Start van hoofdcontent

Achtergrond

nl

Haga Lyceum en gemeente voor de rechter: wat ging er aan vooraf?

25 juli 2019, 10.36 uur · Aangepast 25 juli 2019, 11.23 uur

De gemeente en het Haga Lyceum staan vandaag opnieuw voor de rechter. Aanleiding is de uitbreiding van het schoolgebouw. Volgens de gemeente lukt het niet om de extra leslokalen van de school op tijd te realiseren, omdat de aannemer zou worden tegengewerkt door het schoolbestuur. Maar wat ging er aan vooraf?

Waarmee begon het allemaal?
In 2011 sluit het Islamitisch College Amsterdam in Slotervaart. Direct daarna doet de Stichting Islamitisch Onderwijs (SIO) een aanvraag voor de oprichting van een nieuwe islamitische scholengemeenschap voor mavo, havo en vwo in de stad. Het verzoek wordt door het ministerie van Onderwijs goedgekeurd.

Door het besluit van de minister moet de gemeente Amsterdam de nieuwe school aan huisvesting helpen. Het stadsbestuur weigert dat. Uiteindelijk is ook de staatssecretaris van Onderwijs tegen de komst van de school omdat er grote zorgen zijn over de kwaliteit van het onderwijs.

Wat volgt is een langlopende juridische strijd tussen de SIO en de overheid. Zes jaar na de aanvraag rolt er een winnaar uit de bus: de SIO. De hoogste bestuursrechter is van mening dat de school er toch mag komen. Op het terrein aan de Naritaweg opent na de zomervakantie van 2017 het Cornelius Haga Lyceum. De gemeente is nog steeds niet blij met de komst van de school, maar voelt zich genoodzaakt om naar de uitspraak van de rechter te luisteren.

Binnen bij de school aan de Naritaweg 

Waarom was er dit jaar opnieuw onrust?
Op 7 maart 2019 stuurt burgemeester Femke Halsema een brief aan de gemeenteraad. Ze stelt dat ze zeer verontrustende signalen ontvangen heeft over de islamitische school via de AIVD. Er zouden op het Haga Lyceum 'richtinggevende personen' actief zijn, die eerder banden zouden hebben onderhouden met een terroristische organisatie. Ook zou het bestuur de Onderwijsinspectie hebben gedwarsboomd, waardoor fatsoenlijke controle van de school onmogelijk was. Halsema vroeg het bestuur om op te stappen. Zonder succes: vooral bestuurder Soner Atasoy ging er met een gestrekt been in. Zo noemde hij Halsema een domme gans en sprak over staatspropaganda.

Hoe zit het met de rapporten van de Onderwijsinspectie?
Er zijn twee rapporten geschreven door de Inspectie. Het eerste rapport werd alleen nooit gepubliceerd. De Onderwijsinspectie besloot namelijk, nadat ze op de hoogte waren gesteld van de signalen die de AIVD had ontvangen, opnieuw onderzoek te doen op de school. Opvallend is het grote verschil tussen de twee rapporten. In het eerste rapport, dat in een conceptversie aan onder andere het Haga Lyceum is gegeven, staat dat het onderwijs op de school op alle onderzochte onderdelen van voldoende kwaliteit is en het financiële beheer op orde. De Inspectie geeft het bestuur zelfs een schouderklopje: 'Alle betrokkenen verdienen daarvoor een compliment.'

Het tweede rapport, dat begin juli verscheen, is een stuk minder positief over het Haga Lyceum. Het onderwijsaanbod is onvoldoende en het handelen van het bestuur is 'schadelijk voor de school en de leerlingen', zo schrijft de Inspectie. Ook wordt het bestuur zelfverrijking en belangenverstrengeling verweten. Het salaris van directeur Atasoy was in 2018 meer dan mag volgens de Wet normering topinkomens. Die bepaalt dat een bestuurder niet meer mag verdienen dan 118.000 euro.

Maar, in dit rapport staat ook dat er géén aanwijzingen zijn gevonden dat het onderwijs in strijd is met basiswaarden van de democratische rechtsstaat. Ook heerst er geen klimaat dat gericht is op afzijdigheid van de Nederlandse samenleving. De eerdere signalen van de AIVD worden dus niet bevestigd door de Inspectie.

,"selected":null,"urls":{"7b4dc43":"https://abc.nh-at5.nl/cache/a/at5/i/443000/images/443527.w1600.7b4dc43.710a297.jpg"}},"id":"443527","width":"1600","height":"1200","src":"https://abc.nh-at5.nl/cache/a/at5/i/443000/images/443527.w1600.0.3d950b3.jpg","alt":"","class":"abc-placeholder-image","original":"https://abc.nh-at5.nl/cache/a/at5/i/443000/images/443527.w1600.0.3d950b3.jpg"}}" />

Het schoolgebouw bij Sloterdijk

Mag de school nu openblijven?
Ja. Vooralsnog blijft het Haga Lyceum gewoon open. Ook al is er bij veel politieke partijen een wil, juridisch gezien is het zeer ingewikkeld om een school te sluiten. Er wordt op dit moment wel gewerkt aan wetgeving om dit in de toekomst makkelijker te maken. 

De minister heeft, nadat het tweede rapport van de Inspectie was gepubliceerd, het bestuur verzocht op te stappen. Er is een zogeheten aanwijzing gestuurd. Het Haga Lyceum heeft hier al bezwaar tegen gemaakt. Mocht de rechter de minister uiteindelijk gelijk geven en het bestuur alsnog besluiten aan te blijven, dan wordt de financiering van de school stopgezet. Dat zou het einde van de school betekenen.

Hoe zit het met de 129 nieuwe leerlingen volgend jaar?
Volgens de gemeente hebben zich er voor het schooljaar 2019-2020 129 nieuwe leerlingen aangemeld. Dat betekent dat de totale leerlingenpopulatie groeit naar ruim 300. In het huidige gebouw is er voor zoveel mensen geen plek. Omdat er met spoed geschikte ruimte moet komen, worden er noodlokalen gebouwd. Ook over dit onderwerp vindt er een juridische strijd plaats tussen de school en de gemeente. Het Haga Lyceum zegt al in maart een aannemer te hebben aangesteld, maar ook de gemeente heeft er één gecontracteerd. Wie nu voor extra ruimte mag gaan zorgen, is nog onduidelijk. De rechter buigt zich inmiddels over deze zaak.

Er lopen toch meer rechtszaken?
Naast de rechtszaak over het pand, is er op veel meer gebieden een - juridische - strijd tussen de overheid en de gemeente. Ook over de aanwijzing vindt gesteggel plaats. Daarnaast zijn er al verschillende rechtszaken gevoerd over bijvoorbeeld de inhoud van het tweede rapport. De overheid en het Haga Lyceum zijn nog alles behalve verzoend met elkaar.