Moet de stad nou wel of niet de banden aanhalen met salafisten? Waarnemend burgemeester Van Aartsen wilde het wel, burgemeester Halsema niet. Een verdeelde raad gaat er morgen over in debat. 'Je moet ze juist naar je toe trekken, niet van je af duwen.'
Er was het strafontslag van Saadia Ait Taleb, een al dan niet geheime, grijze campagne van burgemeester Van der Laan en de inzet van gederadicaliseerde jihadisten. De radicaliseringsaanpak van Amsterdam ligt al meer dan een jaar onder een vergrootglas.
Vermaarde terrorisme-experts zoals hoogleraar Beatrice de Graaf lichtten de aanpak door en kwamen tot de conclusie dat hij tekortschoot. Eén van de aanbevelingen van de wetenschappers; onderzoek hoe je structureel kunt samenwerken met '(zeer) orthodoxe organisaties'. En dan niet alleen om jongeren te behoeden voor het jihadistisch gedachtegoed, nee, om de samenwerking vruchtbaar te laten zijn was het beter 'om een positieve, omvattende agenda op te stellen met uiteenlopende, ook positieve punten'.
Lees ook: Van Aartsen: 'Mensen zeggen dat ik een halve salafist ben, dat is niet zo'
Jozias van Aartsen omarmde deze aanbeveling. Het sloot aan bij hoe hij in het verleden als burgemeester van Den Haag de toenadering zocht tot de As-Soennah Moskee. Tegen AT5 zei hij: 'We hoeven het niet met hen eens te zijn, we hoeven niet naar consensus te streven, maar het is gewoon een pragmatische benadering. Gewoon praktisch zijn!'
Lees ook: Van Aartsen onderzoekt mogelijke samenwerking met salafistische moskeeën
Andere benadering
Maar door dit voornemen zet burgemeester Halsema twee weken geleden resoluut een streep. Ze schrijft aan de raad dat ze het onderzoek naar samenwerking met '(orthodoxe en salafistische) Islamitische organisaties' intrekt en dat ze kiest voor 'een andere benadering'.
'Ik ben heel blij', verzucht Marianne Poot van de VVD. 'Dit was nou precies zo’n punt waarmee wij het totaal oneens waren met de vorige burgemeester. Met mensen die de door ons verworven vrijheden verwerpen, daar ontbreekt iedere basis voor samenwerking.'
Lees ook: Handgranaten en salafisten: de eerste weken van burgemeester Halsema
'Geen verstand van zaken'
Niet blij is DENK-voorman Mourad Taimounti. Hij vindt het 'bijzonder' dat Halsema vlak na haar aantreden een besluit van haar voorganger 'zo klakkeloos aan de kant zet'. 'Daarbij heeft ze geen verstand van zaken, ze gooit alles op één hoop. Wat is salafisme? Ik ben in principe ook salafist. Er werken salafisten bij de politie, bij de gemeente. Ben ik dan geen gesprekspartner meer? Ben ik dan in een keer een verdachte?'
Bij GroenLinks raakt de bewuste passage uit de brief van Halsema dezelfde gevoelige snaar. Fractievoorzitter Femke Roosma staat achter de uitgangspunten van het beleid maar: 'Er zijn heel veel Amsterdammers die zichzelf als salafistisch zien, maar niets met terrorisme en geweld te maken hebben. Zij zijn nu wel gelijk guilty by association en krijgen te maken met discriminatie. Daarom vinden wij dat je heel zorgvuldig moet zijn met welke woorden je gebruikt.'
'Niet intensief samenwerken'
D66 en de PvdA vinden dat de gemeente niet intensief moet samenwerken met salafistische organisaties, maar tegelijkertijd wel met ze in gesprek moet blijven. 'Om erger te kunnen voorkomen', zegt Reinier van Dantzig (D66).
Sofyan Mbarki (PvdA): 'Ook als ze zich aan overleg onttrekken, dan nog moet je ze weer opzoeken, anders gaan ze zich segregeren. Hun aanwezigheid in de stad kun je niet negeren.'
'Dat kun je prima aan de inlichtingendiensten overlaten om de boel daar in het snotje te houden”, zegt Annabel Nanninga van Forum voor Democratie. Zij is blij dat de burgemeester volgens haar het verkiezingsprogramma van haar partij heeft gelezen. “Het moet afgelopen zijn met wat voor steun of subsidie voor dit soort clubjes dan ook. Ik vraag me alleen af of Halsema ook de daad bij het woord gaat voegen.'
Lof en kritiek
Halsema kan morgen dus op lof van rechts rekenen en op kritiek van links. Veel zal er gesteggeld gaan worden over definities. Wat is een salafist? Wanneer is een organisatie of moskee salafistisch? Is ze net zo kritisch op synagogen als op moskeeën?
Veel van haar antwoorden zijn al terug te vinden in haar brief aan de raad waarin ze een stad schetst waarin Amsterdammers zich gevrijwaard mogen weten van vernedering. Of het nou gaat om je seksuele voorkeur of je geloof. De grens trekt ze daar waar het belijden van iemands geloof overgaat van orthodox naar fundamentalistisch. Als je anderen met dwang en intimidatie jouw wil oplegt of als je de spreekwoordelijke middelvinger opsteekt naar de democratisch rechtstaat. Dan treedt de overheid op.