De komst van de Deense cartoonist Kurt Westergaard (80) naar de Persvrijheidslezing in De Balie gaat gepaard met strenge veiligheidsmaatregelen. Het debatcentrum is vandaag tot aanvang van het evenement gesloten. Westergaard staat op een dodenlijst van Al-Qaida.
Westergaard spreekt vanavond op het Festival van het Vrije Woord ter gelegenheid van de Internationale Dag van de Persvrijheid. De tekenaar van spotprenten werd in 2006 wereldberoemd door een omstreden cartoon waarin hij de moslimprofeet Mohammed afbeeldde met een bom in zijn tulband. Sindsdien wordt Westergaard bedreigd en werd in 2010 een aanslag op hem verijdeld.
Bezoekers gescreend
Om veiligheidsredenen werd de komst van Westergaard pas zaterdag bekendgemaakt. De Balie is uitverkocht en alle aanwezigen zijn van tevoren gescreend. Niemand wordt meer toegelaten. Volgens directeur Yoeri Albrecht is er bij De Balie nog nooit zo veel beveiliging aanwezig geweest. 'Met de komst van Westergaard zijn we maanden bezig geweest', aldus Albrecht. De veiligheidsmaatregelen zijn uitgebreid besproken tussen De Balie enerzijds en de veiligheidsdriehoek van burgemeester, hoofdofficier van justitie en hoofdcommissaris van politie anderzijds.
Twijfel na Charlie Hebdo
Over het bezoek van Westergaard zou voor het eerst gesproken zijn in december 2014, melden journalisten van Nieuwsuur, die de voorbereiding van het evenement volgden. Na de aanslag op satirisch weekblad Charlie Hebdo in Parijs is er twijfel, maar in overleg met burgemeester Eberhard van der Laan wordt besloten de lezing door te zetten. Wel wordt afgesproken dat als de komst van de cartoonist uitlekt vóór 2 mei, het evenement wordt afgeblazen.
Knieval
Schrijversvereniging PEN Nederland besluit zich terug te trekken uit de organisatie van het festival, omdat ze 'de verantwoordelijkheid voor bezoekers en schrijvers niet kunnen dragen'. Yoeri Albrecht noemt die beslissing een 'knieval'. Journalist en radiomaker Maartje Duin besluit uit het bestuur van de vereniging te stappen. 'Ik vond het niet te verteren dat wij een paar maanden geleden met opgeheven potloden op de Dam stonden na de aanslag op Charlie Hebdo en wij ons nu terugtrekken uit dit evenement', zegt ze tegen Nieuwsuur.
Risicoverhogend
Volgens Albrecht staat het de kopers van een kaartje vrij om af te zien van een bezoek aan de Persvrijheidslezing. In dat geval krijgen zij hun geld terug. 'Bezoekers moeten wel weten waar ze naar toegaan, want de komst van Westergaard is wel risicoverhogend', aldus Albrecht. Afmeldingen heeft hij nog niet ontvangen, 'enthousiaste reacties wel'. Albrecht is verguld met de komst van Westergaard, 'want de vrijheid van het woord is in het gedrang'.
Vrijheid van meningsuiting aan banden
Volgens de organisatoren, waaronder de Nederlandse Vereniging van Journalisten (NVJ) en het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, leeft 84 procent van de wereldbevolking in een land waar de vrijheid van meningsuiting aan banden is gelegd. Op het Festival van het Vrije Woord staat de situatie in landen als Egypte, Turkije en Rusland centraal. Burgemeester Eberhard van der Laan van Amsterdam en Brahim Bourzik, oprichter van de Moslimkrant, behoren tot de aanwezigen.