De hartverscheurende geschiedenis achter een poëziealbum uit 1942

'Dit album behoort aan mij
Zoo lang ik hoop te leven
Alie is mijn naam
Al bij me geboorte gegeven'

'Onschuldige woorden'
Het zijn de eerste regels uit het poëziealbum van Alie Lopes Dias. Ze kreeg het in 1942 voor haar 12e verjaardag en schreef deze zo onschuldige woorden in het album, niet vermoedend dat die regels later zo'n wrange betekenis zouden krijgen.

Acht jaar geleden kreeg Claudia Carli het poëziealbum van haar stiefvader. Hij had het geërfd van Alie's oudere zus Gretha, die als enige van het gezin de oorlog overleefde. 'Ik was direct geraakt door de versjes en de handschriften', vertelt Carli. 'En ik zag dat veel meisjes ondertekenden met 'je klasgenootje'. Toen kwam ik erachter dat de meesten op de Joodse Herman Elteschool hadden gezeten.' 

Schrijfster Claudia Carli voor het huis van Alie aan de Govert Flinckstraat 265 1hoog

Constant opgejaagd
Claudia Carli doorzocht jarenlang archieven en spoorde de vier nog levende vriendinnen van Alie op. Zo reconstrueerde ze het leven van Alie en alle 19 meisjes uit het poëziealbum. Carli: 'Van sommigen is het handschrift het enige van hen dat bewaard is gebleven. Van een aantal van hen is er niet eens een foto. Ik heb geprobeerd het leven van de meisjes in deze vreselijke oorlogsperiode op te schrijven. Zodat deze geschiedenis levend blijft. Over hoe het er aan toe ging op school, met de razzia's, hoe nerveus ze waren. Ze voelden zich constant opgejaagd, altijd was er iemand die ze wilde pakken.'

In 1943 werden Alie en haar moeder opgepakt en vermoord in vernietigingskamp Sobibór. Het enige wat haar zus Gretha na de oorlog terugvond waren wat foto's en het poëziealbum. Na de oorlog schreef zij het laatste versje in het album. Een hartekreet aan haar vermoorde zusje Alie.

Tot mijn groot verdriet is dit het einde van je album, van een groot noodlot
Je bent wel dood, maar nooit en nimmer zal ik jou vergeten
Jij blijft steeds in mijn hart
Zoo lang ik leef zal ik dat album bewaren