Bezorgdiensten die hun pakjes met een vrachtfiets vervoeren, kinderdagverblijven die hun kinderen met bakfietsen ophalen en versproducten die met een fietsaanhanger worden bezorgd. De laatste jaren verschijnen op fietspaden in de stad steeds meer voertuigen die sneller en vooral breder zijn dan de 'normale' fiets. Toch ontbreekt het op sommige punten aan duidelijke regelgeving.
Hoeveel dergelijke voertuigen er inmiddels in de stad rondrijden is moeilijk in te schatten; ze hebben geen kentekenplaatje en staan nergens geregistreerd. Wel vallen ze steeds meer op in het straatbeeld. Ze hebben wisselende breedtes en verkeersregels en stedelijke infrastructuur zijn nog niet voorbereid op een toename van de vrachtfietsen.
'Er zijn nauwelijks stallingsmogelijkheden en laden en lossen moet gebeuren op de stoep, want in een parkeervak mag zo'n fiets niet staan', legt onderzoeker Susanne Balm uit. Vanuit de Hogeschool van Amsterdam onderzocht zij samen met de hogescholen in Rotterdam, Arnhem en Nijmegen de laatste twee jaar het gebruik van vrachtfietsen en andere soortgelijke voertuigen, zoals vrachtvoertuigen gebaseerd op de onlangs verboden Stint.
Lees ook: Fietspaden in de stad niet alleen verbreed: 'Ze moeten ook strak getrokken worden'
Regelgeving
Er zijn alleen standaardregels vastgelegd, en die gaan voornamelijk over de breedte en snelheid van fietsen op het fietspadin het algemeen. Zo mag een tweewielige (vracht)fiets op het fietspad niet breder zijn dan 0,75 meter en een fiets met drie of meer wielen niet meer dan 1,50 meter. Als de fiets is voorzien van trapondersteuning, dan mag die niet harder rijden dan 25 kilometer per uur.
Weg of fietspad?
Opvallend is dat fietsen die breder dan 0,75 meter zijn, niet verplicht het fiets- of bromfietspad hoeven te gebruiken. Gebruikers van deze fietsen mogen dan de rijbaan op, als zij het fietspad te smal of te druk vinden. Volgens Balm zorgt dit voor verwarring bij de gebruikers: 'We hoorden terug dat ze het fietspad te smal of te druk vonden, maar dat als ze op de weg gingen rijden, dat het overige verkeer weer te snel ging. Eigenlijk is er nog geen goede plek voor ze.'
Tekst gaat door onder afbeelding
Lees ook: Autoluw centrum: weghalen stoplichten, 30 km-zone en eenrichtingsverkeer
Fietspaden
Daarbij stipt de Fietsersbond aan dat fietspaden wettelijk gezien geen minimale breedte hoeven te hebben. Er zijn wel richtlijnen van kennisinstituut CROW, vertelt Martijn van Es van de bond. 'Maar dat zijn enkel richtlijnen. In principe is ieder weggetje waar een blauw bord met een witte fiets op staat een fietspad. Sommige fietspaden zijn niet berekend op die brede bak- en cargofietsen.'
Hoe groot de groei van de vrachtfietsen de komende jaren wordt, weet Balm niet. 'We hebben berekend dat deze voertuigen in 10 tot 15 procent van de logistieke gevallen een traditioneel bestelbusje rendabel kunnen vervangen. Het hangt ook sterk af van hoe de stad zich ontwikkelt.'
'Ingewikkelde kwestie'
De Fietsersbond vindt de opkomst van de brede fietsen een ingewikkelde kwestie. 'Voor ons is het ook prettiger dat die logistiek niet met vuile dieselbusjes gaat, maar er moet door de gemeente goed worden nagedacht over de infrastructuur. Er zijn goede brede fietspaden nodig.'
Lees ook: Hoe moet een autoluw Amsterdam eruit zien?
Autoluwe binnenstad
De laatste jaren speelt de gemeente, al dan niet bewust, in op de groeiende trend. Zo heeft het huidige college zich als doel gesteld om de binnenstad autoluw te maken en worden straten omgebouwd tot fietsstraten. Balm: 'Dit soort maatregelen zorgen er ook voor dat er meer plek komt voor deze nieuwe voertuigen. Aan de andere kant kunnen de maatregelen er ook voor zorgen dat voertuigen als de vrachtfiets steeds minder nodig zijn, omdat traditionele bezorgbusjes dankzij de maatregelen weer meer doorgang hebben in de stad.'