Start van hoofdcontent

Politiek

nl

Groot Wassink: Amsterdam bereidt zich voor op structureel meer vluchtelingenopvang

17 maart 2023, 18.00 uur · Aangepast 18 maart 2023, 07.26 uur · Door Nicolai Brannan

Amsterdam gaat de komende jaren structureel meer vluchtelingen opvangen dan het nu al doet. Dat zegt wethouder vluchtelingenopvang Rutger Groot Wassink (GroenLinks) in het AT5-programma Park Politiek. Ook blijft de asielboot, een noodopvanglocatie bij het Westelijk Havengebied, mogelijk langer ligger dan aanvankelijk - maximaal een jaar - de bedoeling was. "De structurele locaties zullen er gefaseerd komen. We spreken met het kabinet over de vraag wat er nodig is en voor hoeveel mensen."

Groot Wassink is bezorgd over een nieuwe instroom aan asielzoekers die waarschijnlijk snel op gang komt. Vorig jaar luidde het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) namelijk rond deze tijd de noodklok. "Afgelopen week heeft staatssecretaris Eric van der Burg aan het veiligheidsberaad gevraagd om crisisnoodopvang plekken te verlengen", aldus de wethouder.

Hij vervolgt: "Crisisnoodopvang is tijdelijk, waar we al heel lang mee aan het hannesen zijn. Wat we nodig hebben is dat alle gemeenten hun verantwoordelijkheid nemen en vluchtelingen gaan opvangen."

Spreidingswet

Op dit moment werkt het kabinet aan de zogeheten spreidingswet die gemeenten moet verplichten een deel van de instroom in Nederland op te vangen. Groot Wassink: "Het wordt alleen een moeilijke kwestie om die door de Eerste Kamer te krijgen."

"We wachten natuurlijk heel erg tot het moment dat het kabinet durft te zeggen: elke gemeente moet vluchtelingen opvangen. Het is natuurlijk raar dat elke gemeente bij de huisvesting van statushouders wel een taakstelling heeft en bij opvang niet. Je ziet dat nu heel veel opvang in het Noorden van het land wordt geregeld, bijvoorbeeld in Ter Apel. Dat is in Zuid- en Noord-Holland stukken minder. Je moet het eerlijker gaan verdelen", aldus de wethouder.

Quote

"Toestanden zoals vorig jaar in Ter Apel moeten we als beschaafd land niet willen"

rutger groot wassink, wethouder vluchtelingenopvang

En als de Eerste Kamer al akkoord gaat, dan is dat naar alle waarschijnlijk niet op tijd om de instroom dit jaar te spreiden over Nederland. "Er is op korte termijn een tekort aan plekken, dus ik verwacht eerlijk gezegd dat het kabinet op hele korte termijn maatregelen neemt op ervoor te zorgen dat er voldoende plekken zijn. Anders krijgen we weer toestanden zoals vorig jaar in Ter Apel en dat moet je toch als beschaafd land niet willen", aldus de wethouder.

Mocht de spreidingswet er niet komen, dan verwacht Groot Wassink het kabinet middels een 'andere vorm' gemeenten gaat dwingen. "Ofwel gemeenten gaan het samen doen, of de staatssecretaris gaat zoals hij eerder in Tubbergen heeft gedaan locaties aanwijzen en dat is natuurlijk onwenselijk. Je kunt er dan beter zelf voor kiezen."

Meer locaties

Groot Wassink stelt dat Amsterdam extra ruimte heeft om op te schalen. Op dit moment vangt de stad zo'n 3500 vluchtelingen op, maar dat kunnen er wat hem betreft meer worden. "En dat is ook noodzakelijk. Als je kijkt naar de opgave waar we voor staan. Op dit moment doet Amsterdam al veel, maar tegelijkertijd denk ik dat het goed is om die capaciteit uit te breiden."

De wethouder is, zo zegt hij, 'constant' in gesprek met het kabinet om meer plekken aan te bieden. "We onderzoeken steeds nieuwe locaties, we willen een gastvrije stad zijn voor vluchtelingen. Er is ook groot draagvlak onder de Amsterdammers. Er zit altijd een maximum aan, maar een stad als Amsterdam kan makkelijker mensen opvangen dan een kleine gemeente."

Asielboot

De asielboot in de stad, bij het Westelijk Havengebied, blijft mogelijk ook nog na het einde van deze zomer liggen. In een interview met AT5 op 30 augustus 2022 zei Groot Wassink dat de boot er over een jaar niet meer zou liggen, maar daar komt hij nu op terug. "30 augustus 2023 is wat mij betreft niet de definitieve einddatum van de asielboot", aldus de wethouder. 

De asielboot

De boot is voor nu, na een evaluatie, verlengd met een halfjaar. Groot Wassink: "Het gaat er eigenlijk heel goed, misschien nog wel beter dan ik had verwacht. Het onderwijs was aan het begin niet goed en dat is nu beter. Zo'n boot vind ik geen ideale manier van opvang. Amsterdam moet naar structureel een aantal locaties, dus voor meerdere jaren, waar we mensen opvangen. Dan heb je het zeker over de aantallen waar we het nu over hebben (3500, red.), maar Amsterdam moet zich ook voorbereiden dat we substantieel meer mensen gaan opvangen."

Statushouders

Waar Amsterdam wel veel vluchtelingen opvangt, voldoet het niet aan de taakstelling voor het huisvesten van statushouders. "Ik voel me daar ongemakkelijk bij", reageert Groot Wassink. "Je ziet ook dat de taakstelling enorm toeneemt. Het is dit jaar, ten opzichte van vorig jaar, verdubbeld. Het is ook niet raar, er vluchten mensen naar Nederland. Het aantal mensen dat een status krijgt is ook vrij hoog, tot 82 procent. Die mensen moet je huisvesten, dat vind ik ook, ook in Amsterdam. Alleen is de afgrijselijke woningnood het meest ingewikkeld in grote steden. Wij moeten statushouders huisvesten, maar duizenden lukt gewoon niet."

Amersfoort en Utrecht gaven vorig jaar voor een korte periode alleen nog maar huurwoningen aan statushouders om de wachtlijsten in te lopen. Maar voor Amsterdam vindt Groot Wassink dat geen goed idee. "Ik zou dat niet goed vinden om in Amsterdam woningen te geven aan één groep. In de spreidingswet zit de mogelijkheid dat je  als stad meer doet aan de opvang kant en dan kan een andere gemeente meer doen aan de opvang. We moeten kijken hoe we elkaar daarin kunnen helpen."

Instroombeperking 

De discussie in Den Haag om de instroom van vluchtelingen te beperken noemt Groot Wassink een 'non discussie'. Volgens hem wijst onderzoek van de Adviesraad Migratie er ook op dat een maximum instroom op internationale studenten en arbeidsmigranten veel makkelijker is. "Vluchtelingen komen hier met een reden: oorlog. We hebben internationale verdragen. Om het in perspectief te plaatsen: dit jaar verwachten we zo'n 70.000 vluchtelingen en in 2030 verwachten we 1,3 miljoen arbeidsmigranten. Dat zijn nogal ongelijksoortige aantallen."

Een situatie zoals vorig jaar in Ter Apel? Dat zal niet meer gebeuren, besluit Groot Wassink. "Niet in Amsterdam, maar sterker nog: als dat in Ter Apel weer dreigt te gebeuren, dan zullen wij als Amsterdam te hulp schieten."

Bekijk hieronder het hele gesprek met wethouder Rutger Groot Wassink waarin hij ook ingaat op de uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen en de problemen rondom dakloosheid in de stad.

AT5

Heb je een (anonieme) tip, ervaring of informatie die je graag zou willen delen? Klik hier om rechtstreeks contact op te nemen met journalist Nicolaï Brannan of mail naar [email protected].