Bij Chinees Nieuwjaar denkt men vooral aan duizendklappers en de leeuwendans op de Nieuwmarkt. Toch is Chinees Nieuwjaar veel meer dan dat. Hoe vieren Chinezen in Amsterdam de feestdag en de bijbehorende tradities? In deze laatste aflevering van het tweede seizoen van CHANG gaat Chang Ju Cheung op zoek naar de tradities rondom en de betekenis achter Chinees Nieuwjaar in Amsterdam en Hong Kong.
AT5
De datum van Chinees Nieuwjaar wordt bepaald door de kalender van de maan. De start van Chinees Nieuwjaar is altijd tussen 21 januari en 20 februari. De periode duurt een maand. Een onderdeel van Chinees Nieuwjaar is de leeuwendans
Man Lung Tang is leeuwendanser in Amsterdam. Hij geeft les in Kungfu in Oost, zijn beste leerlingen kunnen ook les krijgen in de leeuwendans. Hij vertelt meer over het idee achter de traditie:" De leeuw in de dans staat symbool voor het verjagen van het kwaad van het afgelopen jaar, en brengt het goede voor het aankomende jaar", legt Tang uit. Het verjagen gaat gepaard met muziek en fakkels.
"De leeuw staat symbool voor het verjagen van het kwaad van het afgelopen jaar"
De dans kent vier belangrijke hoofdbewegingen. "Het begint met het groeten, dat wordt gedaan om beleefdheid te tonen. Daarna heb je de lage dans, het moment van de leeuw waarop ze op zoek gaat. Daarna heb je de springacties, vaste danspasjes, en het actiemoment".
Chang's neef Ka-Yuen Hau en zijn vrouw Janet Ong hebben een aantal jaar in Hong Kong gewoond. Ze wonen nu weer in Amsterdam en kunnen de viering van Chinees Nieuwjaar in beide steden goed met elkaar vergelijken. In Amsterdam deden ze, op het uitdelen van rode envelopjes voor geluk en voorspoed na, weinig aan de viering. "We vieren eigenlijk alleen het westerse nieuwjaar. De community is denk ik niet groot genoeg hier om het feest te vieren. Er wonen wel veel Chinezen, maar allemaal verspreid", aldus Ong. "In Nederland krijg je er ook geen vrije dag voor. In Hong Kong hebben we het feest zeker gevierd", vult Hau aan.
Chang zet zijn zoektocht naar de traditie van Chinees Nieuwjaar voort in Hong Kong, wat zijn daar de tradities rondom Nieuwjaar?
Om hier achter te komen bezoekt Chang John Choi in Hong Kong. Choi beoefent Feng Shui. Feng Shui wat letterlijk wind en water betekent, is een methode om geluk te bevorderen. En dat is voor Chinezen heel belangrijk voor het nieuwe jaar. "Bij ons draait Feng Shui om vijf elementen: metaal, hout, water, vuur en aarde. Wij voegen dan het ontbrekende element toe, ten behoeve van het geluk van het gezin. Je moet voorkomen dat één aspect te veel nadeel krijgt ten opzichte van de andere", legt Choi uit.
Andere rituelen rondom Chinees Nieuwjaar zijn de voorjaarsschoonmaak en de jaarlijkse reünie maaltijd. Deze rituelen vinden plaats op de 28e en 29e dag van de maankalender. "Tijdens de voorjaarsschoonmaak wordt al het rommel en resten van tegenspoed het huis uitgeveegd. Zo ga je schoon het nieuwe jaar in. Tijdens de jaarlijkse maaltijd worden alle deuren en muren beschildert met goede wensen. Hele families komen dan bij elkaar om te eten", licht Choi toe.
Ook op de eerste dagen van het nieuwe jaar gelden er tradities en geboden. Het is bijvoorbeeld verplicht om je ouders gelijk te groeten als je wakker wordt. Daarnaast is het verboden om je bijvoorbeeld te douchen. "Je hebt je de twee dagen ervoor al grondig gereinigd. Als je toch gaat douchen, spoel je de rijkdom weg."
"Op de eerste dag van het nieuwe jaar is het verboden om te douchen, je spoelt dan de rijkdom weg."
Dit is de laatste aflevering van het tweede seizoen van Chang. Alle afleveringen van seizoen één en twee zijn terug te kijken op at5.nl/chang.
In de 5-delige documentaire serie CHANG gaat Chang Ju Cheung in Amsterdam én Hong Kong op zoek naar de vergankelijkheid of juist onsterfelijkheid van de Chinese cultuur.
Dit programma is mede mogelijk gemaakt door Orange Fever.