Dit weekend kwam naar buiten dat directeur Fransen een 'emotionele man' blijkt te zijn. Dat leidde regelmatig tot geschreeuw, scheldpartijen en schoppen tegen spullen wanneer iets hem niet beviel. De krant sprak met 32 oud-medewerkers van het debatcentrum. Van de huidige werknemers weigerde vrijwel iedereen medewerking.

Ontstaan

De wethouder sprak deze week wel met het huidig personeel, zo vertelde ze donderdagochtend. "Ook de huidige medewerkers hadden het gevoel niet veilig te zijn", zei Meliani. "Wist ik het eerder? Nee. Anders had ik ingegrepen."

Hoe de onveilige situatie op de werkvloer kon ontstaan? De wethouder: "We moeten ons realiseren dat er werkdruk is, dat betekent alleen niet dat je niet goed voor je medewerkers hoeft te zijn. Er is altijd overal wel ergens stress."

Ook de Raad van Toezicht (RvT) van de Zwijger was niet op de hoogte van de onveiligheid op de werkvloer. "Ik heb zaterdag met de RvT gesproken. Zij moeten de directie toetsen. De RvT heeft inmiddels gesprekken gevoerd met de medewerkers. Gisterochtend heb ik met de huidige medewerkers gesproken. De RvT heeft snel gehandeld", vindt de wethouder. 

"De medewerkers durfden de RvT niet eens te benaderen. Leden van de RvT waren ook aanwezig bijvoorbeeld bij de programma's van Pakhuis, maar niemand durfde hen aan te spreken", antwoordde Meliani op de vraag hoe het kon dat de RvT niet van de problemen op de hoogte was.

Vertrouwenspersoon

In 2021 heeft de gemeente gesprekken gevoerd met Pakhuis de Zwijger over de vertrouwenspersoon. Dit was tot die tijd adjunct-directeur Hester Tiggeloven, die tevens de echtgenote van directeur Fransen is. Na de gesprekken met de gemeente werd er een externe vertrouwenspersoon aangesteld. "Dat is wat mij betreft ook altijd beter", aldus de cultuurwethouder. 

Een nieuwe gedragscode bij de Zwijger zorgde wel voor verandering, betoogde Meliani, maar deed niet genoeg. "Er heerste nog steeds onveiligheid in de organisatie."

Subsidie

Vanuit de commissie werd ook gevraagd of de onveiligheid op de werkvloer ook gevolgen moet hebben voor bijvoorbeeld de subsidie die de Zwijger elk jaar krijgt. Meliani: "Moeten we korte op de instelling? Dan doe je de medewerkers tekort. We kunnen nooit vooruitlopen of aan de voorwaarden van de subsidie is voldaan. We moeten wel strakker toezien op de governance."

Afgelopen weekend trad de huidige directie terug. Er wordt op dit moment gezocht naar een nieuwe directie. De RvT van de Zwijger komt over een aantal dagen met een plan van aanpak. Ook het onderzoek naar de werk(on)veiligheid volgt binnen enkele weken.

Meliani besluit: "Het is belangrijk om vertrouwen te geven aan kunstinstellingen. Dan hangt het aan de mensen zelf hoe ze daarmee omgaan. Pakhuis de Zwijger heeft fantastische mensen in dienst, die fantastische programma's maken. Het terugtrekken van de directie laat zien dat ze geleerd hebben en het anders willen doen. Door dit te blijven agenderen, houden we hier heel veel aandacht voor."