Een kunstenaarsvrijplaats in Weesp heeft acht Oekraïense vluchtelingen opgevangen in een leegstaand huisje op het terrein. Maar de gemeente wil dat dat na 1 juni afgelopen is, op straffe van een dwangsom van 20.000 euro voor de kunstenaars. "Wij snappen nog steeds niet waarom."
Eigenlijk zijn ze nog steeds verbijsterd, de kunstenaars, theatermakers en ambachtslui die de Oekraïnse vrouwen en hun kinderen op hun werklandgoed Het Domijn hebben opgevangen. Want was het niet de gemeente Weesp die hen vroeg om mee te denken voor een oplossing voor de vluchtelingen?
Na dat verzoek reden ze persoonlijk naar Polen om de vluchtelingen op te halen en op te vangen. En die hebben het direct goed naar de zin. "We hebben het hier fijn", vertelt Yana (27). De ruimte doet hen goed, het omliggende groen biedt bescherming en rust en de kinderen houden van de vrije sfeer die er hangt op Het Domijn.
Hotel
Niet veel later - Weesp valt inmiddels onder de gemeente Amsterdam - rijdt een taxi het terrein op. Voor de Oekraïners, die wordt gevraagd direct in te stappen. Het terrein is niet brandveilig genoeg, zegt een meegekomen brandweerman. De gezinnen kunnen terecht in een hotel en moeten vertrekken.
"Zo'n situatie is daarna nog drie, vier keer voorgevallen, steeds met veel intimidatie en dwang", herinnert kunstenaar Joost Conijn zich. De creatievelingen springen ertussen, en weten tijd te winnen. Ze gaan aan de slag om de opgesomde zorgen van de brandweer weg te nemen. "Eén van ons sprong direct in de auto om een brandtrap te regelen." Een paar dagen later is de trap geïnstalleerd.
Noodwet
"Maar daarna was de brandveiligheid niet meer het punt", vertelt theatermaker Rachel Schuit. "De gemeente gooide het toen op het feit dat Het Domijn een bedrijventerrein is, en dat wonen hier niet mag volgens het bestemmingsplan."
Strikt genomen is dat juist. Wel gaat de gemeente voorbij aan een landelijke noodwet, die het mogelijk maakt dat Oekraïense vluchtelingen worden opgevangen op onder meer bedrijventerreinen. Dat gebeurt op dit moment door heel het land.
En binnenkort ook in Weesp. Vorige week vrijdag maakte de gemeente bekend op een nabijgelegen bedrijventerrein een pand te verbouwen voor opvang. Eind juni kunnen daar 200 Oekraïners worden opgevangen. En als het daar kan, moet het ook op Het Domijn kunnen, vindt Joost: "Onder die wet zouden die families ook hier kunnen blijven, denken wij. Maar de gemeente houdt dat tegen, en wij snappen niet waarom."
Dwangsom
Een bezoek van wethouder Rutger Groot Wassink aan Het Domijn verandert niets aan de situatie. De gemeente houdt voet bij stuk: er is plek voor de vluchtelingen op andere opvanglocaties, de kunstwerkplaats is niet geschikt om te wonen. Als de Oekraïners niet zijn vertrokken per 1 juni, dreigt de gemeente een dwangsom van 20.000 euro op te leggen.
Masha (36) moet niet denken aan vertrek. "We zijn uitgeput door de hele situatie", zegt ze. Aan tafel zitten de kinderen aan het huiswerk, ergens buiten klinkt het getik van hamer op hout en het gesnerp van een cirkelzaag. De kinderen kijken niet op of om.
Schriftelijke reactie van de gemeente:
Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft de gemeente Amsterdam aan veel bedrijven (hotels, hostels) een uitvraag gedaan of er opvang mogelijk is. Het ging hierbij nadrukkelijk om een uitvraag en een eerste inventarisatie. Het Domijn is niet geschikt bevonden als locatie voor opvang. Het is vervelend dat de gebruikers van Het Domijn deze inventarisatie anders hebben opgevat.
Het terrein heeft geen woonbestemming en is niet geschikt bevonden als veilige locatie om ’s nachts te verblijven. Overdag mag hier wel worden gewerkt door de kunstenaars die het terrein gebruiken. Al voor het uitbreken van de oorlog in Oekraïne is er contact geweest met Het Domijn over het juiste gebruik van de locatie. Ook toen is geconcludeerd dat het niet veilig is om ’s nachts te verblijven.
De gemeente heeft verschillende keren contact gehad met de gebruikers van Het Domijn. Ook
is de wethouder afgelopen week op bezoek geweest om de situatie toe te lichten. Ook hier
wordt de gastvrijheid van de kunstenaars gewaardeerd. Maar Het Domijn is geen veilige en
geschikte locaties om te wonen. Nachtopvang van vluchtelingen is daarom ook niet mogelijk.
Voor deze vluchtelingen uit Oekraïne is een plek beschikbaar in de gemeentelijke opvanglocaties. Het is uiteraard mogelijk om overdag wel op Het Domijn te verblijven.
Het klopt dat de staatssecretaris heeft opgeroepen om coulant met de regels om te gaan. Ook vanuit de gemeente Amsterdam kijken we hiernaar. De locaties moeten dan echter wel geschikt zijn en aan een aantal voorwaarden voldoen. Zo moeten ze over minimaal 100 opvangplekken beschikken, tegen redelijke kosten kunnen worden gerealiseerd en op korte termijn voor één tot drie jaar beschikbaar zijn. Het Domijn voldoet niet aan al deze eisen.
💬 Whatsapp ons!
Heb jij tips? Of een interessante foto of video gemaakt? Stuur ons jouw nieuws op 0651190938!