'Godskolere!' 'Slome duikelaar!' Of 'krijg de zenuwen!' Toen AT5 in 1992 werd opgericht kregen we nog heel veel mensen voor onze microfoon die plat Amsterdams spraken. Het valt op dat er de laatste jaren steeds minder met een Mokumse tongval wordt gesproken. Het is er nog wel, maar dan moet je goed zoeken. Hoe komt dat nou eigenlijk? Antwoord op die vraag zoekt verslaggever Anneloes Mullink in onze driedelige serie Origineel Amsterdams.
Vandaag deel 2. We praten met ras-Amsterdammers Pascal -Def P- Griffioen, mister Jordaan Festival Jan de Bie en Hanna Barends, zangeres van het Jordanees Ensemble.
En ook met Nicoline van der Sijs, zij werkt bij het Meertens Instituut en onderzoekt de ontwikkeling van het Amsterdams. 'In de loop van de negentiende eeuw werd de industrialisatie belangrijk. Er was steeds meer werk en zo trokken er veel mensen naar de stad. Mensen gingen mixen, gingen wonen in Amsterdam of verhuisden naar een ander stadsdeel. Daardoor kwam er meer eenzelfde Amsterdamse taaltje dan al die verschillende accenten.'
Het typische accent werd ook minder toen de leerplicht werd ingevoerd vorige eeuw. Daardoor kregen alle kinderen Nederlandse les.
Ondanks dat het minder is dan vroeger, zal er altijd Amsterdams gesproken blijven worden. 'Het Amsterdams is gelukkig nog lang niet uitgestorven'. Dat komt mede doordat er zoveel muziek is gemaakt. Vroeger met Willy Alberti, Johnny Jordaan en Manke Nelis en later natuurlijk met Andre Hazes.'
'Dan vragen ze waarom Mokum Mokum niet meer is. Omdat jij bent weggegaan klootzak'
Veel Amsterdammers vertrokken in de jaren 60, 70 en 80 naar plaatsen als Almere en Purmerend. Voor de ruimte en de rust. Ook daardoor werd het minder met het Mokums. Jan de Bie komt ze nog wel eens tegen in de stad. Dan vragen ze waarom er nog zo weinig Jordanees te horen is. Het antwoord van De Bie is dan nog Jordaneser dan Jordanees. 'Omdat jij bent weggegaan, lul.'
Volgens De Bie zouden er weer massa's vertrokken Amsterdammers of hun kinderen terug willen keren. 'Maar het is niet meer te betalen.'
'Je schrijft foutloos. Maar wat er uit je mond komt is zo fout'
Def P vertelt dat hij vroeger perfect Nederlands kon schrijven en daar uitmuntende cijfers voor kreeg. Maar praten?
'Ik had een ontzettend leuke leraar Nederlands, maar een beetje van de oude stempel. Hij zei altijd: Je bent zo goed in taal, maar wat er uit je mond komt is zo fout. Dat frustreert me. Als je op een sollicitatiegesprek hebt kan het zijn dat je dan niet wordt aangenomen." Maar Griffioen kon er niets aan doen. 'Ik was zo opgevoed, ik sprak altijd zo.' En nog steeds.
Dit is deel 2 van de serie Origineel Amsterdams. Morgen het derde en laatste deel. Onder meer over wat de mooiste Amsterdamse woorden zijn.
Hieronder deel 1:
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!