De vraag is, is dat terecht? Hoe waarschijnlijk is het dat Amsterdam een brandhaard wordt als er in de herfst een mogelijke tweede golf van coronabesmettingen over het land trekt? 

Een eenduidig antwoord op die vragen is niet te geven. Diverse virologen waarschuwen voor een opleving van het virus in de herfst. RIVM-baas Jaap van Dissel zei vandaag in de Tweede Kamer dat het virus zich waarschijnlijk gaat gedragen als een veenbrand, waarbij plotselinge oplevingen in bepaalde gebieden mogelijk blijven. 

Amsterdam zou zo'n gebied kunnen zijn, want het is een stad is met veel inwoners die samen gebruik moeten maken van een kleine openbare ruimte. Naar school gaan, op de fiets naar werk, sporten in het park en buiten spelen op straat: Amsterdammers doen dat op een heel klein oppervlak vergeleken bij andere steden in Nederland. Volgens het RIVM is het common sense om aan te nemen dat de kans op besmettingen in een grote stad nu eenmaal hoger ligt dan in het buitengebied.

Openbare ruimte voor Amsterdammers

'Eigenlijk hebben we maar net genoeg ruimte als we die met elkaar moeten delen, als we rekening moeten houden met anderhalve meter', zei Halsema gisteren in de gemeenteraad. De openbare ruimte die er is in de stad, moet op dit moment vooral ten goede komen aan Amsterdammers zelf, zo oordeelde ze.

Maar dat schuurt, want diverse partijen, waaronder Forum voor Democratie en het CDA, willen dat er langzaam gewerkt wordt aan het op gang brengen van de toeristenstroom, mits de coronacijfers dat toelaten. Zonder toerisme blijft de Amsterdamse economie, met meer dan achtduizend horecabedrijven, op zijn gat liggen, zo denken zij.

Halsema erkent het belang van de Amsterdamse toeristensector. Toch waarschuwde ze raadsleden om te snel te veel te willen in de huidige coronacrisis. 'We hebben 55 duizend hotelbedden die met smart wachten op bezoek. Maar als ik u net de cijfers geef van de openbare ruimte die wij met elkaar delen in vergelijking met anderen, dan moet u ook begrijpen dat nu het signaal afgeven van het laten herleven van internationaal toerisme riskant is.'

Regionale verschillen

De burgemeester opperde ook dat de toekomstige versoepelingen van coronamaatregelen regionaal anders ingevuld gaan worden. Voorzitters van de veiligheidsregio's, van wie Halsema er één is, denken daar al langer over na. 'Waarom zou je bijvoorbeeld niet in Drenthe en in Friesland, waar het aantal besmettingen veel lager lag en er veel meer ruimte is, meer openstellingen mogelijk maken dan in andere gebieden?', zei ze daarover.

Die optie voor regionale verschillen betekent niet dat kroegbazen en theaterdirecteuren hoeven te vrezen dat zij op 1 juni toch de deuren gesloten moeten houden. Een woordvoerder van Halsema zegt dat de gemeente de landelijke richtlijn van het kabinet volgt. Dus ook Amsterdamse horecaondernemingen en culturele instellingen mogen vanaf komende maand weer bezoekers ontvangen.

Mocht het in de toekomst toch nodig zijn om regionaal af te wijken van de versoepelingen, bijvoorbeeld wanneer er een coronabrandhaard in de stad dreigt te ontstaan, dan zal het kabinet daar ook toestemming voor moeten geven. Over dat soort afwijkingen van beleid kan nu alleen nog gespeculeerd worden.

Juist Amsterdammers

Wat in ieder geval wel duidelijk is, is dat ook Amsterdammers en misschien wel juíst Amsterdammers, de komende maanden rekening moeten houden met blijvende coronamaatregelen, zo waarschuwde Halsema nogmaals: 'Heb reële verwachtingen, want wij moeten heel voorzichtig gebruik blijven maken van onze openbare ruimte en van de openstellingen die er zijn.'