker bij een overheidsinstelling'.

Geen goed woord heeft de commandant over voor wat intern bekend is komen te staan als 'het dildo-incident', waarbij een administratief medewerkster het speeltje 'als grap' in haar bureaulade aantrof.

'Ze voelde zich geïntimideerd', weet de brandweercommandant over het voorval dat afgelopen december plaatsvond. 'Niet gek, als je de enige vrouw op de kazerne bent.'

Lees ook: Dildo als 'grap' in bureaulade brandweervrouw

Ook laakt Schaap de laconieke reacties die brandweerlieden klaarblijkelijk hadden. 'Waar maak je je druk om? Het is een stukje kunststof, werd er gezegd. Of: humor is het glijmiddel van de geest. Dan heb je het echt niet begrepen', zegt hij.

Maar voormalig politieman Schaap werd anderhalf jaar geleden juist aangesteld om schoon schip te maken. Het was een janboel binnen de brandweer Amsterdam- Amstelland, vond ook wijlen burgemeester Eberhard van der Laan. Dit incident is opnieuw een smet op het blazoen van de brandweer.

De gesloten mannencultuur manifesteerde zich al bij de aanstelling van Schaap, die hoorde dat hij niet onaangekondigd langs diende te komen op de kazernes. 'Pure intimidatie van een groep rotte appels', zegt de brandweercommandant daarover.

Lees ook: Brandweercommandant: 'Tolereer geen enkele vorm van discriminatie of racisme'

Kazernes werden gebruikt als opslagplaats voor boten, caravans en andere persoonlijke eigendommen. Seksisme en discriminatie was aan de orde van de dag.

Dat vond ook de rechter in een zaak waarbij een brandweerman naar huis werd gestuurd vanwege zijn racistische uitlatingen. De man noemde stadsdeel West 'het kalifaat' en sprak daarnaast over 'zwarte apen en kanker-Marokkanen'.

Desondanks was de voorzieningenrechter in februari van oordeel dat het ontslag niet gegrond was. De juiste procedures waren niet gevolgd, en de man bleek nauwelijks op zijn gedragingen te zijn aangesproken. Hij mocht weer aan het werk.

'Hij blust weer branden', zegt Schaap. 'Maar ik hoor geen klachten en... laten we zeggen dat een gewaarschuwd man voor twee telt.'

Proeftuinen
Dan is er nog de roosterkwestie, waarvoor Schaap onlangs de hulp inriep van Bernard Welten. Net als Schaap heeft Welten een achtergrond in een blauw uniform, in plaats van een rode. 'Ik had iemand als hij nodig omdat er niet genoeg "slagkracht" was om nu eindelijk de roosters aan te pakken', aldus de commandant.

Lees ook: Burgemeester: Felle weerstand brandweerlieden tegen veranderingen is 'onacceptabel'

Op 1 maart begint Welten aan de invoering van 'proeftuinen', een klus die al sinds 2012 ongeklaard blijft. Brandweerlieden werken namelijk in zogenoemde 24-uursdiensten, waardoor ze 'jaarlijks negen maanden vrij zijn', aldus Schaap, 'en de rest op de kazerne doorbrengen'. In een nieuw rooster zouden de lieden een acht- of negenurige werkdag draaien.

'Je ziet nu dat mensen een tweede of een derde baan hebben, en dit rooster ook een voedingsbodem biedt voor de cultuur die ik "arbeiders-zelfbestuur" noem. Daar moet echt een einde aan, dat rooster, maar de mannen zijn onverzettelijk.'

Cultuurverandering
Dat de brandweer van het ene incident naar het volgende struikelt, doet de vraag rijzen of er wel wat terechtkomt van de beloofde cultuurverandering.

'Cultuurverandering heeft tijd nodig. We zien dat de meldingsbereidheid toeneemt - kijk naar het incident dat vandaag naar buiten kwam. We zijn daarnaast leiderschapstrajecten gestart, investeren meer in vertrouwenspersonen, werven actief diverser personeel en zijn vooral streng op medewerkers die de schreef over gaan.

Maar de kans dat schuldige(n) van het dildo-incident wordt gepakt is klein, denkt Schaap. 'Dat weekend zijn er minstens 40 mannen op de kazerne geweest. Iedereen kan het gedaan hebben, en iedereen houdt elkaar de hand boven het hoofd. Dat is helaas nog even zo.'