De Amsterdam Pride staat dit jaar in het teken van de Stonewall-rellen. De Stonewall-Inn was voor queers een veilige haven in de roerige jaren zestig van New York, waar homoseksualiteit bij wet nog verboden was. Na jarenlang getreiter van de politie, besloot het publiek van de bar terug te vechten. Victoria Cruz was daarbij, zij wordt gezien als één van de eerste en belangrijkste voorvechters van homobelangen, en is deze week eregast op Pride Amsterdam.
De nu 72-jarige Cruz heeft een grote staat van dienst in de homorechtenbeweging. Eind jaren 60 stond ze vooraan tijdens de Stonewall-rellen en vandaag de dag strijdt ze nog altijd voor meer rechten voor LHBTI'ers.
'De jaren 60 waren een spannende tijd. Je had de burgerrechtenbeweging, de vrouwenrechtenbeweging, het was heel opwindend. De was ook de juiste tijd om onze rechten te claimen. (...) Mensen waren moe van het politiemisbruik, als transvrouw kon je niet normaal op straat staan. De politie hield je aan en als je make-up op had, werd je gearresteerd voor het imiteren van een vrouw vanaf de nek en daarboven. Kan je je dat voorstellen?'
Pride te commercieel
Een jaar na de rellen in New York, vond daar ook de eerste Gay Pride plaats, de voorloper zoals we die hier nu ook kennen. Maar er is volgens Cruz veel veranderd sinds die tijd. 'Het is te commercieel. Voor mij is Pride elke dag dat ik opsta en God bedank dat ik ben opgestaan. Ik kijk in de spiegel, als ik iets geks zie dan lach ik, als iemand buiten om mij lacht doet het me niets want ik heb vandaag al om mij zelf gelachen. (...) Voor mij is Pride iets persoonlijks en ik wil dat het meer gemeenschappelijk wordt.'
Aandacht voor onrecht
Ondanks de vele verbeteringen in de de acceptatie van de queer-community, is er in veel landen nog een lange weg te gaan. In Rusland is vorige maand nog een LHBTI-activiste vermoord. Toch ziet Cruz ook hier dingen veranderen, zoals de media die er aandacht aan besteden. 'Er hoort berichtgeving over te zijn, zodat mensen weten wat er gebeurt in de wereld met onze broeders en zusters in andere landen. Wanneer je onrecht ziet, zeg het. Misbruikers willen niet opvallen, maar als je een licht op ze schijnt houden ze wel op.'