Het leeuwendeel van het ernstige geweld op en rond het voetbalveld vindt plaats bij een select aantal risicoclubs.
Die clubs hebben dan ook extra aandacht nodig van KNVB, gemeente, politie en organisaties in de buurt, terwijl veel andere clubs met eenvoudige maatregelen toe kunnen.
Dat is één van de conclusies uit een onderzoek van onderzoeks- en adviesbureau DSP-groep, dat is gedaan voor Politie en Wetenschap, een onafhankelijk onderzoeksprogramma bij de politie. De onderzoekers spraken betrokkenen bij 25 voetbalclubs en organisaties in de omgeving zoals de gemeente en politie. Ook werden er voetbalwedstrijden bekeken.
De onderzoekers geven aan dat het onderzoek niet volledig representatief is, maar durven wel te schatten dat er bijvoorbeeld bij vrijwel elke wedstrijd gescholden wordt. Bij 1 op de 10 seniorenwedstrijden zijn er opstootjes waarbij wordt geduwd en getrokken. Bij 1 op de 750 wedstrijden wordt er buitensporig veel fysiek geweld gebruikt, vaak met letsel tot gevolg.
14 keer per week
Er zijn jaarlijks 750.000 wedstrijden die worden gespeeld in Nederland. Volgens de onderzoekers gaat het dus ongeveer 14 keer per week echt mis op de Nederlandse voetbalvelden. Vaak is dat bij zogenoemde 'risicoverenigingen'. 'Deze kenmerken zich door een hoog percentage leden met een lage sociaaleconomische status en de clubs hebben relatief veel financiële, organisatorische en bestuurlijke problemen', schrijven de onderzoekers. Vaak zijn de clubs te vinden in of bij grote steden, zoals ook voetbalvereniging Nieuw Sloten.
Nieuw Sloten
Vorig jaar kwam grensrechter Richard Nieuwenhuizen om het leven nadat hij belaagd werd door spelers van de B3 van die club. De daders werden vorige week in hoger beroep veroordeeld tot celstraffen tot zes jaar. In een uitzending van actualiteitenprogramma Nieuwsuur wordt zaterdagavond aandacht besteed aan de club, die een jaar na dato nog bijna wekelijks de gevolgen van het incident merkt. Op de website van Nieuwsuur is ook het rapport over voetbalgeweld terug te vinden.
De probleemclubs zouden meer 'aan de hand genomen moeten worden', aldus het rapport. De leden die de problemen veroorzaken, moeten daarop kunnen worden aangesproken en dat vergt inzet van club, bond en omgeving.
Zelden melding
Verder ontdekten de onderzoekers dat er zelden melding wordt gedaan van excessief geweld. 'Juist omdat het om incidenten gaat, zijn er vaak geen duidelijke afspraken over de aanpak en afhandeling van geweldsexcessen binnen voetbalverenigingen. Zij schakelen de politie alleen in bij extreem fysiek geweld dat zij zelf niet in de hand weten te houden. Het doen van aangifte laten verenigingen in de regel over aan slachtoffers zelf, uit angst voor administratieve rompslomp en boetes.'
Volgens Bernard Fransen, voorzitter amateurvoetbal bij de KNVB, zag de bond een daling van het aantal incidenten in de afgelopen twee jaar. 'Laten we hopen dat dit een trend is', zei hij in Nieuwsuur. Fransen vertrouwt erop dat geweld vaker gemeld gaat worden en ziet wel wat in de oplossing die de onderzoekers zaterdag aandroegen. 'Het moet strenger worden aangestuurd. Jongeren moeten er niet aan kunnen ontsnappen', zei hij over de geopperde hulp.