Amsterdamse politiemensen zijn zich wezenloos geschrokken van de nieuwste corruptiezaak binnen hun organisatie. Gisteren werd bekend dat de 22-jarige Mehmet A. maandenlang politie-informatie heeft doorverkocht aan tientallen criminelen.
'Elke corruptiezaak is er één te veel, maar dit komt als een mokerslag aan bij politiemensen', zegt Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond (NPB).
'Dit doet pijn'
'Er zit schaamte en boosheid. Iedereen werkt hard om het land veilig te houden en als je dan dit soort mensen onder je hebt, dan doet dat ontzettend veel pijn. Ik heb contact gehad met Amsterdamse agenten; die hoorden ook pas gisteren wat de aard en omvang van deze zaak echt is', aldus Struijs.
Lees ook: Politiemol verkocht informatie aan tientallen criminelen en motorbendes
Informatie verkocht aan tientallen criminelen
Het Openbaar Ministerie (OM) eiste gistermiddag bijna vier jaar cel tegen de aspirant-agent, die pas net met zijn opleiding was begonnen. Tijdens de zitting gaf A. toe aan zeker vijftig verschillende personen informatie te hebben verkocht. Vertrouwelijke gegevens kwamen zo bij verschillende drugscriminelen en leden van motorclubs als No Surrender en Satudarah terecht. Uit onderzoek van de Rijksrecherche bleek dat Mehmet A. vele duizenden zoekslagen buiten diensttijd heeft verricht.
'Omvang van deze zaak is uniek'
Jan Struijs merkt op dat de zaak van Mehmet A. afwijkt van andere corruptiezaken bij de politie. 'Deze winkel was open voor bijna iedere crimineel. De omvang is uniek.' Volgens Struis zijn er drie dingen opmerkelijk. 'Ten eerste gaat het om duizenden bevragingen, waar geen zakelijke reden voor was. Dan is er nog het vermoeden dat deze man doelbewust door de onderwereld bij de politie is gestationeerd. Dat zal niet wettig en overtuigend bewezen kunnen worden, maar dat is wel uniek. En ten derde is er ook maatschappelijke schade: die is nog veel groter. Er is gelekt naar drugscriminelen en criminele motorclubs. Het zal nog wel even duren voordat de omvang bekend is.'
'Belangrijk dat hiervan geleerd wordt'
Struijs stipt aan dat de politie vooral moet leren van dit soort corruptiezaken. Juist ook omdat er de komende jaren duizenden nieuwe agenten beginnen. 'De komende tijd krijgen we er veel nieuwe, jonge collega's bij. Die stromen nu massaal binnen, ook in Amsterdam. Geven we die voldoende mee om zich hiertegen te wapenen? Het begint vaak met onnozelheid en onwetendheid; even een kenteken navragen voor je beste vriend. Voordat je het weet, is dat bij anderen bekend, word je onder druk gezet en ga je erin door. Het is heel belangrijk dat er van dit soort zaken geleerd wordt en dat er in alle openheid op politiescholen over gesproken wordt.'
Lees ook: Lekkende politiemedewerker aanrijding Stationsplein ontslagen
'Let ook op wat je op sociale media zet'
Volgens de voorzitter van de grootste politievakbond van Nederland zijn jonge agenten soms ook gewoon naïef. 'Denk bijvoorbeeld aan een foto van iemand die gezellig ergens met een glas bier in een bepaald café staat. Dan kunnen sommige mensen denken: kan ik hem niet een keer benaderen? Met de komst van sociale media is ook op dat vlak een hoop veranderd.'
'ICT-systeem nog steeds verouderd'
Mehmet A. zat nog in zijn opleiding, maar had al wel toegang tot verschillende politiesystemen. Volgens Struijs valt daar weinig aan te veranderen, want als je als agent eenmaal in de praktijk bezig bent, moet je die systemen wel kunnen raadplegen. 'Als je een verdachte auto of een verdachte situatie ziet, moet je dat meteen na kunnen trekken. Een aspirant-agent heeft toegang tot veel systemen, maar niet allemaal. Ze kunnen bijvoorbeeld niet in bepaalde recherche-onderzoeken of systemen van de afdeling Criminele Inlichtingen kijken', vertelt de vakbondsman.
'Nu nog geen alarmbellen'
Struijs stelt dat de ICT bij de politie nog altijd verouderd is. 'Op het moment dat je ongebruikelijke bevragingen doet, is het nog niet zo dat een leidinggevende een seintje krijgt. Dus als Mehmet A. honderden bevragingen buiten werktijd doet, gaat er nu nog niet meteen een belletje rinkelen. Dat kan nu nog niet, maar daar wordt wel hard aan gewerkt.'
Volgens Struijs is de screening van politiemensen twee jaar geleden onder de loep genomen en aangepast. 'Er kan nu tussentijds gescreend worden en op het moment dat er aanleiding toe is. Maar aan de preventieve kant gaat het nog niet goed. Er moet meer aandacht voor het probleem van corruptie komen, zodat we ervan kunnen leren.'
Toch maakt ook de voorzitter van de politievakbond zichzelf geen illusies: 'De georganiseerde criminaliteit zet steeds meer druk op organisaties als de Douane, de Belastingdienst of de politie. Bij ons werken zo'n 70 duizend mensen. Dan zul je helaas altijd tegen corruptie aanlopen.'