De gemeenteraad gaat vandaag met burgemeester Halsema in debat over haar nieuwe, strengere kraakbeleid. Halsema's koerswijziging luidt een nieuwe fase in van het kraken dat een roemrucht verleden heeft in de stad. 'Het was een staat in een staat.'
AT5
AT5 haalt herinneringen op met oud-politiechef Joop van Riessen. Vooral tussen 1975 en 1985 was er volgens Van Riessen sprake van 'complete anarchie'. Historisch zijn natuurlijk de rellen tijdens de kroning van koningin Beatrix in 1980, maar in maart van datzelfde jaar ging het pas echt goed mis in de Vondelstraat.
De hoek met de Eerste Constantijn Huygensstraat was twee dagen een no go area. Barricades werden opgeworpen en er moesten zelfs tanks aan de pas komen om een krakerspand te ontruimen.
'Als er iemand met een molotovcocktail stond moest er geschoten worden, die opdracht moest ik geven'
Van Riessen: 'De tankcommandant zei toen: 'Wij gaan er niet doorheen als er vanaf dat gebouw met molotovcocktails wordt gegooid. Als iemand daar staat met een fles moet ie eraf geschoten worden.' En ik moest die opdracht gaan geven. Gelukkig stond er dus niemand, want anders was ie er gewoon af geschoten. Zo ver ging dat toen.'
Aankondiging ontruiming
Dat ging te ver wat Van Riessen betreft en dus gooide hij het samen met toenmalig burgemeester Ed van Thijn over een andere boeg. Toen in 1984 het Wijers-complex aan de Nieuwezijds Voorburgwal ontruimd moest worden omdat het - ook toen al - plaats moest maken voor een hotel, opperde hij om, anders dan tot dan de praktijk was, de ontruiming van tevoren aan te kondigen.
Op de dag van de ontruiming hadden volgens Van Riessen duizend krakers zich laten opsluiten in de kelder van het pand en hij voorzag een nieuwe veldslag. Maar nadat ze de eerste krakers hadden weggesleept sloeg de stemming om.
Van Riessen: 'Toen kwam de hele meute in een soort vredesachtige situatie naar buiten wandelen, demonstratief. En eigenlijk nauwelijks rellen, een klein beetje oké, maar voor ons was dat niks.'
'Sorry dat ik het zeg, maar het stelt nu helemaal niets voor. Maak het die groep niet zo moeilijk'
Aanpak Halsema
De ironie wil dat burgemeester Halsema nu van die vooraankondiging af wil. Kraken is volgens haar - ondanks het landelijke verbod 'risicoloos en anoniem geworden'. Zij wil krakers gaan aanhouden en zo ook beter zicht krijgen op de groep die stelselmatig krakend door de stad trekt. En vooral dat laatste is tegen het zere been van haar eigen partij, GroenLinks. 'Voor mensen zonder papieren is het heel gevaarlijk als zij hun gegevens moeten achterlaten', zei fractievoorzitter Femke Roosma al eerder.
Het debat hierover zal vanmiddag in de Stopera fel gevoerd worden, maar voor oud-politiechef Van Riessen is de huidige situatie toch klein bier vergeleken met het verleden: 'Sorry dat ik dat zeg, maar het stelt helemaal niks voor', zegt hij lachend. 'De groep waar het om gaat heeft geen papieren en moet ook ergens zitten, dus maak het ze niet zo moeilijk burgemeester.'