Start van hoofdcontent

Achtergrond

nl

Voyeurs zijn we, maar met een beetje troost in de aanbieding

25 april 2020, 07.00 uur · Aangepast 25 april 2020, 11.30 uur · Door Redactie

Als het noodlot toeslaat, is het nieuws vaak niet ver weg. Maar wat soms voelt als een harteloze beschrijving van persoonlijk leed, blijkt voor nabestaanden nu een belangrijk onderdeel van het rouwproces. Dat leerde AT5'er Menko Arends de afgelopen weken.

Misschien zijn ze elkaar wel eens tegengekomen. In de rij van de supermarkt, aangrenzend tafeltje op het terras, luierend in het park. Ze kenden elkaar verder hoogstwaarschijnlijk niet. Toch zijn Atalay (22) en Hans de Breet (62) onlosmakelijk met elkaar verbonden in mijn hoofd. Want in het leven van beide mannen, of beter gezegd dat van hun nabestaanden, speelt AT5 vrij plotseling een rol. Omdat ze getroffen werden door het noodlot in coronatijd.

Het was ook corona dat Hans de das omdeed. Hij stierf vorige week op de IC in Amstelveen. Dat had niemand zien aankomen. Begin maart was hij nog zo gezond als een vis. Geen drinker, geen roker. Hij maakte zich meer zorgen om zijn moeder van 97, die erg hoesterig was. Er werd al voorgesorteerd op een definitief afscheid, voor het raam, want naar binnen konden ze niet. Het rare is nu het inderdaad een vaarwel was, maar dat zíj toen afscheid van hém nam.

Want zij knapte op.

Hans de Breet | Eigen foto

Toen Hans koorts kreeg en die langer aanhield, ging hij naar het ziekenhuis Hij besloot uit voorzorg toch maar voor dat laatste plekje op de IC te gaan. Het was toen nog niet écht nodig. Maar anders moet je misschien ergens anders heen, werd hem verteld.

Quote

'Voyeurisme van leed, zo voelt dat dan'

Menko Arends

Enkele dagen voor zijn dood ging het een stuk beter, vertelde een familielid me. Hij leek de eerste te zijn die weer vanuit deze IC weer naar buiten zou wandelen. En plotseling waren daar vier herseninfarcten en was het voorbij. De familie in beschermende kleding aan het sterfbed.

De dood van de jonge Atalay kwam nóg onverwachter. Hij stond nietsvermoedend op de Keizersgracht met zijn scooter, toen een vrachtwagen bruusk achteruit kachelde. De chauffeur had hem over het hoofd gezien. Atalay had geen schijn van kans.

Hoe pijnlijk en cru het bestaan kan zijn bleek die avond, toen de vrouw van Atalay beviel van hun eerste kind. Iedereen stond bij het kraambed te huilen, hoorden we van een nabestaande die onze verslaggever belde met dit ongelooflijk trieste verhaal.

De 22-jarige Atalay

Verhalen als deze zijn zeer intiem en verdrietig. Ze werpen als ze bij ons binnenkomen altijd de vraag op; moeten we dit willen vertellen aan een groot publiek? Het is nieuwswaardig, omdat het in al zijn ellende toch bijzonder is. Maar je staat ook te peuren in andermans verdriet. Het zijn de koude uithoeken van het vak. Je moet details bevragen die pijn doen, feiten checken die je nauwelijks wilt weten. Voyeurisme van leed, zo voelt dat dan.

Quote

'Er mogen vijfentwintig mensen komen. Tsja, op zijn verjaardag waren er al veertig'

neef van hans

Maar juist in deze gevallen bleken we óók te voorzien een in behoefte. Familieleden die elkaar officieel niet eens in de armen mogen vallen, moesten iets met hun verdriet en namen contact op.

Het zijn tijden waarin rouwen extreem moeilijk is geworden. De uitvaart is op afstand. In de zaal slechts een handjevol mensen, ver verspreid over bankjes. De rest is gedwongen het te volgen via een livestream. Een knuffel bij de nazit is eigenlijk verboden. Hoe moeilijk dat is vertelt een neef van Hans me. 'Er mogen bij het afscheid vijfentwintig mensen komen. Tsja, op zijn verjaardag waren er al veertig. Zijn vrouw moet nu kiezen wie er nog naar binnen mag.' 

Ook bij Atalay een rouwdienst op afstand. Hij is nu naar zijn geboorteland Turkije gebracht. Ik vraag me af hoe het gaat met het bezoek van de baby. Kunnen de opa’s en oma’s erbij? Wie knuffelt de jonge moeder die er nu alleen voorstaat?

Als je er zo over nadenkt kun je begrijpen dat media-aandacht ook een steun kan zijn in een tijd dat je solitair moet leven.

Erehaag bij afscheid van Hans de Breet

De verhalen die we schreven over Atalay en Hans werden door de familie met warmte ontvangen. Ze werden ook door enorm veel mensen gelezen. Lezers die beseffen dat dit iedereen kan treffen. Sociale media maken het mogelijk om snel even iets liefs te schrijven en dat werd massaal gedaan. Zo functioneren we ook als gastenboek voor ongenodigden.

Ik maak me geen illusies, het is extra zwaar nu. De zoon van Hans, Jordy, stond me gisteren na afloop van de uitvaart te woord. 'Zelfs zijn eigen moeder kon er niet bij zijn', zei hij. 'De hel waar ik nu doorheen ga, dat zou ik zelfs mijn ergste vijand niet toewensen.'

Maar we waren niet voor niets uitgenodigd. Door de aandacht wordt het afscheid toch iets minder eenzaam. De steunbeteugingen vanuit de buurt ziet de familie dan 's avonds terug op tv. Dat helpt een beetje. 

Wij als journalisten zijn door onze nieuwsgierigheid een klein onderdeel van een rouwproces in vreemde tijden.

Voyeurs zijn we, maar met een beetje troost in de aanbieding.