Het is elk jaar al spannend: mogen achtstegroepers naar de school van hun keuze? Maar nu schoolkampen afgezegd worden en zelfs de musical niet eens meer doorgaat, zullen de leerlingen zich nóg meer hebben beziggehouden met vandaag. Want in de voor scholieren rustige coronatijden, is de uitslag van de schoolmatching toch wel iets om naar uit te kijken. 

Om 15.30 uur was het dan zover: alle leerlingen konden inloggen om te kijken welke school uit hun top twaalf het is geworden. Onder hen de 11-jarige Cato Mulder. De achtstegroeper zit nu nog op basisschool De Achthoek, maar ze wil na de zomervakantie graag naar het Hyperion Lyceum, een populaire school. Hoewel ze met een andere school uit haar top vijf ook heel tevreden zou zijn, wachtte ze gespannen de uitslag af:

In totaal deden 7672 leerlingen mee aan de loting. Daarvan is 80,92 procent van de leerlingen ingeloot op de school van hun voorkeur en 96,39 procent mag naar een school uit de top vijf. Maar 3,5 procent heeft minder geluk: deze leerlingen gaan naar een school die buiten hun top vijf valt.

Geen plek

Voor sommige leerlingen is er helemaal geen plek. Dat komt elk jaar voor, doordat niet alle achtstegroepers een volledige top twaalf invullen. Vorig jaar ging het om vijf leerlingen (0,07 procent). Zij konden nog wel gebruikmaken van de tweede matching. Dit jaar zijn er maar liefst 9 leerlingen (0,12 procent) zonder plek op een school. 

Minder gunstig

De cijfers vallen iets minder gunstig uit dan vorig jaar. Toen kregen 7580 leerlingen de uitslag binnen, waarvan 83,46 procent naar de school van hun voorkeur mocht. 98,19 procent van de leerlingen kreeg in elk geval een aanbod uit de top vijf die ze hadden opgesteld. In 2018 ging dat om 99,03 procent. 

Stichting VSA, die strijdt voor een vrije schoolkeuze, is teleurgesteld over de 'dalende trend'. 'Toen ze begonnen met de loting was de belofte dat 99,99 procent van de leerlingen een school uit hun top drie zouden krijgen. Maar er zijn steeds meer kinderen die naar een school moeten die daarbuiten valt', stelt Elisabeth Bootsma. 

'De getallen zijn nu hoger in de staart: de zesde tot de twaalfde voorkeur', ziet ze. 'We krijgen dit jaar daarom nog veel meer telefoontjes van teleurgestelde ouders.' Volgens haar zijn de tegenvallende cijfers niet alleen te wijten aan het groeiende aantal leerlingen, maar wordt dit ook veroorzaakt doordat 'het aanbod muurvast zit'.

'Steeds meer kinderen krijgen een havo of vwo-advies. Dat is op zich heel mooi, maar het aanbod wordt daar niet op aangepast. Dat zeggen wij al jaren', aldus Bootsma.

Hart onder de riem

Om ouders een hart onder de riem te steken, wordt er aankomende zaterdag een virtuele bijeenkomst georganiseerd. 'We gaan kijken wat we nog kunnen doen, bijvoorbeeld digitaal inspreken bij de commissievergadering. Maar het is voor de ouders ook gewoon een klap. Ik wil daarom benadrukken dat het niet hun eigen schuld is, maar bewust beleid van de gemeente.'

'Relatief gunstige uitslag'

Rob Oudkerk, voorzitter van scholenkoepel OSVO, spreekt in een reactie daarentegen van een 'relatief gunstige uitslag'. 'Je moet het ook over de hele linie bekijken. We hebben 80 leerlingen extra ten opzichte van vorig jaar, terwijl we hetzelfde aantal plekken op scholen hebben. De cijfers komen dus uiteindelijk iets lager uit.'

De OSVO verwachtte in eerste instantie dat er 300 extra leerlingen bij zouden komen, dus wat dat betreft valt het Oudkerk mee. Wel beaamt hij dat het vervelend kan zijn voor de leerlingen die nu niet naar de school van hun voorkeur gaan. 'Dat is inherent aan het systeem, en geen enkel systeem is ideaal. Sommige scholen blijven toch populairder.'

Maar de uitslag is ook nog niet definitief, benadrukt Oudkerk. 'Er zijn nog negen kinderen zonder plek, die mee kunnen doen aan de tweede ronde. Ook de kinderen die toch naar een andere school willen, mogen deelnemen aan die ronde. De kans is dan heel groot dat je toch nog op de school van je voorkeur komt.'

Kritiek van ouders

De loting en zogenaamde matching van scholieren en middelbare scholen werd voor de zesde keer uitgevoerd. De afgelopen jaren is het systeem meerdere keren bijgeschaafd, nadat er veel kritiek kwam van ouders. Zo zijn er nu meer getuigen bij de loting, ook wordt de reservelijst op een andere manier gehanteerd. Leerlingen kunnen daardoor niet twee keer de nadelen ondervinden van een ongunstig lotnummer.

Maar niet alle ouders vonden deze aanpassingen voldoende. Ook vorig jaar lieten zij daarom van zich horen, onder meer door in te spreken bij de commissie Werk, Inkomen en Onderwijs. Hun kinderen maken een weloverwogen keuze maar komen uiteindelijk op een school van hun negende of zelfs twaalfde keuze, was de kritiek. Ze zouden daardoor minder zin hebben in de middelbare school. 'Mijn kind is aan zijn lotnummer overgelaten', zei een van de ouders.