Het duurt nog even voordat we precies weten hoe Amsterdam heeft gestemd. Vrijdag om 10.00 uur wordt de definitieve uitslag bekend gemaakt. Waarom dan pas, en wat gebeurt er in de tussentijd? Vijf vragen over de toekomst.
Waarom duurt het allemaal zo lang?
Gisteravond was het gros van de stemmen al geteld: 69 procent. Maar volgens Jutta Ravelli, die verantwoordelijk is voor het proces, ging dat om een grove telling. Die stemmen zijn dus nog niet 'ingeboekt', en een derde moet vandaag nog worden geteld.
Waarom was de uitslag tijdens voorgaande verkiezingen dan eerder bekend?
Omdat er tijdens deze verkiezingen niet één, maar drie keer gestemd moest worden. Deze volksraadpleging ging niet alleen over de leden van de gemeenteraad. Ook kon er gestemd worden voor de leden van stadsdeelcommissies. De derde keuze ging om het (voorlopig laatste) referendum, waarbij de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WiV) ter discussie stond.
De drie verschillende stembiljetten worden tegelijkertijd geteld. Hoewel de consequenties van de referendumuitslagen en de gemeenteraadsverkiezing groter zijn, krijgen zij geen voorrang. Vooral het tellen van de stemmen voor de 22 stadsdeelcommissies blijkt erg veel werk te zijn.
Waarom wordt een informateur aangesteld als de uitslag nog niet bekend is?
GroenLinks geeft zo een duidelijk signaal: wij stropen de mouwen op. Maar tegelijkertijd kunnen er nog verschuivingen in de zetelverdeling plaatsvinden. De kaarten van het spel komen dan anders te liggen.
Informateur Maarten van Poelgeest maakt zich daar nog geen zorgen over. Hij zegt dat vandaag alleen 'kennismakingsgesprekken' plaatsvinden. Maar de dag na de verkiezingen is het instinct van ieder politiek leider er een van rekenen. Zonder twijfel heeft Rutger Groot Wassink (GroenLinks) de optelsom tot 23 zetels - het benodigde aantal voor een coalitie - al gemaakt.
Wat kunnen we de komende dagen verwachten?
Behalve de eerste gesprekken met de informateur en morgen de definitieve uitslag, is meer politiek nieuws op komst.
Niet alleen de winnaars van de gemeenteraadsverkiezingen zullen zich uitspreken over de nieuwe koers. Wat verliezende partijen gaan doen, wordt ook nauwlettend in de gaten gehouden. Fractievoorzitters van partijen die flink verloren hebben, kunnen bekritiseerd worden binnen de eigen gelederen.
Naar verwachting wordt in een paar dagen duidelijk welke partijen aan tafel zitten voor de eerste formatiepoging.
Lees ook: Liveblog: Vandaag geen nieuwe tussenstand meer, uitslag verkiezingen volgt morgen
Wat kunnen Amsterdammers verwachten op de langere termijn?
Nooit eerder was het politieke landschap in de Stopera zó verdeeld. Maar liefst twaalf verschillende partijen hebben ten minste één zetel bemachtigd. De informateur zal dus flink aan de slag moeten. De kans op een korte formatieperiode lijkt klein. Zodra een college is gevormd, wordt politiek vuurwerk verwacht. De nieuwkomers zullen zich willen laten gelden, terwijl GroenLinks probeert om zo veel mogelijk uit het verkiezingsprogramma te verwezenlijken.
Bovendien kan er eindelijk vaart komen achter de benoeming van een nieuwe burgemeester. De procedure ligt is al een tijd ingevroren bij Commissaris van de Koning Johan Remkes. Benoeming van een burgemeester gaat met instemming van de raadsleden. Nu die zijn gekozen, mogen de raadsleden op hun beurt gaan kiezen wie het gezicht van de stad wordt.
Lees ook: Informateur Van Poelgeest begint vanmiddag met gesprekken: 'Wat een eer!'