Geen ouderwetse seinen, maar tot op de centimeter nauwkeurig kunnen volgen waar een metro rijdt. Het was de bedoeling dat het nieuwe treinbeveiligingssysteem nog voor de lancering van de Noord/Zuidlijn op het hele Amsterdamse metronetwerk zou worden ingevoerd, maar nu - bijna driekwart jaar nadat de Noord/Zuidlijn ging rijden - werkt het systeem alleen op de nieuwe lijn zelf en is het nog helemaal niet duidelijk wanneer de rest van het metronetwerk volgt.
Verouderd systeem
Het GVB houdt momenteel de meeste metro's op het netwerk in de gaten met een sterk verouderd systeem dat gebruikmaakt van vaste seinen langs de baan. Het nieuwe systeem, CBTC (Communication Based Train Control) genaamd, maakt gebruik van radiogolven en bakens, waarmee de metro's op de voet kunnen worden gevolgd en op veilige afstand van elkaar blijven.
Het nieuwe systeem, dat tot op heden alleen op de Noord/Zuidlijn werkt, moet ervoor zorgen dat er meer metro's op een traject kunnen rijden en de dienstregeling strakker kan worden aangehouden. Het zou in de toekomst zelfs mogelijk moeten zijn om metro's zonder bestuurder te laten rijden.
Lees ook: Nieuw beveiligingssysteem voor de metro ernstig vertraagd: 'Flinke tegenvaller'
Vertraging
De gemeente sprak op 27 juli 2017 van 'een flinke tegenvaller' toen het bekend moest maken dat de aanleg van het nieuwe treinbeveiligingssysteem ernstig was vertraagd. Door problemen met de software lukte het leverancier Alstom niet om het systeem op het hele metronetwerk in te voeren. Om verdere vertraging van de Noord/Zuidlijn te voorkomen, werd besloten om alleen die lijn op het nieuwe systeem aan te sluiten.
Twee systemen
Sinds de ingebruikname van de Noord/Zuidlijn afgelopen zomer bestaan er dus niet één, maar twee systemen naast elkaar. Een situatie die in 2017 door het stadsbestuur werd omschreven als iets 'wat in technische- en organisatorische zin significante aanpassingen vraagt die tijd en geld kosten.' Ook kon niet worden uitgesloten dat het risico op verstoringen voor de reiziger van de metro toe zou nemen.
De Noord/Zuidlijn ging 22 juli rijden. Nu driekwart jaar later zegt de gemeente dat het systeem 'zonder veel problemen' bij de Noord/Zuidlijn functioneert, maar dat leverancier Alstom nog altijd druk werkt aan een testversie voor de rest van het metronet. 'Deze is naar verwachting in de tweede helft van 2019 gereed om te kunnen testen', aldus Renie Hylkema, woordvoerder metro en tram bij de gemeente.
Oplevering onduidelijk
Echter is daarmee nog helemaal niet duidelijk wanneer het nieuwe systeem daadwerkelijk gebruikt kan gaan worden, omdat dit volgens de gemeente samenhangt met andere projecten, in het bijzonder Zuidasdok. Dat project moet in 2028 klaar zijn, maar liep onlangs nog, voordat de bouw überhaupt begonnen was, vertraging op. 'Zij moeten veranderingen doorvoeren in de "spoor lay-out", die weer moeten worden verwerkt in de software van het nieuwe treinbeveiligingssysteem. We werken nauw met elkaar samen om dit zo goed mogelijk te laten verlopen.'
Het werken met twee systemen zorgt volgens Hylkema niet voor problemen, 'maar het is wel handiger als we kunnen werken met één systeem. Zo moet een metro bij aankomst van het Noord/Zuidlijn-tracé op dit moment een procedure doorlopen om zich aan te melden voor het nieuwe systeem. Dat kost tijd. Het is makkelijker als we dat in de toekomst niet meer hoeven te doen. Ook moet nieuw personeel op dit moment nog voor twee systemen worden opgeleid.'