Vandaag was in het Wertheimpark de nationale herdenking van de Holocaust. Onder andere premier Mark Rutte en burgemeester Femke Halsema waren aanwezig.
Morgen, 27 januari, is het 75 jaar geleden dat concentratiekamp Auschwitz werd bevrijd. Die dag is door de Verenigde Naties aangewezen als internationale bevrijdingsdag. Vanochtend trok er vanaf de Stopera een stille tocht naar het Wertheimpark. Daar is het Auschwitz-monument Gebroken Spiegels van Jan Wolkers.
'Spinoza, Da Costa, Israels, Chopin. Geliefd in Amsterdam, Nederland en Europa. Hun namen werden verwijderd uit onze publieke ruimte. Alleen omdat het Joodse namen waren'
In het park, vernoemd naar de Joodse ondernemer en filantroop Abraham Carel Wertheim, stond burgemeester Halsema vooral stil bij het verdwijnen van Joodse namen uit de publieke ruimte. 'In 1942 werd de naam van het park op last van de bezetter veranderd in zijn oude naam: Parktuin', sprak Halsema. 'Spinoza, Da Costa, Israels, Chopin. Geliefd in Amsterdam, Nederland en Europa. Hun namen werden verwijderd uit onze publieke ruimte. Alleen omdat het Joodse namen waren.'
Ook stond Halsema stil bij het gebrek aan verzet tegen deze gang van zaken. 'Als de bestuurder van de tram de halte ‘Bollandpark’ aankondigde waren er vaak wel een paar reizigers die hem corrigeerden en
zachtjes zeiden: ‘Sarphatipark’. Dat het protest van de overgrote meerderheid van de Amsterdammers niet verder ging dan dat, ook dat mogen we ons herinneren.'
Namenmonument
Na de Tweede Wereldoorlog kregen de straten, parken en pleinen weer hun oude naam. De namen van de overleden Joden kwamen daarentegen niet meer terug. 'Daarom zijn de Joodse familienamen nu te lezen in de rouwkamer in de Hollandse Schouwburg, én op de Schaduwkade op de Nieuwe Keizersgracht, én op de struikelstenen in de stad. Daarom verwelkomen wij het Namenmonument waarmee de ruim 102.000 vermoorde joden die in Nederland woonden een plek krijgen', zei Halsema.
De burgemeester benadrukte dat deze mensen nooit meer vergeten mogen worden. 'Laat geen Joodse naam in deze stad ooit nog worden weggevaagd. Niet van de dichters, schilders en componisten uit vervlogen eeuwen. Niet van de kinderen die nog geboren moeten worden. Niet van de vaders en moeders, zonen en dochters, broers en zussen, ooms en tantes, neven en nichten, grootvaders en grootmoeders die wij vandaag herdenken. Laat hun namen worden genoemd. Door ons en door generaties die na ons komen.'