Samen met onder andere Cees Laarhoven heeft Wilma dit project opgezet. Beiden zijn echte Tuindorpers en hebben hun ziel en zaligheid in het 'dorp' liggen. Tuindorp Oostzaan werd vorig jaar honderd jaar oud, en dat werd groots gevierd. Iets wat langer op zich liet wachten is het monument. "Het duurde zeker twee jaar, maar dan heb je ook wat."

De Oostzanerdijk is de kern van dit verhaal. "Tot ongeveer 1870 klotste het water van het IJ hier tegen de dijk. Tuindorp bestond toen nog helemaal niet, alles was water", vertelt deskundige Ingrid Oud. Ze is adviseur watererfgoed bij Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, dat gaat over onder andere de dijken in de stad.

Versteviging door stenen

"Rond 1730", gaat de historicus verder, "krijgt de dijk te maken met paalwormen." Het zijn beestjes die vreten aan de houten palen in de dijk. Die moest dus op een andere manier worden verstevigd om het water tegen te kunnen houden. De oplossing: grote keien uit Drenthe. Maar toen in de jaren tachtig het IJ ingepolderd werd, kwam het gebied droog te staan en was de dijk eigenlijk niet meer nodig.

Vijftig jaar daarna werd Tuindorp Oostzaan gebouwd en liep het vol met mensen. De keien werden vanaf toen gebruikt voor andere doeleinden zoals het maken van trouwfoto's, familiefoto's en mooie romances. "Er was geen verlichting op de dijk, dus ze konden je niet zien vanuit het dorp. Er werd geknuffeld en gespeeld, maar wel allemaal heel netjes hoor", vertelt Cees. "De jeugd van nu weet zó veel meer dan wij toen!"

"Op een gegeven moment zijn de keien verdwenen, maar niemand weet echt waarheen. We zien wel dat er in de jaren vijftig een omslagpunt is wanneer de stenen ineens niet meer op de foto's te zien zijn", vertelt de historicus. Wilma vindt het jammer, "maar het is geen probleem. We hebben mooie keien weten op te sporen voor dit project."

Trots

Wilma, Cees en Ingrid zijn meer dan tevreden met wat ze hebben neergezet. "Zo veel mensen lopen of rijden langs en vragen wat dit is", zegt Cees. Wilma legt het graag aan ze uit: "Gisteren nog kwam er een groepje kinderen langs. Toen ik het ze uitlegde zeiden ze: nu hebben we weer wat leuks om op school te vertellen!" Op deze manier blijft de geschiedenis voor altijd bij de Tuindorpers, hopen ze.