Toen de Jordaan werd gebouwd, had de buurt behoefte aan een kerk. "De mensen uit de buurt vonden het te ver om naar de Nieuwe Kerk op de Dam te gaan", vertelt predikant Johan Visser. En zo werd de Noorderkerk binnen twee jaar uit de grond gestampt. 

De eerste kerkdienst werd gehouden op 16 april 1623, precies over twee weken, tijdens Pasen. "Ik denk dat het een hele volle dienst was met een lange preek", zegt Visser. "We hebben nog gezocht naar wie er die dag zou hebben gepreekt, maar dat is niet bekend."

Grondige renovatie

In 400 jaar tijd maakten het gebouw en zijn bezoekers veel mee. Zo had het aan het einde van de vorige eeuw niet veel gescheeld of de kerk had niet meer bestaan. Een grote renovatie was zowel voor binnen als buiten nodig. De gemeenteleden haalden uiteindelijk het geld zelf op om de kerk te renoveren en werkten ook hard mee. "We poetsten elke zaterdag de kerk zodat we zondag toch een dienst konden houden", vertelt kerkganger Arianne ten Klooster.

Arianne en haar man Gerrit komen al dertig jaar lang in de Noorder en kennen het gebouw door en door. Zij waren er ook bij toen koningin Beatrix na de vijf jaar durende werkzaamheden de kerk weer mocht openen. "Ik mocht de mantel van de koningin vasthouden en dat was wel speciaal want ondertussen was ik zwanger van mijn oudste zoon."

Minderheid in de stad

De Ten Kloosters zitten samen met 250 anderen elke zondagochtend in de Noorder voor een kerkdienst. Volgens dominee Visser was dat aantal vroeger een stuk hoger. "Vroeger zaten hier echt wel eens 700 mensen. Die kwamen dan ook uit heel de stad. Vincent van Gogh schrijft bijvoorbeeld in zijn brieven dat hij hier naar de vroege dienst om 07.00 uur kwam."

Maar het kerkelijke is niet meer leidend voor iedereen in het dagelijkse stadsleven en dat merken ze in de Noorder ook. "Het is niet altijd makkelijk om een minderheid te zijn in een stad als Amsterdam. De kerk is een groot gebouw uit de tijd dat er veel meer protestantse gelovigen waren, dat maakt het nu ook wel kwetsbaar. Het is dan ook de vraag of je dat kan volhouden."

De Noorderkerk probeert dat op te lossen door activiteiten voor de omgeving te organiseren. Zo is de kerk op marktdagen open voor iedereen en komen er twee keer per week mensen van de daklozenopvang langs voor een kop koffie en een goed gesprek. Visser ziet de toekomst van de kerk daardoor positief in. "Natuurlijk zijn er mensen die de kerk helemaal niks vinden. Ik denk door de kerk open te houden en de drempel laag te houden, mensen meer verrast erover zijn dat ze hier welkom zijn en dat dit een plek is waar zij ook mogen zijn. Ik denk dat die kwetsbaarheid geen negatieve kanten heeft."