Verdriet over verbreken banden met Hermitage Sint-Petersburg: "Kunst is onschuldig"

Per direct is de tentoonstelling Russische Avant-Garde gesloten. Hoewel kunstkenners de beslissing begrijpen vanwege de ernstige situatie in Oekraïne, vinden zij dat kunst en politiek eigenlijk los van elkaar moeten staan.

"Lang heeft de Hermitage Amsterdam zich afzijdig gehouden van politieke ontwikkelingen in het Rusland van Poetin", schrijft het museum in een verklaring. "Politiek richt zich immers op de alledaagse werkelijkheid en onze oriëntatie ligt bij de kunstschatten en -stromingen die eeuwen omspannen. Door onze zorgvuldig opgebouwde banden met het State Hermitage Museum in Sint-Petersburg hadden we toegang tot een van ‘s werelds beroemdste kunstverzamelingen waaruit wij voor onze tentoonstellingen konden putten. De recente aanval van Rusland op Oekraïne maakt deze afzijdigheid niet langer houdbaar."

Kunsthistoricus Sabry Amroussi betreurt deze beslissing: "Het is onterecht dat kunst nu verwikkeld is met politiek."Volgens hem moet het gaan om de kunst, waarmee vaak juist kritiek werd geuit op de maatschappij en bijvoorbeeld het Stalin-regime. ''De kunstenaars hebben hier niet om gevraagd."

Symbool van de Russische staat

Voor Sjeng Scheijen, conservator van de Russische tentoonstelling, was de beslissing om de banden te verbreken een klap. "Toen ik het hoorde, werd ik verdrietig. Dit instituut heeft 20 jaar lang fantastische tentoonstellingen gemaakt met Nederlandse, Europese en nu dus Russische kunst." Wel begrijpt hij dat de Hermitage geen andere keuze had: "de Hermitage werd een symbool van de Russische staat en in deze emotie van de oorlog moest dat symbool vallen."

Welke gevolgen het breken van de banden heeft is nog niet helemaal duidelijk, maar volgens de historicus en de conservator is het voortbestaan onzeker. Amroussi: "Als dit museum een andere naam op de gevel had gehad, was dit nooit gebeurd. De mensen associëren dit museum met de propaganda van Poetin. De Hermitage uit Sint-Petersburg is zo verweven met de Russische staat dat je dit niet kunt voortzetten in de huidige vorm."

Ook Scheijen weet niet hoe de toekomst van Hermitage Amsterdam eruit zal zien: ''Hermitage zal zich helemaal opnieuw moeten uitvinden, dit hele instituut bestond vanwege die banden. Ik weet niet wat het betekent op dit moment, maar het instituut zoals het bestond, bestaat niet meer. Zonde, vindt Sabry: "Kunst is onschuldig en wordt geofferd op het blok van de politiek en dat zou niet moeten kunnen."