Officieel is de slavernij afgeschaft op 1 juli 1863, alleen de tot slaaf gemaakten moesten toen nog 10 jaar verplicht blijven werken op de plantages. Vandaar dat wordt gezegd dat de slavernij pas in 1873 écht afgelopen was. 

Hoe kon de slavernij drie eeuwen lang bestaan? ''Omdat er vooral in het begin heel veel geld mee te verdienen was, want mensen werkten gratis'', vertelt Hartendorp, die onderzoeker is aan de Universiteit voor Humanistiek. ''Maar daarnaast werden er in de periode van slavernij ideeën verzonnen over zwarte mensen, waarmee eigenlijk een soort rangorde gecreëerd werd waar witte mensen bovenaan kwamen te staan en zwarte mensen onderaan. En die rangorde maakte dat mensen andere mensen tot slaaf konden maken, zonder dat ze zich hier schuldig over hoefden te voelen.''

''Ik ben vier jaar lang in een dorpje, gelukkig ver van Amsterdam vandaan, wel regelmatig in elkaar geslagen vanwege mijn donkere huidskleur, dus ik vind dat het nog steeds wel doorwerkt'', vertelt een meisje in winkelcentrum Amsterdamse Poort. Ook Hartendorp zegt dat de ideeën uit de tijd van de slavernij zijn blijven  voortbestaan. ''Tot de dag van vandaag merk je die doorwerking, doordat wanneer mensen last hebben van anti-zwart racisme of wanneer ze uitgescholden worden, je eigenlijk die denkbeelden uit de tijd van de slavernij weer terughoort.''