Start van hoofdcontent

Politiek

nl

Steeds meer seinen op rood: stagnatie of zelfs woningbouwcrisis dreigt

2 februari 2023, 16.05 uur · Aangepast 2 februari 2023, 18.07 uur · Door Nicolai Brannan

Er komen steeds meer donkere wolken te hangen boven de nieuwbouw van woningen in Amsterdam. Vorig jaar was nog een goed jaar met 8400 woningen in aanbouw, maar stagnatie of zelfs een heuse bouwcrisis dreigt. Dat schrijft wethouder Woningbouw Reinier van Dantzig, die vandaag zijn Woningbouwplan 2022-2028 lanceert.

Stijgende rente, snel stijgende bouwkosten, renovatie, verduurzaming en een gebrek aan personeel. De problemen op de nieuwbouwmarkt stapelen zich op. Ook maatregelen van woonminister Hugo de Jonge, zoals het reguleren van de middenhuur, hebben waarschijnlijk een negatieve financiële impact op de investeringsruimtes van marktpartijen en dus op de bouw van nieuwe huizen. Zo waarschuwt Van Dantzig.

Verdichting

Ook stedelijke problemen drukken op de nieuwbouw. Zo wordt het vinden van nieuwe geschikte locaties in Amsterdam steeds complexer. Er wordt steeds vaker gekozen om te bouwen in bestaande wijken en gebieden te transformeren. Die verdichting in de stad zorgt er alleen wel voor dat het voor projectontwikkelaars steeds ingewikkelder wordt, stelt de wethouder.

Van Dantzig: "De wooncrisis is real. We moeten zoveel mogelijk betaalbare woningen bouwen voor de woningzoekenden. Dat is niet omdat Reinier van Dantzig dat bedenkt, maar omdat er elk jaar 10.000 woningzoekenden bijkomen in Amsterdam."

De wethouder spreekt daarnaast van een nieuw fenomeen: het overvolle stroomnet in de stad, de zogeheten congestie. Om langdurige problemen te voorkomen, moeten in Amsterdam meerdere nieuwe onderstations worden aangelegd door Tennet en Liander. Maar juist de bouw van nieuwe onderstations zorgt voor onrust onder bewoners, mede door de zorgen die er zijn over de elektromagnetisch velden. Bij langdurige blootstelling is er een verhoogde kans op leukemie. De gemeente overweegt nu zelfs om mensen met zorgen te helpen verhuizen, om zo de noodzakelijke onderstations wel te kunnen bouwen.

Signalen

Het bureau van Van Dantzig ligt steeds voller met alarmerende signalen van marktpartijen en corporaties over de haalbaarheid van alle woningbouwplannen. "Gezien de hoge aantallen en de zorgelijke berichten wordt het steeds spannender of alle contracten nageleefd zullen en kunnen worden. Gemeente en marktpartijen zijn hierover in gesprek met elkaar. Hierbij is een belangrijk besef dat woningen (evenals vastgoed met andere functies) worden gebouwd en geëxploiteerd door marktpartijen en woningcorporaties en dat de gemeente een faciliterende rol heeft", schrijft de wethouder in zijn Woningbouwplan.

Quote

"Een economische crisis heeft uiteraard grote consequenties voor de woningbouwproductie en dan komen ambities verder onder druk te staan"

reinier van dantzig, wethouder woningbouw

De gevreesde terugloop van nieuwbouwwoningen is terug te zien in de zogeheten planvoorraad: het potentieel aan bouwplannen in de stad. Tot en met 2025 is de voorraad met bijna 60.000 woningen nog op orde, maar daarna is er aanvulling nodig. Het streven van de stad is om 7500 woningen per jaar in aanbouw te nemen, maar het is nog maar zeer de vraag of dat vanaf dit jaar gaat lukken. Woningzoekenden, zo'n tienduizend per jaar in Amsterdam, zullen rekening moeten houden met een terugloop.

Mocht er een economische crisis uitbreken, dan zullen de problemen mogelijk nog groter worden. "Een economische crisis heeft uiteraard grote consequenties voor de woningbouwproductie en dan komen ambities verder onder druk te staan. Er wordt door het college nagedacht over mogelijke crisisscenario’s", stelt Van Dantzig. 

Maatregelen

Om een daadwerkelijke crisis te voorkomen, draait Amsterdam aan verschillende knoppen. Zo is al eerder aangekondigd dat de indexering van grondprijzen dit jaar wordt gematigd. Voor dit jaar is die beperkt tot vijf procent, in plaats van de consumentenprijsindex (CPI), die op zo'n tien procent ligt.

Ook stelt de gemeente de kwaliteit en ambities van woningplannen bij. Er zullen door het college scherpere keuzes gemaakt gaan worden aan maatschappelijke voorzieningen, sport en infrastructuur en groen. Volgens Van Dantzig is dat nodig in tijden van hoge inflatie. Het bijsturen op de ambities draagt volgens de wethouder bij aan een gezonder Vereveningsfonds. In dat fonds worden projecten die de gemeente geld opleveren en geld kosten met elkaar verrekend. Het maakt onder meer sociale huur mogelijk, maar ook maatschappelijk voorzieningen.

Of dit allemaal voldoende is om een bouwcrisis te voorkomen, zal moeten blijken.

Heb je een (anonieme) tip, ervaring of informatie die je graag zou willen delen? Klik hier om rechtstreeks contact op te nemen met journalist Nicolaï Brannan of mail naar [email protected].