Start van hoofdcontent

Politiek

nl

Historische context onder straatnaam: 'onzin' of 'duiding'?

5 december 2018, 23.15 uur · Aangepast 6 december 2018, 22.36 uur

De gemeenteraad heeft een motie aangenomen waarin het stadsbestuur wordt opgeroepen om in kaart te brengen welke straten zijn vernoemd naar omstreden personen uit de koloniale tijd. Ook wil de raad weten hoeveel het kost als bij die straatnaambordjes een extra bord wordt geplaatst 'waarin de historische context van deze personen wordt toegelicht'.

Wij gingen met Jazie Veldhuyzen, duoraadslid van Bij1 en samen met GroenLinks indiener van de bewuste motie, en met Diederik Boomsma, fractievoorzitter het CDA, langs een aantal van de straten die hier misschien wel voor in aanmerking komen. Of misschien wel niet.

Michiel de Ruyter
We beginnen in de Baarsjes bij 'Bestevaer' himself, Neerlands meeste bewierookte zeeheld: Michiel de Ruyter. 'Ik denk dat hij één van de belangrijkste figuren uit de Nederlandse geschiedenis is, dat wil ik zeker niet ontkennen', zegt Veldhuyzen. 'Maar het is ook iemand die oorlogen voerde om de Nederlandse koloniale belangen en de Nederlandse slavenhandel te verdedigen. Dus ik denk zeker dat het belangrijk is die historische context bij hem aan te duiden.'


Boomsma ziet De Ruyter als zeeheld. 'Hij heeft Nederland beschermd tegen de Engelsen en de Fransen. Ook ongelooflijke veldslagen gewonnen tegen overweldigende meerderheden en overmachten. Ik ben het er mee eens dat we historische context moeten plaatsen, maar het is niet nodig om dat te doen in de vorm van een soort disclaimer. Laat iedereen dat zelf uitzoeken', zegt Boomsma. Een bordje bij de Admiraal de Ruyterweg vindt hij dan ook overdreven. 

Andries Pretorius
Ook stopten we in de Afrikanerbuurt, waar geen Pretoriusplein meer is, maar nog wel een Pretoriusstraat. Vernoemd naar Andries Pretorius, leider van de blanke boeren. Afstammelingen van Nederlanders die vochten tegen de Britse overheersers. En met succes. Maar het land dat zij stichtten, de Zuid-Afrikaansche Republiek, was alles behalve een succes voor de zwarte, inheemse bevolking.

Onder leiding van Pretorius werden duizenden Zoeloes vermoord. 'Dat zouden we nu natuurlijk veroordelen. Maar de Zoeloes waren zelf ook buitengewoon oorlogszuchtig en hebben zelf ook heel veel mensen vermoord, waaronder de voorganger van Pretorius', zegt Boomsma. 


'Diederik maakt er nu van dat we gaan moraliseren en we gaan zeggen: "Nou, die meneer is ook fout". Maar dat hebben we niet gezegd. We hebben alleen gezegd dat we historische context willen bieden. Als we zeggen dat hij 3000 Zoeloes heeft vermoord, zeggen we niet: "Dat was fout". Maar dat is een historisch feit', vindt Jazie Veldhuyzen.

Winston Churchill
De geschiedenis wordt steeds recenter. Rondom het Victorieplein worden na de Tweede Wereldoorlog straten vernoemd naar de leiders van de geallieerden die ons bevrijdden van de nazi's. Zo is er de Rooseveltlaan en een straat voor de Britse premier destijds: Winston 'Never Give In' Churchill: de Churchillaan.

Boomsma vindt een bordje met historische context hier onzin. 'Dat vind ik bijna een belediging. Om bij Churchill dit te gaan zeggen vind ik schandalig. Hij heeft ons bevrijd van de nazi's, buitengewoon belangrijk geweest. En we plukken daar allemaal de vruchten van.'


Ook Veldhuyzen vindt het een belangrijk persoon in onze geschiedenis, maar het gaat hem niet per se om zijn rol in de oorlog. 'Churchill was ook de leider van een koloniaal rijk dat over de hele wereld strekte. Hij was een fel tegenstander van Ghandi, wilde hem vermoorden. Er wordt gezegd dat hij verantwoordelijk was voor een hongersnood in India waar miljoenen mensen door zijn gestorven. Toen was hij daar leider.'

Een zichtbaar geïrriteerde Diederik Boomsma is het absoluut niet eens met een bordje met context. 'Natuurlijk had Engeland een koloniaal rijk. Iedereen weet dat. Iedereen weet ook dat we er nu anders over denken en dat je er allerlei vragen over kunt stellen over hoe dat werd gerund.'