Docenten voelden het al aankomen en waren dus niet verrast door het besluit de scholen tot aan de meivakantie dicht te houden. In het online lesgeven vinden Open Schoolgemeenschap Bijlmer en basisschool De Nautilus gestaag hun weg. Maar er zijn grote zorgen over kwetsbare kinderen die hun schoolwerk thuis niet naar behoren kunnen doen, of zelfs geen veilige thuissituatie hebben.
De sluiting van de scholen betekent dat docenten in no time in plaats van in de klas, op afstand les moesten geven. 'Er is veel veranderd in het contact met leerlingen', zegt Maryse Knook, directeur van Open Schoolgemeenschap Bijlmer (OSB). 'Wij blijven natuurlijk ons best doen de leerlingen online les te geven met filmpjes en opdrachten. Maar het is lastig om op afstand aan socialisatie en persoonsvorming te werken. Het is minstens zo belangrijk hoe een leerling zich ontwikkelt als persoon en in verhouding tot anderen'.
Verbonden blijven
Om verbonden te blijven bellen docenten regelmatig met de leerlingen. Ook worden opdrachten bedacht die leerlingen samen met elkaar moeten uitvoeren. 'Het ontwerpen van een poster voor een afterparty als de coronacrisis voorbij is', geeft Knook als voorbeeld. Als een kind stelselmatig absent is of niet actief meedoet, wordt contact opgenomen met de ouders.
'Als je kleinbehuisd bent word je ook gek van elkaar, daar hoef je niet eens losse handjes voor te hebben
De grootste zorgen zijn er over leerlingen die kwetsbaar zijn, bijvoorbeeld omdat ze een taalachterstand hebben of in een onveilige thuissituatie zitten. 'Als je kleinbehuisd bent word je ook gek van elkaar, daar hoef je niet eens losse handjes voor te hebben. En op onze school, in heel Amsterdam, is het merendeel kleinbehuisd', licht Knook toe. 'Kinderen uit onstabiele thuissituaties nodigen wij uit op school te zitten, verspreid over een lokaal. Er zit nu een handvol kinderen in onze mediatheek'.
Daarnaast zijn er zorgen over leerlingen die in hun voorlaatste examenjaar zitten. 'Als zij nu geen tentamens kunnen doen, dan moeten die allemaal in het eindexamenjaar gepropt worden', legt Knook uit.
Onstabiele thuissituatie
Docent Maria Streefkerk van basisschool De Nautilus in West ziet ook kwetsbare kinderen de dupe worden. 'Voor sommige kinderen is de school de meest veilige omgeving. Het is natuurlijk voor geen één kind leuk dat de school dicht is. Je mist je vriendjes en vriendinnetjes. Maar voor kinderen in een onstabiele thuissituatie is het extra moeilijk'. Ook de Nautilus nodigt deze kinderen uit op school te komen zitten, maar dat werkt niet altijd. 'Hen uitnodigen op school wil niet zeggen dat ze ook komen.'
Docent Maria Streefkerk geeft een rekenles via video aan haar leerlingen
'Voor sommige kinderen is de school de meest veilige omgeving'
Onderwijsongelijkheid wordt groter
Sommige ouders kunnen hun kinderen met schoolwerk helpen, daar gaat het goed. Maar daar waar dat niet gebeurt doen kinderen maar 10 procent van het schoolwerk. 'Het is vaak geen onwil van die ouders, maar ze kunnen het gewoon niet, bijvoorbeeld wanneer ouders een migratie-achtergrond hebben en geen Nederlands spreken. Er zijn ook ouders waar je geen contact mee hebt en dan probeer ik het kind te bereiken via de eigen telefoon. Dan zeg ik :"Ophouden met voetballen en nu aan je schoolwerk".'
Er zijn nog steeds kinderen die geen computer thuis hebben om op te werken. De OSB kreeg vandaag 70 computers voor leerlingen van Stichting Leergeld. De Nautilus zit nog met smart op laptops te wachten. 'Wij zouden wel laptops krijgen van de gemeente, maar die zijn nog steeds niet binnen. En rekensommen maken op je mobieltje is niet te doen', zegt Streefkerk. 'Die computers moeten doorkomen, dat zou al heel veel schelen in de kansongelijkheid die ontstaat'.
'Moeite met plannen'
Ook als je wel een computer hebt en wel in een veilige thuissituatie zit, is onderwijs op afstand niet altijd makkelijk. Mechrin is 14 jaar en zit in de tweede klas van de OSB. 'Ik ben zo'n persoon die altijd alles op tijd af wil hebben. Maar sinds corona loop ik achter met m'n schoolwerk en is de werkdruk hoger geworden. Op school leer je de helft al in de klas en de andere helft is huiswerk. Maar nu moet je alles thuis doen. Ik heb moeite met plannen en ben snel afgeleid thuis.'
Daarom belt Mechrin één keer per week met een mentor van school die haar helpt met de planning. 'De momenten dat ik last krijg van stress ga ik gewoon even lekker op de bank hangen', lacht ze.
Mechrin is thuis bezig met een rekenopdracht
Positief doorgaan
Ondanks alle beperkingen proberen de docenten zo goed mogelijk onderwijs te bieden aan hun leerlingen. OSB-directeur Maryse Knook: 'We houden ons aan de richtlijnen van de overheid, maar je merkt wel dat docenten en ouders zich zorgen maken. Als het nieuws alleen maar over corona gaat worden mensen bang, we horen alleen maar dit. Op het moment dat docenten bang zijn om te surveilleren, ga je dat uitstralen naar je leerlingen en dat moeten we niet hebben. We moeten alles in proportie blijven zien'.