Wat wil de gemeente met het immense pand waarin het MC Slotervaart zat? Vlak na het faillissement wist de gemeente een eerste recht op koop te verwerven. Tegen de zin van de curatoren, maar de stad wil eraan vasthouden. 'We willen geen vastgoedcowboys.'
In 1971 ging de eerste paal de grond in van het Slotervaartziekenhuis. Het moest een plek worden waar arme mensen en verschoppelingen terecht konden voor zorg. Een - toen nog - gemeenteziekenhuis op socialistische, communistische leest geschoeid, idealen waar je bij de aanblik van het gebouw wel een voorstelling van kunt maken. Nu, 48 jaar later, zijn de 60.000 vierkante meter inzet van een miljoenenstrijd tussen de gemeente, de curatoren van het failliete ziekenhuis en likkebaardende vastgoedpartijen.
Voorkeursrecht
Twee weken na het faillissement verrast waarnemend wethouder Zorg, Marjolein Moorman (PvdA) vriend en vijand met de mededeling dat de gemeente een 'voorlopig voorkeursrecht' heeft weten te vestigen op het pand, in het geniep gepubliceerd in de Staatscourant. Dat betekent dat het gebouw, bij verkoop, eerst aan de gemeente moet worden aangeboden. Die heeft dan vervolgens zes weken de tijd om het tegen 'een marktconforme prijs', waar de rechter het laatste woord over heeft, te kopen.
'Geen zorgcowboys!'
Op dat moment is er nog sprake van een mogelijke doorstart van het ziekenhuis. Amsterdam, overdonderd door het plotse bankroet van Slotervaart, ziet een kans om regie te houden op het proces dat zich dan voltrekt. Wethouder Moorman krijgt lof van links tot rechts voor haar juridische zet en zegt tegen de gemeenteraad en AT5: 'Wij zitten hier in Amsterdam niet te wachten op zorgcowboys, op vastgoedcowboys. Dus er zijn situaties mogelijk waarin wij als college, wij als Amsterdam samen met de gemeenteraad zeggen: dit willen wij niet.'
Tientallen geïnteresseerden
Vorige week is daar het eerste verslag van de curatoren over de afwikkeling van het faillissement. Wat iedereen al wist, blijkt nu ook pijnlijk uit de cijfers. Met nauwelijks iets in kas lopen de ingediende vorderingen al op tot een bedrag van ruim 26 miljoen euro. De fiscus en huisbankier ING nog niet eens meegerekend. Alle hoop van de curatoren Marc van Zanten en Marlous de Groot is dan ook gevestigd op de verkoop van het pand. Tientallen potentiële kopers meldden zich al en melden zich nog steeds. 'Wij verwachten dat dit pand goed verkoopbaar is', aldus curator De Groot.
Lees ook: Schuldeisers willen tientallen miljoenen van failliet MC Slotervaart
Opbrengst zo hoog mogelijk
Maar het voorkeursrecht van de gemeente zit hen in de weg. Marlous de Groot: 'Wij hebben het gevoel dat dat de prijs drukt. En wij willen één ding; een zo hoog mogelijke opbrengst voor dit pand en daarmee zoveel mogelijk geld voor de crediteuren.' De curatoren hebben daarom bezwaar ingediend tegen het voorkeursrecht en willen het geschrapt zien. Volgens hen is de situatie waarin het werd gevestigd - toen er misschien nog sprake was van een doorstart - niet meer van toepassing.
Nog altijd relevant
Maar de gemeente, in de persoon van wethouder Ruimtelijke Ordening Marieke van Doorninck (GroenLinks), wil het recht op eerste koop nu toch bestendigen. Vanavond vergadert de commissie Ruimtelijke Ordening daarover op de Stopera. Waarschijnlijk achter gesloten deuren vanwege de concurrentiepositie van de gemeente.
Volgens Van Doorninck is het recht nog altijd relevant: 'Het geeft de mogelijkheid om te sturen op de toekomst van het gebouw en de locatie. Uitgangspunt hierbij is om op deze locatie een medisch cluster te behouden. Het voorkeursrecht dient daarmee een belangrijk maatschappelijk belang, juist ook na het uitblijven van een doorstart.'
Prijskaartje
Van Doorninck vindt het 'in dit stadium te vroeg om iets te kunnen zeggen over het vervolgproces', maar de situatie dat de gemeentekas flink wordt aangesproken om het pand te kopen is niet denkbeeldig. Gespecialiseerde makelaars in de stad durven zich niet te wagen aan een educated guess naar de marktwaarde van het pand. Veel hangt af van de bestemming (de gemeente wil nu wonen én medisch), maar ook wat de gemeente zelf wil met de grond (die is nu in erfpacht). Eén ding is zeker, met de koop van de stenen alleen is een toekomstige koper er nog niet. Onderhoud is achterstallig en dringend noodzakelijk. En misschien dat 48 jaar na de eerste heipaal, nu zelfs wel de sloophamer aan zet is.