Start van hoofdcontent

Cultuur

nl

Niets meer over van Fata Morgana-kunstwerk in Bos en Lommer: "Voel me in de steek gelaten"

17 oktober 2023, 14.46 uur · Aangepast 18 oktober 2023, 07.42 uur · Door Jimmy Miltenburg

Een ravage onder de A10, waar voorheen het Fata Morgana-kunstwerk van kunstenaar Leonard van Munster de aandacht trok. Het is volledig gesloopt door vandalen, tot groot verdriet van de kunstenaar. Al jaren probeert hij de gemeente zo ver te krijgen de hekken om het werk heen te voorzien van goede sloten.

AT5

Sinds de opening in 2009 is het kunstwerk - officieel getiteld 'Under Heaven 02' - een in het oog springend geheel bij de donkere doorgang onder de A10 in Bos en Lommer. Bij de opening zei kunstenaar Leonard van Munster: "Een stukje paradijs zou je haast zeggen. Maar het is wel allemaal van plastic en het is onbereikbaar." Maar deze plastic voorstelling van dat paradijs bleek allang niet onbereikbaar voor kwaadwillende bezoekers, want al meerdere keren werd het kunstwerk vernield.

Tussen de brokstukken lopend, mompelt Van Munster enkele moedeloze kreten. "Jongens, het is wat", zegt hij terwijl hij wat onderdelen van het werk verplaatst. "Ja, vernielen is altijd makkelijker dan iets opbouwen." 

Radeloos

Er is bijna niets meer van het werk te herkennen en dus slaat de radeloosheid bij Van Munster toe. "Het enige wat de gemeente moest doen, was zorgen dat de verlichting werkte en dat de hekken afgesloten werden", zo beschrijft de kunstenaar de samenwerking met de gemeente. "Alle koperleidingen zijn gestolen en ik heb toen gebeld: gemeente zouden jullie de hekken willen afsluiten?  Als de koperleidingen worden gejat, dan werkt de verlichting niet meer."

Bekroond

Op meerdere plekken zijn er deuren die toegang geven tot het omheinde stuk grond onder de ringweg. Er worden hier onder andere metingen gedaan door de GGD voor de hoeveelheid fijnstof in de lucht. Sinds 2009 zorgt het kunstwerk er voor kleur en krijgt het complimenten. Zo wil het kunstcuratorium, het orgaan dat de stad adviseert over kunst, de kunst behouden. Ook is het recentelijk nog bekroond. "Dit werk is onlangs uitgeroepen tot één van de 100 meest toonaangevende kunstwerken in de openbare ruimte in Nederland sinds 1945", vertelt Van Munster. "Gemeente, doe daar wat mee."

AT5

De kunstenaar wil het werk graag heropbouwen, want ook voor hem betekent het veel. Wel op voorwaarde dat de gemeente dan écht helpt met het degelijk afsluiten van het terrein. Momenteel zijn namelijk alle toegangsdeuren open, of gemakkelijk te openen. Iets waar Van Munster al jaren mee bezig is, maar door de gemeente nooit naar tevredenheid is opgelost.

"Ik voel me echt in de steek gelaten", vertelt hij. "In plaats van dat de gemeente dacht van hé, dit is belangrijk voor de stad en voor de bewoners, laten ze het verslonzen. Ik heb er ambtenaren bij gehad en die zeiden dan, dat is de tactiek van de verschroeide aarde, het is nu zo vernield, nu heeft het ook geen zin meer."

Rijkswaterstaat

Volgens de gemeente heeft Rijkswaterstaat de vergunning voor de bouw van het werk verleend en heeft het stadsdeel daarom ook geen zeggenschap in het eventuele behoud van het kunstwerk. Volgens het stadsdeel heeft die "allerlei maatregelen genomen om de locatie te beschermen en meermaals acties ondernomen wanneer de hekken weer opengebroken waren door vandalisme. Garanties zijn helaas niet te geven en in de praktijk blijkt dit zeer lastig."

In de overeenkomst die is opgesteld in 2008 staat dat het stadsdeel zorg draagt voor het hekwerk. Hoewel ze zeggen dat het niet mogelijk is om het helemaal hufterproef te maken en dat er geen garanties op dat gebied te geven zijn, zitten er momenteel niet eens sloten in de deuren van het hekwerk. Ook die verantwoordelijkheid lijkt de gemeente niet (meer) te willen nemen.