Het coronavirus legt het dagelijks leven zo goed als plat. De maatregelen om verspreiding tegen te gaan zijn ingrijpend en raken iedereen.
Logisch dus dat jij als Amsterdammer met vragen zit. AT5 probeert die de komende tijd zoveel mogelijk te beantwoorden. Zelf een vraag stellen? Dat kan via [email protected].
Is het verstandig om met meerdere mensen in de lift te staan?
We kennen het allemaal: hutjemutje staan in een veel de krappe lift. Met zijn allen naar de bovenste verdieping. Op een slechte dag stopt de lift op alle tussengelegen verdiepingen. Een situatie waar we misschien tijdens deze coronacrisis toch weemoedig naar terug verlangen. Maar we hebben nou eenmaal met het coronavirus te maken en dat betekent dat het overheidsadvies luidt: houd 1,5 meter afstand.
Vanwege dat advies is het eigenlijk niet verstandig om met meerdere mensen in een lift te staan. In een grote lift zouden maximaal twee mensen nog een optie kunnen zijn: maar luister goed naar je verstand en wacht anders even tot er een volgende lift is. Wat natuurlijk ook mogelijk is als je daartoe in staat bent: met de trap een stukje lopen. Dat is nog gezond(er) ook.
Daarnaast moet je je bedenken dat een gebruiker voor jou ook bijvoorbeeld aan de liftknoppen heeft gezeten. Wees dus verstandig en was zo snel als mogelijk daarna je handen. Veel gebouwbeheerders maken liftschakelaars tegenwoordig al wat vaker schoon dan normaal: maar neem ook je eigen verantwoordelijkheid.
Het vaakst wordt het coronavirus nog steeds verspreid via druppels die vrijkomen tijdens het hoesten en/ of niezen. Daarom: hoest en nies in je elleboog, snuit je neus in een papieren zakdoek en gooi deze daarna direct weg.
Kan iemand zonder symptomen het coronavirus overdragen?
Je bent niet verkouden, hoest niet en vertoont ook geen andere klachten die horen bij het coronavirus. Je bent dus niet ziek, maar je kunt wel het virus bij je dragen. Het RIVM heeft aanwijzingen dat iemand zonder symptomen besmettelijk kan zijn. Maar het is onduidelijk in hoeverre zij bijdragen aan de totale verspreiding van het virus. Onderzoek moet dit verder uitwijzen.
Viroloog Lia van der Hoek zegt daarover: 'Wat betreft de harde wetenschap voor verspreiding door mensen zonder symptomen is er nog geen harde data. Dat is ook heel moeilijk, zo niet onmogelijk, om te verkrijgen. Je zou dan mensen naast elkaar moeten gaan zetten waarvan er één asymptomatisch is en de ander nog niet geïnfecteerd. Vervolgens kijk je dan of iemand die op minder dan 1,5 meter zit besmet raakt. Dat soort studies kunnen niet.'
De aan het Amsterdam UMC verbonden viroloog kent wel andere geluiden. 'Wat ik hoor, is dat sommige mensen eigenlijk geen symptomen hebben, maar wel af en toe een kuchje. En ik hoor dat die mensen met hooguit een kuchje bijvoorbeeld partners zijn van mensen die zelf wel ziek zijn. Een kuchje zo af en toe, of een keer niezen is mogelijk voldoende om te verspreiden.'
Volgens Van der Hoekt is het zeer waarschijnlijk dat verspreiding van het coronavirus ook plaatsvindt door mensen die zo ongeveer geen symptomen meemaken.
In het algemeen blijft het wel zo volgens het RIVM dat het coronavirus wordt overgedragen door hoesten en niezen. Via kleine druppeltjes komt het virus zo in de lucht. Als andere mensen die druppeltjes inademen, of bijvoorbeeld via de handen in de mond, neus of ogen krijgen, kunnen zij besmet raken met het virus. Hoe zieker iemand is en hoe meer hij hoest en/of niest, hoe meer virus hij kan verspreiden.
Het is dus mogelijk dat als je je kiplekker voelt, toch het virus bij je draagt en overdraagt op anderen. Meer wetenschappelijk onderzoek moet de komende tijd gaan uitwijzen op welke schaal dit gebeurt, zo stelt het RIVM.
Kun je bij de huisarts een test laten doen?
De coronatesten worden in Nederland afgenomen door de GGD’en. Zij hebben testlocaties ingericht zoals ‘drive-through teststraten’. In Amsterdam is er in de Voormalige Stadstimmertuin in het centrum een testlocatie geopend. Mocht het in de toekomst nodig zijn, dan kan er ook nog worden opgeschaald.
Een belangrijke kanttekening bij het testen is wel dat in Nederland nog niet iedereen zomaar naar een testlocatie kan gaan. Dat komt vanwege de testcapaciteit. Op een werkdag kunnen er namelijk 17.500 testen worden afgenomen. Bij ruimere werktijden van de laboratoria kan dat worden opgeschaald tot maximaal 29.000 per dag. Dat is lang niet voldoende om iedereen die het zou willen te testen.
Daarom heeft de regering al bij de uitbraak van het virus in Nederland besloten om specifieke groepen aan te wijzen die getest mogen worden. Op dit moment zijn dat onder andere alle mensen die in de zorg werken en mensen die vallen onder de risicogroepen. Ook kunnen binnenkort leraren getest worden. Dat is besloten omdat de basisscholen vanaf 11 mei weer opengaan.
Als je naar het buitenland kijkt, zijn er enkele landen die op veel ruimere schaal al aan het testen zijn. Een van de genoemde exitstrategieën voor Nederland kan ook het zogeheten 'testen, opsporen, isoleren' zijn. Op die manier, met een dus veel ruimere testcapaciteit, zou de overheid kunnen besluiten om maatregelen te versoepelen. Door het massaal testen van mensen die mogelijk het coronavirus hebben, zou je het virus onder controle kunnen houden door mensen vroegtijdig te isoleren, zo stellen deskundigen.
Het is voor mensen die nog niet getest kunnen en mogen worden dus vooral even afwachten wat de overheid de komende tijd besluit te doen
AT5 baseert de antwoorden op de op dat moment bekende regelgeving van het Rijk en de gemeente. Die regels kunnen op een later tijdstip weer wijzigen. Voor persoonlijke medische informatie kun je het beste contact opnemen met je huisarts of de website van het RIVM raadplegen.