Om de strijd tegen de ondermijnende drugscriminaliteit te winnen is niet alleen een lange adem nodig, maar moet er ook een mentaliteitsverandering plaatsvinden in de stad. Dat schrijft burgemeester Halsema in een brief aan de raad waarin ze haar plannen voor de lange termijn ontvouwt.
'Je gaat het pas zien als je het door hebt.' Met een van de beroemdste uitspraken van Johan Cruijff besluit burgemeester Halsema haar aanbiedingsbrief aan de raad.
Om tot een ‘weerbare stad ‘ te komen is volgens haar een ‘dagelijkse oplettendheid geboden’ om ervoor te zorgen dat crimineel geld niet verder ‘onze maatschappelijke verhoudingen bederft’ en om ‘een parallelle criminele economie’ tegen te gaan.
Die oplettendheid moet deel worden van het dagelijks leven en werken in de stad, om te beginnen natuurlijk bij de ambtenaren van de gemeente Amsterdam, maar ook bij ondernemers en Amsterdammers moet de gevaren van ondermijning op het netvlies staan.
Code Rood
Dat het water Amsterdam aan de lippen staat is genoegzaam bekend. Onschuldige Amsterdammers komen om het leven bij afrekeningen in het criminele milieu, dagelijks wordt er in de stad vier kilo cocaïne geconsumeerd en miljarden euro’s aan crimineel geld worden jaarlijks witgewassen. Eind vorig jaar luidden de burgemeesters van de vier grote steden daarover al de noodklok bij minister Grapperhaus in Den Haag.
Lees ook: Halsema in brief aan minister: 'Ondermijning door drugshandel nadert kritisch punt'
Het ‘Programma Ondermijning’ van Halsema moet de koers uitstippelen van de stad. Om te beginnen betekent dat er nog meer en blijvend onderzoek zal worden gedaan naar de precieze aard en omvang van de problemen. Een voorbeeld daarvan is het huidige onderzoek van Pieter Tops en Jan Tromp naar de geldstromen in de drugswereld. Hun bevindingen worden medio dit jaar verwacht.
Lees ook: Onderzoekers Tops & Tromp gaan de Amsterdamse drugswereld taxeren
Onderhandse leningen
De uitkomsten van die onderzoeken hoeven niet te worden afgewacht om nu al te concluderen dat de overheid vaak machteloos staat als crimineel geld de bovenwereld weet te infiltreren. In de horeca bijvoorbeeld. Met de Wet Bibob in de hand kan de gemeente weliswaar de criminele antecedenten van exploitanten nagaan (en eventueel een vergunning weigeren), maar bij de herkomst van de financiering ligt dat al een stuk lastiger. Als dat geld afkomstig is van een ‘derde’ en via een zogeheten onderhandse lening is verstrekt, dan is de herkomst van dat kapitaal al nauwelijks meer te herleiden.
De gemeente wil daarom in kaart brengen hoeveel zaken in de stad op deze manier worden gefinancierd en ook met de horecabranche en de banken in gesprek om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kredieten transparant via de bank worden verstrekt.
Vergunningplicht hotels
De hotelbranche wist zich vooralsnog te ontrekken aan een vergunningplicht, maar daar wil Halsema een einde aan maken. Dat betekent dat ook exploitanten en eigenaren van hotels straks gescreend zullen gaan worden.
In de vergunningsfeer wordt ook veel verwacht van de controle op een concentratie van Nutella-shops, kapperszaken of belwinkels waarvan menig Amsterdammer zich soms afvraagt of die allemaal wel rendabel zijn. Sinds kort heeft de gemeente de bevoegdheid om in zulke gevallen zelfs in hele afgebakende gebieden aan winkels een vergunningplicht op te leggen.
Vastgoed
Criminelen laten hun oog allang niet meer alleen vallen op de horeca, ook het vastgoed in de stad is een gewild investeringsobject. De stad wil alle beschikbare data aan transacties in registers gaan combineren zodat opmerkelijke bewegingen sneller boven komen drijven. Ook wordt hier weer een extra inspanning verwacht van de ambtenaren, bijvoorbeeld bij het verlenen van een bouwvergunning of het controleren van verhuuractiviteiten.
Geen cash meer
Eerder zat Halsema al met een aantal ondernemers uit het ‘luxe segment’ om tafel. Ze zou graag zien dat cash betalingen van duizenden euro’s voor de aankoop van kleding en sieraden tot het verleden gaan behoren. Wat haar betreft zullen klanten in de PC Hoofstraat in de nabije toekomst voor bedragen van boven de 1.000 euro voortaan moeten pinnen.
Aanstaande vrijdag in Het Gesprek met de Burgemeester meer over de ondermijningsplannen van Femke Halsema.