Volgens De Jong heeft Nederland door de laatste lockdown een betere uitgangspositie om maatregelen af te bouwen. "De grote roep om versoepelingen begrijp ik volledig en is ook terecht. De lockdown heeft ons een betere uitgangspositie gegeven. De boostercampagne en -graad zijn op gang gekomen. We krijgen steeds meer inzicht in omikron, ook in Nederland. En de bezetting in de ziekenhuizen is ook behoorlijk beter dan toen we in lockdown gingen. Daarom is er meer ruimte om te denken aan versoepelen. We moeten de afweging maken welk risico acceptabel is." Toch is er ook nog druk op de zorg, nu er veel zorgpersoneel uitvalt door ziekte of quarantaineplicht, zegt De Jong.

Cultuur en horeca

Volgens het OMT-lid betekent dat dat Nederland stapsgewijs van maatregelen afscheid kan nemen. Dinsdag kan een volgende stap gezet worden. Wat er dan opengesteld wordt? Daar zijn verschillende keuzes in mogelijk, aldus De Jong. "Dan kun je denken aan het hele menu aan versoepelingen waaruit we al twee jaar hebben gekozen: hogere bezetting in de cultuursector of uitbreiding van openingstijden in de horeca. Het is denk ik niet verstandig om de hele samenleving weer open te gooien. Het is belangrijk om versoepelingen met enige geleidelijkheid te laten gebeuren."

1G-beleid zou ervoor kunnen zorgen dat clubs weer worden opengesteld, zo denkt De Jong. "Als je iedereen test, is het zeker in deze tijd de beste kans om ervoor te zorgen dat er geen besmette mensen gaan feesten. We weten gewoon dat vaccinatie zonder booster en eerdere infecties gewoon maar een zeer beperkte bescherming bieden tegen omikron."

De nachthoreca heeft voor aanstaande zaterdag een grote demonstratie aangekondigd: ze gaan de deuren openen. De Jong reageert daarop: "Het zou fantastisch zijn als zo'n actie een soort experiment zou worden voor 1G." Toch snapt hij de timing niet helemaal: "Het protest is volkomen te begrijpen, ik begrijp de emoties en hun beweegredenen. Alleen vind ik de timing wat onhandig, omdat er net volgende week een weegmoment aankomt. Komende vrijdag spreken we hierover ook in het OMT."

Coronatoegangsbewijs

Op het huidige coronatoegangsbewijs is De Jong kritisch. Die zorgt in het meest gunstige (maar niet realistische) geval voor vijftien procent minder besmettingen. "Dat is niet heel veel, maar je kan ook zeggen dat alle beetjes helpen. De effectiviteit van 2G en 3G neemt toe als je een booster vraagt, in plaats van een primaire vaccinatie. Ik denk dat het goed is dat een booster verplicht gaat worden en de mensen die deze niet halen getest moeten worden."

Hij vervolgt: "Ik ben voorstander van 2G en 3G plus. Het land volledig openstellen zonder coronatoegangsbewijzen is op dit moment best een hoog risico, gezien alle onzekerheden."

Besmettingen

De huidige golf heeft volgens de viroloog mogelijk de piek bereikt. "Het zou kunnen dat deze golf aan het afvlakken is. Maar er zijn ook andere mogelijke verklaringen, bijvoorbeeld dat men zich minder laat testen omdat er te lang gewacht moet worden op een afspraak. Komende week zal uitwijzen wat de werkelijkheid is en of we net zoals je ziet in sommige andere landen, dat het aantal infecties afneemt door toenemende immuniteit."

Transitiefase

De Jong spreekt verder van een transitiefase tussen de pandemie en meer endemische verspreiding van het virus. "Evolutionair gezien zou je denken dat het virus steeds besmettelijker wordt en minder ziekte veroorzaakt. Het virus heeft er niks aan dat iemand overlijdt of in het ziekenhuis terechtkomt door een infectie. De verspreiding stopt daar namelijk mee. De normale evolutie is naar een steeds mildere variant. Je ziet nu ook dat de evolutie behoorlijk in beweging is. Dat is op zich geen slecht nieuws, zolang het maar de goede kant opgaat."