De Amsterdamse wooncrisis wordt er niet mee opgelost, maar het geeft wel wat lucht in de overspannen markt: de wooncoöperatie. In zo'n coöperatie worden de woningen door de leden zelf betaald en gerealiseerd. Volgens Clemens Mol van stichting !WOON gaat het om een in Nederland relatief nieuw fenomeen. "We moeten dit nieuwe instrument eerst gaan ontdekken, en dat gebeurt nu. Het begon langzaam, maar nu gaat het wel heel snel."
De twee jonge Amsterdammers Quirijn en Alex zijn op zoek naar kavel 9, ergens op het Centrumeiland op IJburg. Want dat kavel is binnenkort misschien wel van hun. Of beter, van de wooncoöperatie waar ze bij horen: De Torteltuin. De gemeente moet nog beslissen of het Kavel naar de Torteltuin gaat, of naar wooncoöperatie Stroom. Over twee weken leveren de ongeveer dertig leden van De Torteltuin hun plannen in bij de gemeente.
Alex: "Er staan een aantal onderdelen in. Bijvoorbeeld over de visie, de financiën, en de gemeente gaat dat gewoon als geheel beoordelen." En daarna begint het volgens Quirijn pas echt. "Als je groen licht krijgt dan mag je het hele plan gaan uitdenken. Van hoe je het gaat inrichten, tot hoe de kamers eruit moeten zien. Wat er gemeenschappelijk is, waar je zelf gaat wonen. Dan begint het echte denken eigenlijk."
Wooncoöperatie of wooncorporatie?
Een wooncoöperatie is de tegenhanger van een wooncorporatie. Het scheelt maar een paar letters, maar het verschil is groot, legt Clemens Mol van stichting !WOON uit. "Een wooncorporatie, een toegelaten instelling, is een door de woningwet gereguleerde stichting of vereniging die wordt gecontroleerd door het Rijk. Bij een wooncoöperatie bouwen de bewoners zelf hun woningen, en huren eigenlijk van zichzelf. De woningnood is hoog. Betaalbare woningen zijn moeilijk te vinden. Wooncoöperaties zijn een manier om betaalbare woningen te realiseren. Naast wat corporaties doen. Dus het is een hele belangrijke aanvulling die we in de stad nodig hebben."
Pioniers
De leden van wooncoöperatie De Warren zijn een beetje de pioniers in de stad. Zij kregen in 2018 een bouwkavel op IJburg toegewezen. Waar inmiddels is begonnen met bouwen. Volgens Mol is het de afgelopen jaren snel gegaan. "De Warren is aan het bouwen, Bajesdorp is bijna aan het bouwen, de Nieuwe Meent gaat bijna bouwen. Dus het is in opkomst. De gemeente gaat dit jaar nog een aantal kavels uitgeven. Dus het is in opkomst, maar het is iets nieuws in Nederland."
Tekst gaat verder onder de video
Amsterdam wil dat in 2040 tien procent van de nieuwbouw bestaat uit wooncoöperatieprojecten. Waar de pioniers van De Warren het wiel nog moesten uitvinden, is het nu allemaal wat makkelijker geworden. Voor de financiering bijvoorbeeld is er nu een leenfonds van de gemeente. Als aanvullende lening op de eigen inbreng en de lening van een bank. "Banken deden in het begin moeilijk over de financiering," zegt Mol. Veel initiatieven moesten naar banken in Duitsland uitwijken. Maar inmiddels zijn er ook banken in Nederland enthousiaster geworden. Dus ik weet dat die hobbel intussen een stuk minder is."
Meer kavels beschikbaar
De komende jaren gaat de gemeente nog eens dertien kavels uitgeven voor wooncoöperaties. Als je het vergelijkt met bijvoorbeeld Duitsland - waar wooncoöperaties bijna 2.5 miljoen woningen in bezit hebben - zijn de ambities van Amsterdam bescheiden. Maar het is een start volgens Mol. "De gemeente zegt eigenlijk: 'Het is nu een niche, en we willen dat het een - misschien niet zo groot - aandeel wordt op de woningmarkt. En op die manier kan bijdragen aan betaalbare huisvesting in Amsterdam'. Als stichting !WOON hebben we de opdracht gekregen om groepen hierover te informeren. Cursussen aan te bieden. Op die manier willen we mensen echt laten zien wat een wooncoöperatie voor hun kan betekenen. Er is nu ook een vereniging van wooncoöperaties in Amsterdam. Daarmee zijn we denk ik in staat om een beweging te laten ontstaan, die voor betaalbare woningen gaat zorgen."
"We zijn altijd op zoek naar mensen die lid willen worden."
Wooncoöperaties zijn dan misschien niet dé oplossing voor het woningprobleem in de stad, maar volgens Torteltuiners Alex en Quirijn wel een deel van de oplossing. "De huizen die hier gebouwd worden blijven eigenlijk voor altijd van de mensen die in Amsterdam wonen. Dus iemand die lid is van de vereniging moét er wonen. En als die persoon weggaat kan het huis niet worden verkocht of aan iemand anders worden doorverhuurd. Dus dit blijft altijd voor de kostprijs verhuurd worden aan mensen die in Amsterdam willen wonen. En we zijn altijd nog op zoek naar mensen die lid willen worden van onze wooncoöperatie."
De strijd om bouwkavel 9 op IJburg tussen de Torteltuin en Stroom is nog niet gestreden. Alex vindt het spannend, maar zegt tegelijkertijd dat hij het de concurrent ook wel gunt. Want het gaat Alex niet alleen om het wonen. Hij is het avontuur ook begonnen met een activistische inslag. Namelijk dat betaalbaar en duurzaam wonen mogelijk moet zijn. "Het is gewoon ontzettend mooi om te zien dat er zoveel coöperaties zijn die bezig zijn om deze vorm van wonen ook aan de samenleving te laten zien. En ik hoop eigenlijk dat door het realiseren van zoveel mogelijk van dit soort projecten, het ook andere mensen activeert om zich te gaan organiseren. En zo proberen om hun eigen woonomgeving vorm te geven."
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!