Op Daltonschool Nellestein in Zuidoost hebben ze de vierdaagse lesweek al voor het tweede jaar uitgeprobeerd. Op woensdag worden er meer dan twintig workshops voor alle groepen gegeven, van vloggen tot koken en dansen. "Het draagt bij aan de ontwikkeling van het kind en we zorgen dat alle lessen die worden gegeven ook in ons curriculum passen", zegt directeur Jenny Horstink.

Maar die 'nieuwe' aanpak komt niet voort uit die pedagogische ontwikkeling. De oorsprong zit hem in het lerarentekort. Stadsbreed lag afgelopen schooljaar het tekort op ongeveer 15 procent, laat Arnold Jonk van het Noodplan Lerarentekort Amsterdam weten. Dat betekent dat een op de acht benodigde leraren niet kan worden gevonden.

Van 7 naar 50

Bij het initiatief Andersom.Amsterdam kunnen scholen terecht die hulp nodig hebben bij het invullen van deze vijfde bonusdag. Daar zijn inmiddels 50 scholen aangemeld, terwijl er in 2020 nog een pilot werd gedraaid met maar zeven scholen. Er zijn hoogstwaarschijnlijk meer scholen die dit hanteren, maar dit wordt niet bijgehouden wanneer een school het geheel op eigen kracht oplost.

Horstink heeft er samen met haar team voor gekozen om de gehele woensdag op te vullen met workshops, maar er zijn ook scholen die op te vullen uren voor specifieke klassen invullen met workshops en lessen van professionals. "Het zijn mensen die niet bevoegd zijn als leerkracht, maar door er bevoegde docenten bij te zetten kan het overzicht en de verantwoordelijkheid nog steeds worden genomen."

De scholen die voor deze aanpak kiezen hebben ofwel bevoegde docenten rondlopen die het overzicht bewaren, maar soms worden er ook 'onbevoegde maar bekwame' leerkrachten ingezet. Twintig procent van de lestijd mag namelijk ingevuld worden door bekwame docenten die (nog) niet bevoegd zijn om les te geven. "Onze basisvakken worden wel gewoon door bevoegde docenten gegeven, de voorbereidingen daarvoor worden zelfs beter omdat docenten daar nu de woensdag voor hebben", zegt Horstink. Dit wordt ook door het Noodplan bevestigd.

Het is geen oplossing, maar het zorgt wel voor overleven op dit moment. "We hebben meer bevoegde leerkrachten nodig", vindt Horstink. Daar sluit onderwijswethouder Marjolein Moorman zich bij aan: "Dat je ernaar kijkt hoe je ook andere dingen kunt bieden op scholen is een goede ontwikkeling." De urennorm in Nederland ligt namelijk erg hoog. "Dan moet wel de kwaliteit echt op orde zijn. Want als je minder onderwijs krijgt, betekent het dat je wel heel goed onderwijs moet krijgen. Daar heb ik wel zorgen over."

Hoe groot het lerarentekort komend schooljaar precies is, blijft nog onduidelijk tot na de zomervakantie. "Maar de verwachting is dat dat ongeveer even hoog ligt als nu", zegt Jonk namens het Noodplan Lerarentekort. "Er zullen scholen enthousiast zijn, maar de meeste scholen zullen dit systeem gewoon terugdraaien als er genoeg docenten worden gevonden." Voor de wethouder blijft kwaliteit het belangrijkst: "Kwalitatief onderwijs met brede talentontwikkeling lijkt me helemaal geen slecht idee."

Horstink is één van die enthousiastelingen en ziet hier wel toekomst in: "Het hoort bij onze Dalton-aanpak. Daarbij moeten we denken hoe we met het onderwijs omgaan. Zijn we overtuigd dat alleen bevoegde mensen voor de klas moeten staan, of zijn creatieve dingen ook belangrijk?"