Start van hoofdcontent

Stad

nl

Nu al grote drukte op de Wallen: Wanneer is druk te druk en wat doe je ertegen?

2 april 2017, 15.46 uur · Aangepast 13 april 2017, 23.45 uur

Nee, dit zijn geen foto's van Koningsdag. Buurtbewoner Edwin Schölvinck legde vorige week zaterdagvond de 'gewone' drukte op de Wallen vast en trekt aan de bel. Hij maakt zich zorgen over de veiligheid. 

'Ik woon hier 25 jaar. Elk jaar zag ik het toenemen. Tegenwoordig is het vrijdagavond en zaterdagavond eigenlijk altijd zo druk als je op de foto's ziet. Het bouwt op tot een uur of tien 's avonds, dan gaan de meeste mensen weer naar hun hotel of naar huis.'   

Bekijk ook: Bewoners vrezen voor veiligheid op Wallen door drukte: 'Je komt er niet meer doorheen'

Voor Schölvinck is op de Wallen de grens bereikt. Het is te druk, vindt hij. Je kunt nu al bijna over de hoofden lopen en dan moet het nog Pasen en zomer worden. 'Zoveel dronken mensen en grote groepen stevige Engelsen. In zo'n menigte kan de politie toch niet veilig werken?'  

Goede vraag. Maar laten we beginnen met de vraag wanneer een straat eigenlijk te druk is.  
Voor het beoordelen van de veiligheid kun je in de eerste plaats kijken naar de publieksdichtheid, het aantal mensen per vierkante meter, zegt Mari van Dorst, directeur van Crowd Support en expert in evenementenbeveiliging. 'Het is belangrijk dat individuele bewegingsvrijheid blijft bestaan en dat een menigte niet verandert in een vloeibare massa. Dat verschijnsel is zeer gevaarlijk. Daar lijkt hier geen sprake van te zijn.'  

Van Dorst schat de situatie op de Wallen nog niet in als onveilig. 'Wat ik op de foto's zie, geeft niet direct aanleiding voor zorgen. Het is wel goed voor te stellen dat omwonenden niet te spreken zijn over de drukte in de straten.' Je moet ook letten op de sfeer, zegt Winnie Daamen, universitair hoofddocent aan de TU Delft en gespecialiseerd in voetgangersverkeer en verkeerssimulatiemodellen. 'Als mensen zich vermaken accepteren ze een veel grotere drukte dan als de sfeer grimmig wordt. Ook is het van belang dat mensen niet ineens allemaal tegelijkertijd een bepaalde richting op willen bewegen, maar gespreid lopen of stil blijven staan.'

Wat is er tegen drukte te doen?   
Wetenschapper Daamen noemt de vier manieren om die aan te pakken:

- Vergroten van de doorstroming. Zorg dat op de mogelijke knelpunten meer ruimte komt (door bijvoorbeeld obstakels weg te halen).
- Voorkomen van blokkades. Voorkomen dat mensen stilstaan in gebieden die voor lopen worden gebruikt (de hoofdstroom), dat wachtrijen niet kruisen met de hoofdroutes en dat er zoveel mogelijk eenrichtingsverkeer is.
- Verdelen van voetgangersstromen over de beschikbare ruimte. Dat kan door de programmering van een evenement (laat niet alle optredens op precies hetzelfde moment aflopen, maar spreid dit in de tijd), maar ook door de plaatsing van de podia (meerdere podia ver uit elkaar voorkomt concentraties van loopstromen, en dus kans op grote drukte). Een alternatief is het geven van informatie: daarmee kun je mensen verspreiden en leiden naar de gebieden waar het rustig is.
- Beperken van de instroom. Dan wordt het aantal mensen dat toegelaten wordt tot een bepaald gebied beperkt, bijvoorbeeld door gebruik te maken van hekken of poortjes. Een alternatief is kaartverkoop op basis van tijdslots, zoals bij sommige musea gebeurt.  

Dat klinkt als maatregelen voor een groot festival. Maar om dit soort maatregelen toe te passen hoeft een gebied niet officieel als evenementenlocatie te worden beschouwd, zegt Winnie Daamen. Het belangrijkste is om te weten dat er grote druktes kunnen ontstaan, en de maatregelen voor te bereiden. Als je hekken wilt plaatsen, moeten die bijvoorbeeld wel alvast klaarstaan.  

Is Amsterdam in staat de drukte op te lossen?
Volgens Daamen heeft de gemeente Amsterdam zeker de expertise in huis om drukte op de Wallen op te lossen. 'Daar zijn ze ook druk mee bezig, en we (TU Delft en de gemeente) werken daarin op verschillende manieren samen.'   

De gemeente zou toch met slimme technieken voor crowd control komen?
De gemeente en de politie houden de Wallen heus wel in de gaten, verzekert de woordvoerder. Dat gebeurt bijvoorbeeld met camera's. Het is bekend op welke plekken het vastloopt.  

Ondertussen wordt er onderzoek gedaan naar technieken om grote mensenmassa's te sturen (onder andere met TU Delft dus). Alleen laat de invoering van die methodes op zich wachten.  

Zie ook: Experiment met managen van menigte bij Sail   

Tijdens de Gay Pride en Sail2015 is geëxperimenteerd met technieken zoals slimme sensoren voor crowd management.  Op dit moment wordt onderzocht of dit ook op andere plekken kan worden ingezet, bijvoorbeeld op drukke plekken in de binnenstad. De invoering duurt alleen langer dan gehoopt. Het blijkt ingewikkelder dan gedacht, zegt de gemeente. 'Maar dat wil niet zeggen dat we ons niet voorbereiden op, bijvoorbeeld, het komende paasweekend.'  

Vinden de gemeente en de politie het ook te druk op de Wallen?  
We weten dat het druk is op de Wallen, zegt een woordvoerder van de gemeente. Daarom lopen er op de drukste momenten heel veel handhavers en politieagenten rond, die snel kunnen ingrijpen. Maar té druk is het nog niet geweest, zegt hij. 'Er zijn geen incidenten geweest als gevolg ervan.'  

Ook de politie antwoordt dat het nog niet te gek wordt. Met paarden en motoren kom je er nog wel doorheen. Mensen gaan echt wel aan de kant als het nodig is.  De gemeente is officieel verantwoordelijk voor 'crowd management' in de stad. Als een straat moet worden afgesloten, gebeurt dat door de politie. De politie schat in dat het nodig is, maar de burgemeester moet uiteindelijk toestemming geven. 'Dat is één keer gebeurd in de Kalverstraat. Op de Wallen is het nog niet aan de orde geweest', zegt de woordvoerder van de gemeente.  

Zie ook: Kalverstraat afgesloten vanwege enorme drukte