Tijdens de feestelijke afronding van het vijftigjarig jubileum van de Bijlmer gisteren op het Anton de Komplein was er één grote afwezige: Oud-stadsdeelvoorzitter Hannah Belliot. Volgens haar is er niet zoveel reden tot feesten. 'Er zijn nog steeds veel problemen met de werkgelegenheid en het onderwijs. Het is nog steeds een economisch zwak stadsdeel. We zijn er nog lang niet.' Volgens de vrouw die ooit 'de koningin van de Bijlmer' werd genoemd, moet er nu doorgepakt worden. Het programma De Straten: Binnenskamers zocht Belliot thuis op in Zuidoost.
Van de voordeur wordt de cameraploeg direct doorgesluisd naar de woonkamer. 'Liever niet in mijn keuken', zegt een strenge Belliot. Die is haar te rommelig en hoewel dat verschrikkelijk meevalt zet Belliot ons met de rug naar de keuken toe. 'Hoe had je het in gedachten? Ik had jullie liever daar en ikzelf hier', regisseert de oud-wethouder. Zelf claimt ze geen moeite te hebben met het uit handen geven van de regie. 'Ik kan ook heel goed tweede viool spelen. Zelfs de honderdste. Dat is de sleutel tot goed besturen, soms aanwezig zijn als een koningin en soms heel klein en onopvallend. En alleen maar kijken.'
De regie had Belliot wel degelijk toen ze als wethouder Cultuur naam maakte door hoogstpersoonlijk de verbouwing van het Stedelijk Museum, begin van deze eeuw, rond te krijgen. Het is één van de meest in het oog springende resultaten van haar tijd in de Stopera. Belliot viel op vanwege haar bestuurlijke stijl, maar ook omdat ze de eerste zwarte wethouder van de stad was. Vier jaar voor haar wethouderschap maakte ze ook al furore als de eerste zwarte stadsdeelvoorzitter van Zuidoost. Daar kreeg al snel haar bijnaam en maakte ze korte metten met de bureaucratische protocollen door concrete problemen op concrete manieren aan te pakken.
Tekst gaat verder onder de video:
Overvolle spreekuren
'Ik heb geprobeerd om zo dicht mogelijk bij de mensen te komen. Tijdens mijn wekelijkse spreekuren was het alsof ik een arts was in een arm Afrikaans of Aziatisch gebied. Ze zaten soms wel met honderden in de gang. We moesten vaak extra stoelen erbij halen. Mensen kwamen met allerlei verschillend problemen langs: onderwijsproblemen, huisuitzettingen en ook gewone overlast.'
Volgens Belliot was er een grote groep nieuwe inwoners in de oude flats van de Bijlmer komen wonen, die helemaal niet gewend was aan het leven in een dergelijke omgeving. 'We moesten bijvoorbeeld mensen informeren dat je niet zomaar op het maaiveld kon lopen langs de flats, want elk moment kon er een koelkast op je kop terecht komen.' De oud-wethouder refereert aan een gebruik dat vroeger voorkwam rond de oude honingraatflats. Wanneer oude huishoudelijke spullen het niet meer deden werden die over de galerij naar beneden gegooid. 'De mensen moest ook geleerd worden hoe te leven in onze samenleving. Daar is op zich helemaal niks mis mee.'
De nieuwe Bijlmer
'De vernieuwing van de Bijlmer is succesvol geweest. Het ziet er prachtig uit. Het is zoals staat in 1 Korinthiërs vers 13: de wind is er overheen gegaan, en je herkent de plek niet.' Die grote stedelijke vernieuwing is grotendeels ingezet toen Belliot er de scepter zwaaide. De sloop en renovatie van de oude hoogbouwflats had veel om het lijf. Sommige bewoners waren zo verknocht aan hun stek dat ze simpelweg weigerden te vertrekken. Ook hier moest Belliot mediaten. 'Veel van die bewoners dachten dat wij ze alleen uit de flats wilden halen om er mensen in te zetten die, zoals ze dat nu zeggen, niet op hun leken. Maar dat was het idee helemaal niet.'
Hannah Belliot in haar woonkamer in Zuidoost
Bij de feestelijke viering van het vijftigjarig bestaan zet de koningin dus duidelijk haar kanttekeningen. 'Er zijn nog steeds problemen met de werkgelegenheid, de Bijlmer blijft nog steeds erg geïsoleerd van de rest van Amsterdam. Ik constateer dat wanneer we de komende vijftien jaar het stadsdeel niet economisch omhoog trekken, er over dertig jaar weer een ruimtelijke vernieuwing nodig is. Dan beginnen we weer van voren af aan. En daar deden we het niet voor.
Bekijk ook: Compilatie: AT5 viert 50 jaar Bijlmer
Belliot ziet vooral op sociaal maatschappelijk vlak nog steeds veel beren op de weg. Volgens haar gaat 75% van de kinderen in het stadsdeel naar het vmbo of lager. 'Daar is niets mis mee, maar daar bouw je een stevige economische structuur niet mee op. We hebben nog steeds de grootste problemen met het grootbrengen van kinderen, tienerzwangerschappen. Het zelfde rijtje als in Brixton, Londen. Het is economisch nog steeds een heel zwak gebied.'
Appèl aan de Zuidoostenaren
Om het gebied en vooral de bewoner mee te laten profiteren van de aantrekkende economie ziet Belliot het liefst een dependance van een grote culturele instelling in het stadsdeel verschijnen. Iets waar zij al vaker voor gepleit heeft. 'Als het aan mij ligt komt het hele Stedelijk Museum hiernaartoe. Het gaat toch weer slecht met het bestuur ervan vandaar.'
Portret gemaakt door Astrid Roemer, Hannah Belliot symboliserend
De echte sleutel tot het oplossen van de problemen zijn volgens haar de mensen zelf. 'Voor de Stopera niets dan lof. Zij zijn nog steeds bereid om extra geld hierheen te sturen. Maar nu moeten wij als bewoners van dit gebied opstaan en zeggen 'we zorgen dat we die verantwoordelijkheid pakken, we zorgen dat we die banen pakken'. Ook al is het nu nog de laagste sport van de ladder, het is dan in elk geval een begin om omhoog te klimmen. Ik doe een appèl op de bewoners, met liefde overigens, dat ze de kansen moeten pakken die langskomen. Ik weiger ook om in deze discussie de deur open te zetten voor racisme. Want kansen komen altijd, alleen je moet ze wel zien.'
Meer Binnenskamers?
Meer afleveringen van De Straten van Amsterdam of de Straten Binnenskamers zie je hier!