Van 4 tot 12 januari staat er voor Ajax een trainingskamp in Qatar op de planning. Een omstreden trip. Het stadion dat wordt gebruikt tijdens deze week zou gebouwd zijn onder erbarmelijke omstandigheden. En voetbalclub Liverpool weigerde eerder op humanitaire gronden te slapen in het hotel waar het team en de staf van Ajax nu wél overnachten. Het reisje naar Qatar is mogelijk een agendapunt bij de algemene aandeelhoudersvergadering van Ajax vanmiddag. Aandeelhouders zijn opgeroepen om in actie te komen.
De algemene aandeelhoudersvergadering is hét moment voor aandeelhouders om hun zegje te doen over het beleid van Ajax. En dus kan de vergadering over van alles gaan. Mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft de aandeelhouders daarom opgeroepen om in opstand te komen tegen de Qatar-trip. Tot nu toe is echter onduidelijk of aanwezigen ook echt wat gaan zeggen over de reis.
'Dat doen wij niet'
Het standpunt van Amnesty International mag duidelijk zijn. Zij zijn tegen de trip naar Qatar. 'Nog los van het maatschappelijk verantwoordelijk ondernemen van Ajax, moet je je serieus afvragen of je als club, in ruil voor een smak geld, onder deze omstandigheden vrijwillig een trainingskamp wil beleggen in dat land. Vooral omdat algemeen bekend is hoe slecht de omstandigheden voor arbeidsmigranten de afgelopen jaren zijn geweest en nog altijd zijn. '
Ajax is door Qatar uitgenodigd om stadions te komen testen voor het WK in 2022. Het team gaat er trainen, speelt twee oefenduels en de club krijgt hiervoor ook nog 700.000 euro.
Ook andere partijen zijn kritisch. Fanatiek Ajax-supporter en -lid Menno Pot spreekt van een 'tragische fout'. 'Je kan ook zeggen: "Rusland onderdrukt homo's, dus ga je daar ook niet heen." Dit is anders. Het gaat om overleden arbeidsmigranten die specifiek zijn ingezet om een stadion te bouwen waar Ajax wil gaan voetballen. Dat raakt direct aan wat Ajax doet. Daarvan moeten ze zeggen: Dat doen wij niet.'
Andere fans en de supporters van SV Ajax twijfelen ook. 'Mede door de omstandigheden ter plekke, zetten wij vraagtekens bij de keuze om naar Qatar te gaan voor een trainingskamp. De club bepaalt dit echter zelf. Wat ons betreft is voetbal voor iedereen en dat is in Qatar helaas niet zo… ' zegt de Supporters Vereniging Ajax op haar website.
Waarom is er kritiek op voetballen in Qatar?
Tijdens de bouw van de stadions voor het Wereld Kampioenschap voetbal 2022 zouden meerdere mensen zijn overleden. Onduidelijk blijft om hoeveel slachtoffers het gaat.
'Amnesty doet al al jaren onderzoek naar de arbeidsomstandigheden en er zijn serieuze aanwijzingen dat bij de bouw van WK-stadions doden zijn gevallen. Dat is zeer zorgwekkend, vooral ook omdat ondanks herhaalde beloftes van Qatar om fundamentele verbeteringen door te voeren de omstandigheden nog altijd zeer slecht zijn,' stelt Amnesty International.
De mensenrechtenorganisatie interviewde de afgelopen jaren 231 arbeidsmigranten, aangetrokken voor de bouw van de sportcomplexen voor het WK. De migranten klaagden over de smerige en krappe accommodaties, ze kregen slechts de helft betaald van wat hen was beloofd en het geld dat zij kregen kwam veel te laat. Er werden paspoorten ingenomen en ook werden de verblijfspapieren niet goed geregeld, waardoor de werknemers risico liepen uitgezet te worden.
Het hotel: Marsa Malaz Kempinski
Wat ook zorgt voor scheve blikken is het hotel waar het team en de staf zullen verblijven. Het gaat om het Marsa Malaz Kempinski. Het hotel waar de Engelse club Liverpool eerder weigerde te verblijven. 'Dat geeft aan dat je wel degelijk een grens kunt trekken en een statement kan maken. Dat Ajax zo weinig principes heeft en geen ruggengraat, dat vind ik teleurstellend', zegt Menno Pot. Liverpool wil niet verblijven in het hotel, omdat er arbeidswetten zouden worden geschonden.
Volgens Pot zouden spelers ook zelf een keuze kunnen maken om niet mee te reizen naar Qatar. 'Ik zou het geweldig vinden, als een speler zegt: "Dat Qatar daar ga ik niet heen."' Spelers zouden zich volgens hem moeten afvragen of ze wel willen spelen in een stadion waarbij tijdens de bouw mensen zijn overleden.
'Ik zou het geweldig vinden als een speler zegt: dat Qatar, daar ga ik niet heen.'
Ajax is niet de enige Nederlandse club die een bezoek brengt aan het Arabische land. PSV reist in januari ook naar Qatar, net als een flink aantal andere internationale clubs. In 2015 trainde Ajax ook al in Qatar.
Aandeelhoudersvergadering
Vandaag is het de beurt aan de aandeelhouders om hun mening te geven over het trainingskamp in Qatar. Alle aandeelhouders krijgen tijdens de vergadering de mogelijkheid om vragen te stellen en te discussiëren over strategieën.
Ajax is zelf de grootste aandeelhouder, zij hebben 73% van de aandelen in handen. Verder zijn de aandelen verdeeld over een groot aantal nationale en internationale bedrijven en de familie Strating.
De organisatie achter Nationale Nederlanden (NN Investment Partners BV) bezit ruim 5 procent van de aandelen. Zij laten aan AT5 weten hier nooit uitspraken over te doen. Wel volgen ze het bedrijf Ajax met een kritisch oog. 'We zoeken actief de dialoog met de bedrijven waarin we investeren en zetten onze stem strategisch in tijdens aandeelhoudersvergaderingen om zodoende verbeteringen te realiseren, bijvoorbeeld op het gebied van mensenrechten.' Op de website omschrijft het bedrijf haar visie als: 'Wij zijn ons bewust dat de keuzes die we vandaag maken, invloed hebben op hoe de wereld er morgen uitziet.'
Ajax: 'Sport en politiek moet je scheiden'
Het is dus maar de vraag of aandeelhouders gehoor gaan geven aan de oproep van Amnesty International. De mensenrechtenorganisatie was hierom aanvankelijk van plan om zélf aandelen aan te schaffen, maar zag daar uiteindelijk vanaf. Wat wél duidelijk is, is dat Ajax zich als grootaandeelhouder weinig hoeft aan te trekken van eventuele vragen op dit vlak.
Een woordvoerder van Ajax laat weten dat sport en politiek gescheiden moeten worden. 'In januari zijn de omstandigheden daar het beste om optimaal voor te bereiden op de tweede seizoenshelft. Denk aan het weer, de velden, de accommodatie en de tegenstanders. En het is ons daar vorige keer goed bevallen. Dit jaar zijn wij uitgenodigd om aan een sterk toernooi deel te nemen, wat het naast de sportieve aspecten financieel ook interessant maakt.'