GroenLinks won gisteren de gemeenteraadsverkiezingen, dat is duidelijk. Maar omdat pas zo'n twee derde van de stemmen geteld is, blijft onduidelijk hoe de zetels in de nieuwe gemeenteraad precies verdeeld zijn.
Even voor half een 's nachts besloot waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen dat het feestje voorbij was. De stembiljetten van 175 stembureaus waren nog niet geteld en een definitieve uitslag was ver van zeker. Met maar liefst twaalf gekozen partijen in de tussentijdse telling was één ding duidelijk: de Amsterdamse politiek is behoorlijk versplinterd.
De grootste partij was met 10 zetels nog nooit zo klein. En niet eerder waren er zo veel partijen in de gemeenteraad. De Amsterdamse kiezer - de pakweg 50 procent die de moeite nam om te stemmen, althans - heeft een enorm diverse volksvertegenwoordiging gekozen. Hoewel onduidelijk is of nieuwkomers Bij1 en ChristenUnie daadwerkelijk hun ene zetel zullen behouden, beginnen de formatiegesprekken voor een nieuw college al vanochtend om 10.00 uur.
Lees ook: Voorlopige einduitslag: 12 partijen in de raad met 'slechts' 10 zetels voor GroenLinks
Want GroenLinks-lijsttrekker Rutger Groot Wassink laat er geen gras over groeien. Kort na de eerste exitpoll, waarin zijn partij op 11 zetels stond, gaf hij woensdagavond aan om direct te beginnen met de formatiegesprekken. Even later maakte hij al de naam van de informateur bekend, dat is namelijk oud-wethouder en partijgenoot Maarten van Poelgeest. Terloops liet Groot Wassink ook nog weten dat hij hoopt dat zijn partij de nieuwe burgemeester levert.
Links wint en verliest
Het is geen geheim dat GroenLinks het liefst een college vormt met de PvdA en SP. Maar terwijl GroenLinks van 6 naar 10 zetels groeide bij de laatste tussenstand, halveerden de rode partijen. De PvdA ging van 10 naar 5 zetels, de SP van 6 naar 3. Een 'linkse meerderheid' is er nu niet, ook al verdriedubbelde de Partij voor de Dieren naar 3 zetels. Dat betekent dat verliezer D66 (van 14 naar 8 zetels) of de VVD (bleef op 6 zetels) nodig is voor een stabiel college.
Lees ook: GroenLinks-voorman Rutger Groot Wassink: 'Nu al een geweldige dag'
Vier nieuwkomers
Hoewel sommige van deze partijen vroeger golden als uitersten van elkaar, is dat vanaf vandaag anders. De kleine conservatieven van CDA en Partij van de Ouderen behielden hun ene zetel. En dan zijn er maar liefst vier nieuwkomers. DENK (3 zetels) en Bij1 (1 zetel) brengen een totaal nieuw geluid de raad in, net als Forum voor Democratie dat nu ook op 3 zetels kan rekenen. Daarnaast maakt de ChristenUnie haar debuut in de raad. De traditionele partijen zijn zo langzamerhand het midden.
Lees ook: Forum voor Democratie in exitpoll op 2 zetels: 'Dit valt niet tegen'
Het kan nog best een lastige puzzel opleveren. Vier jaar geleden deed bijna geen enkele gemeente langer over de formatie van een nieuw college dan Amsterdam. Toen waren ruim twaalf weken van verkenningen en onderhandelingen nodig.