"Geen buizen, maar huizen": De Straten duikt in de Nieuwmarktrellen

In metrostation Nieuwmarkt vertelt Vincent over de eerste metrolijn die in Amsterdam werd aangelegd. Metrotunnels werden destijds bovengronds gebouwd, en daarna de grond in geplaatst. Dat betekende dat een groot deel van de oude Nieuwmarktbuurt zou verdwijnen en hele huizenblokken moesten worden gesloopt. In 1975 komt het na jarenlange protestacties tot een geweldsuitbarsting. Ook wel bekend als de Nieuwmarktrellen. Vincent vertelt: "Het leek wel een staat van beleg. Het ging hard tegen hard." 

In het metrostation zien we een enorme sloopkogel de muur in gaan: "Het is een symbool voor de vernieling van de oude Nieuwmarktbuurt. Het staat voor de strijd van de bewoners." Inmiddels zijn er in Amsterdam weer nieuwe metrolijnen aangelegd. Maar dat ging niet zomaar: "Na de nieuwmarktrellen heeft de gemeente besloten om geen nieuwe metrolijnen meer aan te leggen. Metrolijn 50, oftewel de Ringlijn, werd in de eerste instantie Ringsneltram genoemd." Toch bleef de drukte toenemen en trams hadden moeite om zich door de stad te bewegen. De enige oplossing was om onafhankelijk van het andere wegverkeer een verkeermiddel te realiseren. Dus na een lange tijd werd het woord metro weer geaccepteerd in de stad. 

Huib woont sinds 1971 in de Nieuwmarktbuurt en was een van de actievoerders van Aktiegroep Nieuwmarkt. Zij verzetten zich tegen de sloop van woningen voor de aanleg van de metrolijn. Dat deden ze door de gebouwen te bezetten en te kraken. "We gingen er niet weg. We bleven tot het bittere eind." Tijdens de geweldsuitbarsting kregen vooral de sympathisanten buiten ervanlangs: "Zij steunden ons op straat en werden natgespoten en met de knuppel eruit gejast." Als de politie de gebouwen waar de actievoerders in zaten binnenvielen, ging dat gepaard met traangas en arrestaties. Ook Huib is twee keer gearresteerd. "Zodra we eruit waren stonden meteen de kogels klaar om te slopen." De metrolijn is er uiteindelijk gekomen, maar toch is Huib trots op wat Aktiegroep Nieuwmarkt bereikt heeft. "De visie op hoe je de stad bouwt is mede door ons veranderd."  

Je zou het huis van Laura en Petra met zijn felblauwe, gele en groene buitenkant het opmerkelijkste gebouw in de Sint Antoniesbreestraat kunnen noemen. Laura vertelt: "We houden inmiddels veel van het pand. Maar ik ben blij dat ik aan de binnenkant woon." Ze woont er inmiddels al 17 jaar en Petra is er net een paar maanden geleden komen wonen. Petra: "We zijn beste vriendinnen, dus ik was hier al een kind aan huis." Het huis wordt gedeeld met anderen, ze wonen in een woongroep. Er wonen zes volwassenen en drie kinderen, waaronder die van Laura: "Ik doe het alleen, en dit maakt het veel minder alleen."