Tramlijn 3 pendelt op dit moment nog tussen het Flevopark in Oost en de Van Hallstraat in West, maar de  lijn rijdt oorspronkelijk tot de Zoutkeetsgracht in de Zeeheldenbuurt. Vanwege de afsluiting van de Bullebak, de brug tussen de Marnixstraat en het Haarlemmerplein, rijdt lijn 3 tijdelijk richting de Van Hallstraat. In mei van dit jaar moet tram 3 'gewoon' weer de oude vertrouwde route gaan rijden. 

Maar als het aan de nieuwe plannen van het GVB ligt, rijdt in 2024 tramlijn 3 helemaal niet meer door de stad. 'Het traject van tramlijn 3 wordt overgenomen door andere lijnen en een klein deel wordt niet meer bereden', zo valt te lezen in het conceptplan. Vanaf het Roelof Hartplein tot het Flevopark rijdt lijn 6 en vanaf het Roelof Hartplein tot de De Clercqstraat neemt lijn 12 de route over. Tussen de De Clercqstraat en het eindpunt Zoutkeetsgracht zou er geen tram meer rijden. Het GVB noemt bussen dan als alternatief. 

Jaar lang werkzaamheden

Ploos van Amstel, die lector is aan de HvA bij de studie citylogistiek, noemt de keuze om de haltes vanaf de De Clercqstraat tot het eindpunt niet te gebruiken verrassend. "Ik heb over de werkzaamheden voor tramlijn 3 een raadsadres ingediend. Ik vroeg mij namelijk af of de halte aan de Zoutkeetsgracht nou echt nodig is, maar een paar reizigers pakken de lijn zo ver. De eindhalte was nodig kreeg ik te horen."

"Voor de tramhalte wordt er gewerkt aan de rails in de Planciusstraat en bij het Zoutskeetplein, ook bouwen ze een nieuwe halte op de Zoutskeetgracht", licht Ploos van Amstel toe. Daarnaast behoren tot de werkzaamheden aan de Bullebak, die al ruim een jaar bezig zijn, ook nieuwe rails. "De Bullebak moest vernieuwd worden, maar is speciaal extra zwaar uitgerust voor de trams. Dat zijn kosten waar je miljoenen euro's voor moet investeren en heeft gezorgd voor extra overlast voor de buurt. Als er straks geen trams meer komen was dat echt nooit nodig geweest."

Geen samenhang

Van het volledige conceptplan van het GVB, waarin naast de tramlijnen ook de bussen en metro's aardig worden aangepakt, is Ploos van Amstel geschrokken. "Ik snap niet dat als je autoluw wil zijn, het ov zó ver gaat terugschroeven. Daarbij gaat het niet eens om alleen de Amsterdammers, maar ook om iedereen die hier komt om te werken of als toerist. Ik kan het niet begrijpen."

Volgens de lector zit er geen samenhang in de plannen die de laatste tijd zijn besproken door de gemeente. "We hebben het over knippen in wegen in de stad om het verkeer tegen te gaan en het ov meer ruimte te geven én dan wordt er gesproken om de snelheid op de weg te verminderen. Als ik die plannen met het conceptplan erbij optel, snap ik het gewoon niet."

Ploos van Amstel noemt metropolen als Londen en Parijs voorbeelden waar er goed wordt ingezet om het verkeer te ontmoedigen en mobiliteit door middel van het ov, en lopen juist wordt aangemoedigd. "Wat wil Amsterdam in de toekomst nou als vorm van mobiliteit?"

Een ander probleem wat volgens Ploos van Amstel niet te ontlopen is, is dat reizigers vanwege het extra overstappen de reis niet gaan maken of voor een ander vervoermiddel gaan kiezen. "Mensen moeten extra gaan wachten op haltes in de brandende zon of stromende regen. Daarnaast moeten ze soms ook nog een stukje lopen voor de overstap straks. Driekwart van de haltes in het ov is al niet geschikt voor iedereen. Zo'n overstap om de hoek erbij is dan echt funest voor de reis."

De lector vraagt zich af welk probleem Amsterdam precies wil gaan oplossen. "Ik snap niet hoe deze plannen precies samenhangen met de ambities die de gemeente heeft."

1,5 procent minder

Wethouder Melanie van der Horst (Verkeer en Vervoer) gaf gisteren aan dat door de nieuwe regeling 1,5 procent minder openbaar vervoer door de stad rijdt. "Er rijdt nog veel openbaar vervoer gewoon", aldus de wethouder. Volgens Van der Horst zijn de maatregelen om te knippen in de wegen en juist een autoluwe stad te worden 'heel goed' voor het ov in de nieuwe vorm. "Ze zijn bedoeld om het openbaar vervoer beter doorstroom te geven." Of de wethouder eerst op resultaten wil wachten voor die uitspraak heeft ze een duidelijk antwoord. "Als je geen geld hebt, moet je keuzes maken."

Het GVB moet bezuinigen omdat na de coronapandemie maar 80 procent van de reizigers is teruggekeerd, waardoor de opbrengst uit de kaartverkoop is gedaald. Daarnaast is er sprake van kostenstijgingen door de inflatie, bij het materiaal, de lonen en de nodige energie. Als laatste heeft het GVB te maken met een krappe arbeidsmarkt en een hoog ziekteverzuim. De afgelopen jaren kreeg de vervoerder steun van het Rijk, maar vanaf volgend jaar loopt die steun af. 

Het GVB liet weten dat het vervoersplan nu nog een concept is. "Bij de voorstellen die we doen, houden we rekening dat de meeste reizigers zo min mogelijk last ondervinden. Dubbelingen zijn uit het vervoersnetwerk gehaald, waardoor de reiziger een extra overstap kan hebben."